خواننده‌ای که پس از ۳۵سال همچنان محبوب است

مهدی امین فروغی در اعتماد نوشت: آسمان موسیقی این سرزمین کهکشانی از هنرمندان را در خود جای داده است که هر یک دمی چند بر پهنه آن درخشیدند و چشم و چراغ مردم این دیار شدند و بر غنای فرهنگ و هنر این مرز و بوم افزودند.

یکی از چهره‌هایی که در تاریخ موسیقی ایران، جاودانگی را از آن خود کرده و بر بلندای یکی از پرشکوه ترین قله های آوازخوانی ایستاده، نغمه سرای آوازه ایران غلامحسین بنان است. خنیاگری که افسون صدایش بسیارانی را مسحور خود کرد و طنین آواز مخملین او پس از گذشت دهه ها هنوز گوش جان را می نوازد و مردم محنت نصیب را با شنیدن آن وقت خوش می شود.

نغمه سرایی که چون گلخروش جانش را فریاد می زد، به قول فریدون مشیری تو گویی جویباری از نغمه بر حریر می غلتد و از آبشار سخن گل می ریزد.

آوازخوان مردمی که لطافت عاطفه ایشان در "الهه ناز" او دیده می شود و شکوه حماسه و میهن پرستی شان را می‌توان در "ای ایران ای مرز پرگهر" به تماشا نشست.

غلامحسین بنان خواننده نامور معاصر فرزند کریم خان بنان الدوله بود که از طرف مادر به شاهزاده قاجار محمدتقی میرزا رکن الدوله اتصال داشت و از دودمان قاجار بود.محیط خانوادگی که غلامحسین را پرورش می داد از هر جهت مستعد پرورش ذوق و استعداد هنری او بود. پدرش بنان الدوله صدای خوشی داشت و آواز می خواند و مادرش پیانو می زد. خاله اش می نواخت و خواهرانش نزد نوازنده بزرگ تار "مرتضی خان نی داوود" تار مشق می کردند.

هفته ای یک شب دوستان بنان الدوله در خانه او جمع می شدند و مجلس انسی داشتند و در این محافل شخصیت های هنری زمان مانند آقا حسینقلی، میرزا عبدالله، درویش خان، رضا قلی جان نوروزی، ضیاء الذاکرین، مرتضی خان نی داوود و دیگران شرکت می کردند و به هنرنمایی می پرداختند و در چنین محیطی بود که غلامحسین از همان کودکی با ساز و آواز موسیقیدانان تراز اول روزگار آشنا شد.

خواهرانش روزهایی که به کلاس درس استاد "نی داوود" می رفتند، او را هم به همراه خود می بردند. از آنجا که در آن زمان خط بین المللی موسیقی (نت) رواج نداشت و استاد به همان شیوه قدما تدریس می کرد، شاگردان می بایست به مدد حافظه، گوشه های موسیقی را به خاطر بسپارند. خواهران بنان با همه تلاشی که برای به حافظه سپردن الحان و نغمات به کار می بستند اما بسا که نغمه ها از خاطرشان می رفت. در این حال این غلامحسین بود که به یاری حافظه شگفت خود، درس های استاد را به یادشان می آورد و گوشه ها را با آواز می خواند و به مثابه دستگاه ضبط صوت به یاریشان می شتافت. همین امر موجب شد که مرتضی خان نی داوود به گوهر وجود او پی ببرد و استعداد او را کشف کند.

غلامحسین بنان ابتدا در محضر ضیا ءالذاکرین، به فراگیری رموز آوازخوانی پرداخت و به خاطر بستر مناسب خانوادگی با نوازندگان و خوانندگان بزرگ عصر خود آشنا شد و از هنر هر یک بهره ها گرفت و به مدد پشتکار و تلاش و تمرین های مستمر به یکی از بهترین خوانندگان روزگار خود تبدیل شد.

با تاسیس برنامه های گل ها توسط "داوود پیرنیا" غلامحسین بنان که یکی از خوانندگان ثابت این برنامه و برنامه های دیگری چون "گل های جاویدان"، "گل های رنگارنگ"، "برگ سبز" و... بود، آثاری ارجمند از خود به یادگار گذاشت.

بنان در طول حیات هنری خود، آثار آهنگسازان بزرگی از جمله "علینقی وزیری"، "روح الله خالقی"، "ابوالحسن صبا"، "مرتضی محجوبی"، "موسی معروفی"، "حسین یاحقی"، "نصرالله زرین پنجه" و... را اجرا کرد و قطعه های درخشانی در موسیقی ایران بر جای گذاشت.

غلامحسین بنان از صدایی نرم و صاف و گرم و خوش طنین برخوردار بود. مانند دیگر خوانندگان عصر خود، در پی قدرت نمایی در آوازخوانی نبود بلکه تمام قدرت و دقت خود را در انتقال معنای شعر و ارائه ظرایف آوازی با لطیف ترین شکل به کار می بست. تحریر اضافه و بی جا در کارهای او دیده نمی شود و آنچه هست خارج از متن آواز او نیست بلکه جزء بافت آواز به شمار می رود. به قول "احسان یارشاطر" تحریر های بنان موج های ریز حریری را که در معرض نسیم است به خار می آورد.

بنان شعر را روشن و بی نقص ادا می کرد و آوازهای او از "جویده خوانی" برکنار است.

او فراز و نشیب گونه های مختلف را با معانی اشعار به خوبی تلفیق می کرد و برخورداری از "دیکلماسیون" صحیح یکی از امتیازات اجراهای اوست. در کارهای او شعر و موسیقی دوشادوش هم حرکت می کنند و شعر در پیچ و خم فرم های آوازی و تحریر ها گم نمی شود. به قول "بیژن ترقی" بنان در رساندن معانی و مضامین شعر استاد بود و به نیروی قدرت اجرا و تحریر های لطیف و زیر و بم های متموج و پرترنم خود بر لطافت شعر می افزود و شنونده را بر شهبال صدای ملکوتی خود می نشاند و به پرواز در آسمان ها می برد.باری، صدای بنان در حافظه موسیقایی این سرزمین پیوسته طنین انداز است و یاد او تاریخ ایران را عطرآگین می‌کند.

انتهای پیام