برخی شبکه های خبری در لیبی خبرنگار استخدام می کردند که فقط فیلم گوشی دیگران را بخرند

مجازی شدن کمپین‏های اجتماعی، همان‌قدر که در لفظ ساده به نظر می‏رسد، در عمل و بررسی علمی پیچیده است. اصل ماجرا به دخالت جامعه اطلاعاتی و حضور و بروز اینترنت در جای‌جای زندگی بشری برمی‏گردد و این بار، بحث بر سر مجازی شدن یا ورود کمپین‏های اجتماعی به این دنیای بی‏نهایت است.
 
به گزارش سیتنا (CITNA.IR)، کمپین‏های اجتماعی یا سازمان‏های غیردولتی، نهادهایی ساختمند برای رسیدن به اهداف والای اجتماعی و سیاسی‏اند که مجازی شدنشان از سوی برخی مورد تأیید است و از طرف برخی پایانی بر دوران تأثیرگذاری این کمپین‏ها قلمداد می‏شود. به راستی چه بلایی سر سرمایه‏های انسانی کمپین‏های اجتماعی در دنیای اینترنت خواهد آمد؟ آیا مصلحان اجتماعی باید از مجازی شدن کمپین‏های اجتماعی و افزایش قابلیت‏های مجازی آن ابراز رضایت کنند؟ یا در انتظار رکود کمپین‏ها و عدم کارایی آنها روزها را بشمارند؟ دولت‏ها و ملت‏ها چه واکنشی در برابر کمپین‏های مجازی دارند؟ فرهنگ چه اوضاعی در دنیای مجازی کمپین‏های تازه متولد شده دارد؟ فناوری‌ چه تأثیری بر فرآیند مجازی‌شدن کمپین‏ها خواهد گذاشت؟ پس از مجازی شدن کمپین‏های اجتماعی چه بلایی سر خواسته‏ها و مطالباتشان خواهد آمد؟ در گفت‌وگوی ماهنامه مدیریت ارتباطات با دکتر علی گرانمایه‏پور، استادیار علوم ارتباطات دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز تلاش شده تا به پاسخ این سؤالات برسیم.

بخش‌هایی از نظرات وی:
- کمپین‏ها در واقع فضایی را فراهم می‏کنند که افراد در مورد موضوعی خاص، ابراز عقیده کنند، نظراتشان را به اشتراک بگذارند، بحث و تبادل نظر کنند و در مواردی به رفرم یا اصلاح در جامعه برسند.
- آن چیزی که در کمپین‏ها و تظاهرات اجتماعی مطرح می‏شود، تلاش برای تغییر است. شاید شما این تغییر را در ساختار حاکمیت و دولت نبینید اما کمپین‏های اجتماعی، فضای اجتماعی را از حالت سکوت به سمت اعتراض می‏برند و همین امر، باعث می‏شود بسیاری از حوادثی که تا به‏ حال پوشیده بوده به‌وسیله رسانه‏ها برجسته و مطرح شود.
- کمپین‏های امروزی، شرایط متفاوتی را تجربه می‏کنند چون فضای مجازی تمام کارکردها را دستخوش تغییر کرده است. این حضور به ما نشان می‏دهد که اگر نمی‏توانید در رسانه یک جامعه، فضای اعتراضی داشته باشید می‏توانید آن را به فضای مجازی و به طور خاص، به کمپین‏های مجازی منتقل کنید. این انتقال، امکانات بالقوه‏ای را در اختیار کمپین‏ها قرار می‏دهد که می‏توان از آنها برای اعمال زور و فشار، اطلاع‏رسانی و افشاگری و پرداختن به اخباری که از ذهن افکار عمومی دور می‏ماند استفاده کرد.
- تجربه انقلاب‏های رنگی در کشورهایی مثل یوگسلاوی، اوکراین، گرجستان و در نهایت بیداری اسلامی در سال اخیر ثابت کرده که انتقال فضای اعتراضی کمپین‏های اجتماعی به دنیای مجازی، آنقدرها هم کم هزینه نیست.
- یک نفر در خیابان کشته می‏شود، از کشته عکس و فیلم تهیه می‏شود و به سرعت روی سایت‏هایی چون یوتیوب یا فیس‌بوک قرار می‏گیرد. این اتفاق در مصر شدت بیشتری داشت. فیس‌بوک عربی در انقلاب مصر و انقلاب سایر کشورهای عربی بسیار فعال بود. در میدان التحریر کشتار اتفاق می‏افتاد. با گوشی‏های تلفن همراه، عکس‏ها و فیلم‏هایی تهیه می‏شد و به سرعت روی سایت‏ها قرار می‏گرفت. جنبش‏های اعتراضی آینده و انقلاب‏های آینده را در اصل جنبش‏ها و انقلاب‏های رسانه‏ای می‏نامند. چرا؟ چون وسایل و ابزاری که برای رساندن فضای اعتراض و پیام معترضانه به دیگر مردم دنیا دارید می‏تواند یک گوشی تلفن همراه باشد که شما را به شبکه جهانی متصل می‏کند.
- حضور پررنگ کمپین‏ها در فضای مجازی به کمک پیشرفت‏های تازه‏ای که در ابزارهای مربوط شده، محدودیت‏های سانسور را در هم می‏شکند و همین باعث می‏شود که دولت‏ها در مهار و کنترل فضای مجازی عقب بمانند.
- دنیای مجازی به عقیده برخی اعتبار محتوایی ندارد اما فضای مناسبی برای انتشار اطلاعات و انعکاسش در افکار عمومی است.
- تجربه کشورهایی مثل چین، آمریکای لاتین و آفریقا ثابت کرده که با سانسور در اینترنت نمی‏توان به مقابله با کمپین‏های مجازی رفت. البته در آینده‏ای نه چندان دور که برنامه اینترنت آزاد در دنیا گسترش پیدا کند، سانسور شکسته خواهد شد.
- روزنامه‏نگاری شهروندی مرهون و مدیون کمپین‏ها در فضای مجازی است.
- در لیبی، شبکه الجزیره، العربیه، بی‌بی‌سی و سی‌ان‌ان خبرنگارانی را استخدام کردند که فقط فیلم گوشی دیگران را بخرند. شاید یکی از نقاط عطف در روزنامه‏نگاری شهروندی، انتشار فیلم لحظه کشته شدن قذافی بود که درست 2 ساعت پس از مرگ قذافی در شبکه‏های بین‏المللی منتشر شد. 
انتهای پیام