خطوط اعتباری و تضامین صادراتی به شرکت های مخابراتی اختصاص یابد/ تحریم‌ها فرصتی استثنایی برای تولیدکنندگان مخابرات داخلی است/ با حضور پررنگ در نمایشگاه تلکام دوربان، در زنجیره تامین برندهای معتبر جهانی قرار می گیریم
عضو هیات مدیره و دبیر سندیکای صنعت مخابرات ایران، گفت: صنعت مخابرات سالهاست که بدون حمایت دولت روی پای خود ایستاده است، وقتی صحبت از حمایت دولت می‌شود منظور انجام کارهایی است که در کل دنیا برای پشتیبانی از تولیدات رایج است مانند حمایت‌های مالیاتی، تعرفه‌های گمرکی و تسهیلات بانکی ارزان قیمت، که اگر چنین نباشد نمی‌بایستی انتظار رقابت داشت.
به گزارش سیتنا، مهندس فرامرز رستگار، عضو هیات مدیره و دبیر سندیکای صنعت مخابرات ایران در گفت وگوی ویژه این شماره از ماهنامه نسل چهارم به موانع، چالش ها و فرصت های صنعت مخابرات داخلی در شرایط پیش رو پرداخته است، که به شرح ذیل به استحضار مخاطبان می رسد.
سندیکای صنعت مخابرات ایران شامل چه تعداد شرکت است و این شرکت‌ها در کدام حوزه‌ها مشغول به فعالیت هستند؟
سندیکا در حال حاضر دارای 122 شرکت عضو است که حدود 70 درصد آن‌ها شرکت‌های تولیدی و 30 درصد شرکت‌های خدمات فنی مهندسی در حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات هستند.شرکت‌های تولیدی عمدتا دارای بخش‌های R&D پیشرفته برای طراحی تجهیزات رادیویی، انتقال نوری، شبکه هسته مبتنی برIP و همچنین سیستم‌های دسترسی می‌باشند.شرکت‌های فنی مهندسی عضو سندیکا از مرحله مشاوره و طراحی تا اجرای پروژه‌ها، نگهداری و بهره برداری از شبکه‌های مخابراتی فعالیت دارند.فعالیت‌های گسترده سندیکا و حضور پررنگ در محافل مختلف تصمیم گیری و همچنین نقش راهبردی برای اعضا و دفاع از حقوق آنان باعث شده که علاقمندی برای عضویت در این سندیکا بیشتر شود؛ به طوریکه در چهار سال گذشته تعداد شرکت‌های عضو به دو برابر افزایش یافته و برآورد می‌شود که تا پایان سال جاری تعداد اعضا به 140 شرکت افزایش یابد. قابل ذکر است که جذب شرکت‌های توانمند در حوزه تخصصی هر تشکل از شاخص‌های مهم ارزیابی توسط اتاق بازرگانی، صنایع ، معادن و کشاورزی به عنوان پارلمان بخش خصوصی می باشد.
در فضای رقابتی، کیفیت تجهیزات مخابراتی شرکت‌های عضو سندیکا نسبت به نمونه‌های خارجی در چه سطحی است؟
تجهیزاتی که در شبکه‌های مخابراتی استفاده می‌شوند حتما باید از استانداردهای معتبر برخوردار باشند در غیر این صورت، یک سیستم غیراستاندارد در زنجیره شبکه باعث اختلال در خدمات می‌شود؛ بنابراین وقتی صحبت از تولید داخلی تجهیزات مخابراتی می‌شود یعنی حداقل‌های لازم فنی رعایت شده است.
انتخاب تجهیزات تولید داخل توسط اپراتورهای مخابراتی پس از بررسی‌های فنی لازم، انجام آزمایش های مختلف کارخانه‌ای و اجرای طرح پایلوت در شبکه صورت می‌گیرد.
در بحث رقابت قیمتی، در شرایط برابر با محصولات خارجی، با در نظر گرفتن روش پرداخت‌ها، بسیاری از کالاهای ساخت داخل، یا قابل رقابت با نمونه های خارجی است و یا با حمایت کوتاه مدت برای شکل گیری تولید، قابل رقابت خواهد شد.
اگر ویژگی‌هایی مانند عدم وابستگی، پشتیبانی فنی، مسائل امنیت، صرفه جویی ارزی و همچنین اشتغال و رشد فناوری به آن اضافه شود، رقابت پذیری این تولیدات به مراتب بیشتر خواهد بود.وقتی صحبت از روش پرداخت می‌شود منظور ریسک بالا در پرداخت به تولید کنندگان داخلی و پایین بودن ریسک در خریدهای خارجی است.
