ابر متنها و مسأله هویتی دو چالش تربیتی فضای مجازی است
رئیس سازمان پژوهش و برنامهریزی آموزشی گفت: در فضای ابر متن، کاربر دائماً در حال پرش از یک محتوا به محتوایی دیگر است و این نوع رفتار بر عادتهای ذهنی انسان تأثیرگذار است و استفاده ابزاری از این فضا برای تقویت آموزش خوب بوده، اما باید نسبت به تغییر در عادتهای افراد جامعه در اثر انس با این فضا نیز حساس بود.
به گزارش سیتنا، علی لطیفی در همایش ملی آموزش مجازی «ظرفیتها، بایستهها و مدلهای تربیتی و فرهنگی» با اشاره به ویژگیها و تأثیرات فضای مجازی و استفاده از آن بر هویت، عادتها و سبک زندگی افراد، بر لزوم تأمل و تدبیر و برنامهریزی تربیتی در این خصوص تأکید کرد و گفت: تجربیات افراد در فضای مجازی متفاوت از فضای فیزیکی است و این تجربهها به مرور زمان، لایههای هویتی متفاوتی را در اشخاص پدید میآورد که فهم، تدبیر و برنامهریزی تربیتی آنها بسیار مهم و پیچیده خواهد بود و باید به آنها توجه شود.
رئیس سازمان پژوهش و برنامهریزی آموزشی دانشگاه فرهنگیان را به جهت رسالت تربیت معلم، کانون تربیت درکشور دانست و خطاب به دانشجو معلمان و اساتید، گفت: ضمن توجه به بهرهگیری از بسترها، فضاها و امکانات فضای مجازی برای تقویت و بهبود آموزش، باید بدانیم که اگر نسبت به این تغییرات و تحولات هویتی، خلقی و عادتها که در استفاده از این فضا در انسان رخ خواهد داد، حساس نباشیم و درباره آن تأمل و تدبیر نکنیم، چه بسا نتوانیم وظیفه تربیتی خود را به درستی انجام دهیم.
وی با بیان اینکه در فضای مجازی به واسطه راه یافتن ابزار جدید به زندگیمان، خلقیات، عادتها و لایههایی از هویت در حال تغییر است و وظیفه یک مربی و معلم تمام عیار توجه داشتن به این مسئله است، خاطرنشان کرد: با ورود به فضای مجازی تغییری در سبک اندیشیدن و رفتار انسانها رخ میدهد از این منظر که چه تغییری است و چه پیامدهایی را به دنبال خواهد داشت؛ باید مانند معلمان و مربیان حساس باشیم.
وی با اشاره به حضور پلتفرمها و فضای مجازی گسترده در زندگی انسانها، افزود: این پلتفرمها، گونههای متفاوتی از فکر کردن را برای ما رقم میزنند و ما را با اقتصاد، سیاست، آموزش و تربیت پلتفرمی مواجه میکند.
رئیس سازمان پژوهش و برنامهریزی آموزشی، با اشاره به ظهور فضای Web 3، بستر اینترنت اشیاء و هوش مصنوعی، تصریح کرد: در این فضا ابعاد و امکانهای پیچیدهتری برای جهتدهی فکری و رفتاری انسانها فراهم شده و حتی آموزش و تربیت میتواند بر مبنای ابزارهای هوشمند طراحی شود، اما پرسش اینجاست که حرکت کردن به سمت چنین تربیتهایی تا کجا و چگونه میتواند ما را به تربیت اصیل و واقعی نزدیک کرده یا از آن دور کند.
وی با مرور برخی از ویژگیهای ساختاری فضای مجازی همانند اَبَرمتنی بودن محتوا، قابلیت تولید و اشتراکگذاری محتوا توسط همگان، فرا زمان و فرا مکان بودن، دسترسپذیری همگانی و حداکثری و گمنامی کاربر در فضای مجازی به بررسی دو چالش تربیتی برآمده از این ویژگیها پرداخت.
لطیفی، ویژگی "اَبَرمتن بودن" ( Hypertext) محتوا را موضوع مطالعه قلمروهای مختلفی همانند مطالعات رسانه و عصبشناسی عنوان کرد و افزود: در فضای ابر متن، کاربر دائماً در حال پرش از یک محتوا به محتوایی دیگر است و این نوع رفتار بر عادتهای ذهنی، نوع و سبک تفکر انسان تأثیرگذار است، به این معنا که سبک تفکر خطی کمرنگ شده و عادت به پرشهای ذهنی میکند. به همین خاطر، مدل مطالعه کسانی که کاربران فضای مجازی هستند به هم میخورد و فرصت و حوصله خواندن متنهای طولانی را ندارند و قدرت تمرکزشان نیز کمتر شده است.
وی «چالش هویت» را دومین چالش تربیتی برآمده از ویژگیهایی همانند قابلیت تولید و به اشتراکگذاری محتوا، فرازمان و فرامکان بودن فضای مجازی و گمنامی کاربر در آن دانست و اظهار کرد: استفاده ابزاری از فضای مجازی برای تقویت آموزش خوب بوده و باید از این بستر نهایت استفاده را برد، اما باید نسبت به تغییر در تعهدات، خلقیات و عادتهای افراد جامعه در اثر انس با این فضا نیز حساس بود و برای آن برنامهریزی تربیتی داشت.
شایان ذکر است؛ همایش ملی آموزش مجازی «گذار از آموزش مجازی به آموزش در عصر فضای مجازی؛ تأملات و بایستهها» به همت انجمن دانش آموختگان دانشگاه فرهنگیان و با همکاری معاونت فرهنگی اجتماعی و معاونت پژوهشی و فناوری دانشگاه فرهنگیان برگزار شد.
انتهای پیام
افزودن دیدگاه جدید