در خریدهای خارجی که به صورت گشایش اعتبار اسنادی از طریق بانک‌ها صورت می‌گیرد، بخش عمده پرداخت با حمل کالا به کشور یا بلافاصله انجام می‌شود و یا به صورت مدت‌دار با لحاظ بهره بانکی و با ارز معتبر صورت می پذیرد، ولی در خریدهای داخلی پرداخت‌ها براساس صورت وضعیت و طی مراحل مختلف انجام می‌گیرد و در آن نرخ تعدیل برای افزایش قیمت ارز وجود ندارد، ضمن اینکه در بسیاری از موارد با تاخیر چند ساله و بدون در نظر گرفتن جریمه دیرکرد صورت حساب‌ها پرداخت می‌شود، درحالی که مالیات ارزش افزوده آن درهمان زمان صدور صورتحساب باید پرداخت شود در غیر اینصورت مشمول جریمه سنگین می‌گردد. تلاش‌های زیادی برای فعال نمودن گشایش اعتبارات ریالی در قراردادهای داخلی صورت گرفته است ولی چون به نفع کارفرمایان نیست متاسفانه تاکنون اجرایی نشده است.
مزیت نسبی تجهیزات مخابراتی داخلی در مقایسه با نمونه خارجی چیست؟
همان طوری که عنوان شد، عدم وابستگی به سازندگان خارجی، پشتیبانی فنی ارزانتر و ارائه راه حل‌های بومی از مزیت‌های استفاده از محصولات داخلی است و در برخی از موارد همچون طراحی می توان گفت طراحی‌ها جدیدتر از طراحی شرکت‌های خارجی است، لذا قیمت تمام شده کمتر و قابلیت رقابت بیشتر است که نمونه آن تجهیزات انتقال نوری و شبکه‌های هسته مبتنی برIP است. در سال‌های اخیر به علت تحریم و یا ادغام بعضی شرکت‌های خارجی در شرکت‌های دیگر بین‌المللی، اختلال فراوان در پشتیبانی‌های فنی آنان ایجاد شده که اپراتورها را با مشکل مواجه نموده خصوصا تجهیزاتی که نرم افزار آن، بر مبنای لایسنس خریداری گردیده است.
در حال حاضر آیا صنعت مخابرات کشور به سطحی رسیده که بتواند بدون حمایت دولت روند توسعه‌ای داشته باشد؟
صنعت مخابرات سالهاست که بدون حمایت دولت روی پای خود ایستاده است، وقتی صحبت از حمایت دولت می‌شود منظور انجام کارهایی است که در کل دنیا برای پشتیبانی از تولیدات رایج است مانند حمایت‌های مالیاتی، تعرفه‌های گمرکی و تسهیلات بانکی ارزان قیمت، که اگر چنین نباشد نمی‌بایستی انتظار رقابت داشت.
یکی از خواسته‌های صنعت مخابرات از دولت، همکاری در زمینه صادرات است یعنی استفاده از فرصت‌های سیاسی و اختصاص خطوط اعتباری و تضامین صادراتی است که این هم در کشورهای صنعتی به ویژه کشور چین بخوبی توسط دولت انجام می‌شود و این امر باعث توسعه صادرات و افزایش رقابت شرکت‌های چینی شده است.
در موضوع صادرات تجهیزات مخابراتی لازم است که شرکت‌های دولتی و یا شرکت‌های خصوصی که با پروانه سازمان تنظیم مقررات به ارائه خدمات مخابراتی مشغول هستند نیز وارد بازارهای بین‌المللی شوند و شرکت‌های تولید داخلی که در زنجیره تامین آن‌ها هستند را نیز وارد آن بازارها نمایند.
سیاست مجموعه وزارت ارتباطات در دولت دوازدهم در راستای حمایت از تولید داخل را چگونه ارزیابی می‌کنند؟
خوشبختانه وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات و وزیر صنعت، معدن و تجارت به عنوان مهم‌ترین وزرای مرتبط با این صنعت، تلاش‌های خوبی را در این زمینه آغاز کرده‌اند که به تدریج شاهد ثمرات آن هستیم. تعیین کالای مخابراتی ساخت داخل توسط وزارت ارتباطات و اعلام آن به وزارت صنعت و نهایتا مصوبه دولت برای منع ورود این تجهیزات از خارج، از جمله تفاهمات این دو وزارتخانه در راستای حمایت از تولیدات داخلی است. استفاده از اهرم سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی برای نظارت بر فعالیت‌های اپراتورهای ارتباطی برای استفاده بیشتر از توانمندی‌های داخلی طبق مصوبه 163 کمیسیون تنظیم مقررات از دیگر سیاست‌های وزارت ارتباطات می‌باشد.
پیوست فناوری در قراردادهای خارجی برای انتقال تکنولوژی و استفاده موثر از منابع داخلی از بابت اینکه آئین نامه اجرایی آن توسط وزارت ارتباطات تنظیم و تصویب شده به عنوان نقطه قوت و از اینکه متاسفانه به خوبی اجرا نمی‌شود از نقاط ضعف آن است که این سندیکا برای فعال شدن آن چندین بار تاکید نموده و انتظار دارد وزیر محترم ارتباطات برای رفع این مشکل اقدام نمایند.آیین نامه پیوست فناوری براساس نظام نامه پیوست فناوری ابلاغی ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی تهیه گردیده است که اصول زیر می‌بایستی در آن رعایت شود:
- واگذاری انجام کار به شرکت‌های ایرانی با همکاری بین شرکت‌های ایرانی و خارجی (انتقال دانش طراحی و مدیریت طرح/ محصول)،
- حداکثر بکارگیری منابع انسانی متخصص ایرانی در اجرای طرح و ارتقای دانش تخصصی و مهارت نیروی انسانی،
- انتقال فناوری به شرکت‌های داخلی و حداکثر تامین مواد مورد نیاز پروژه و اجرای آن از داخل کشور،
- صادرات محور بودن همکاری شرکت‌های مجری داخلی و خارجی و ورود شرکت‌های ایرانی به زنجیره تامین بین المللی شرکت‌های خارجی،
- مشارکت در فعالیت‌های توسعه کارآفرینی دانش بنیان،
- تحقیق و توسعه مشترک با مراکز علمی، پژوهشی دارای مجوز و شرکت‌های دانش بنیان داخلی،
که نظارت بر اجرای صحیح آیین نامه اجرایی پیوست فناوری و همچنین سیاست‌گذاری در این زمینه برعهده شورای راهبری پیوست فناوری است. اعضای شورای راهبری پیوست فناوری در وزارت ارتباطات با حکم وزیر ارتباطات منصوب شده‌اند که مرکب از دو معاون وزیر، رییس پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات، رییس پژوهشگاه فضایی، اینجانب از طرف سندیکای صنعت مخابرات ایران و نماینده سازمان نظام صنفی رایانه‌ای کشور است. نقطه ضعفی که جلوتر در مورد اجرایی نشدن پیوست فناوری اشاره کردم مربوط می‌شود به عدم تشکیل شورای راهبری که دبیرخانه آن معاونت فناوری و نوآوری وزارت ارتباطات می‌باشد.
در شرایط فعلی و اعمال تحریم‌های آمریکا علیه ایران و همچنین تبعیت برخی شرکت‌های مخابراتی بزرگ دنیا از این سیاست‌ها آینده بازار مخابراتی کشورمان را چگونه می‌بینید؟
در طول چهل سال بعد از پیروزی انقلاب تاکنون چندین بار این شرایط ایجاد و خوشبختانه کشور سربلند از آن خارج شده است و این بار نیز چنین خواهد بود.
اگر مسئولین کشور در مقابل محدودیت‌هایی که برای خریدهای خارجی ایجاد می‌شود به جای دنبال کردن راه‌های جبرانی برای واردات به دنبال اتکا به تولیدات داخلی باشند و موانع سر راه آن را برطرف نمایند این تحریم نه تنها تهدید نخواهد بود بلکه به یک فرصت استثنایی تبدیل خواهد شد که کشورهای بزرگ از ترس آن، با دست خود تحریم‌ها را لغو خواهند نمود. شعار این سندیکا برای سال 97، معرفی حداقل چهل محصول جدید پیشرفته مخابراتی به بازار کشور است که خوشبختانه تاکنون طبق برنامه پیشرفت داشته است. در مراسم روز جهانی ارتباطات که در هفته پایانی اردیبهشت امسال برگزار شد بخشی از محصولات جدید مانند DWDM با سرعت 200 گیگا، تجهیزات اکتیو نوری شبکه FTTX شامل OLT و ONT، تجهیزات شبکه NGN/IMS، میکرو داکت نوری، روتر، ماژول‌های هوشمند اینترنت اشیاء معرفی شدند.
توان صنعت مخابرات برای حضور در بازارهای بین المللی در چه سطحی است؟
ورود به بازارهای مخابراتی بین‌المللی فقط بحث کیفیت، قیمت و شرایط تحویل نیست بلکه باید برندسازی انجام شود. برای تبدیل به یک برند معتبر، ابتدا باید در زنجیره تامین برندهای معتبر جهانی قرار بگیریم که در این زمینه اقداماتی در دست انجام است که اولین مناسبت آن حضور پررنگ در نمایشگاه تلکام آفریقای جنوبی که در شهریور امسال برگزار خواهد شد می‌باشد. همان طوری که در سیاست‌های نظام نامه پیوست فناوری ابلاغی ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی آمده است قصد داریم تولیدات داخلی که در زنجیره تامین شرکت Irancell/MTN است را از طریق شرکت MTN که در 10 کشور آفریقایی دارای شبکه مخابراتی می باشد، وارد زنجیره تامین بین المللی نماییم.
در ارزیابی نهایی از وضعیت فعلی بازار و آینده صنعت مخابراتی ایران و دنیا پیشنهادهای شما به فعالان صنعت مخابرات در داخل کشور چیست؟
تقویت هر چه بیشتر بخش تحقیق و توسعه (R&D)، تقویت بخش رضایت مشتریان (CRM)، همکاری با شرکت های نوپا و نوآور، همکاری با مراکز تحقیقاتـی و صنعتــی بین المللی از جمله مواردی است که در سال‌های اخیر به اعضا خاطرنشان شده و بسیاری از موفقیت‌های فعلی در سایه این اقدامات صورت گرفته است.
انتهای پیام
افزودن دیدگاه جدید