نمایش هفت شاهکار زرین هنر ایرانی از دوران باستان

به گزارش ایسنا، جبرئیل نوکنده با اشاره به برنامه‌های موزه ملی برای آشنایی عمومی با آثار تاریخی و فرهنگی کشور گفت: هفت اثر زرین شامل «صورتک قوچ تپه حصار»، «جام کلاردشت»، «پلاک زیویه»، «جام مارلیک»، «حلقه قدرت ارجان»، «دستبند زرین مرصع جوبجی استان خوزستان» و «تکوک» (ریتون) همدان در طبقه همکف موزه ایران باستان و هریک در گالری مربوط به دوره زمانی یعنی از دوره مفرغ جدید تا دوره هخامنشی (۴۲۰۰ تا ۲۵۰۰ سال پیش) به نمایش درآمده‌اند.

وی افزود: هفت سین زرین موزه ملی ایران در سال 1397 گویای طراحی، ظرافت، اندیشه و توانایی منحصر به فرد هنرمندان ایرانی در ساخت و تولید کالای هنری از دیرباز بوده و بدون شک الهام گرفتن از میراث فرهنگی به جای مانده افقی روشن برای هنرمندان معاصر در تولیدات عصر حاضر بوده است و یکی از بسترهای مناسب در حمایت از تولید کالای ایرانی خواهد بود.

او بیان کرد: آثار زرین به نمایش درآمده از لحاط ظرافت‌های هنری بسیار حایز اهمیت‌اند و می‌توانند ما را با فرهنگ و هنر ایرانی آشنا کنند.

«پلاک زرین زیویه» به عنوان یکی از شاهکارهای به نمایش درآمده در موزه ملی ایران؛ با دو ردیف نقش برجسته از جانوران ترکیبی و اساطیری که در مرکز هر ردیف یک درخت زندگی وجود دارد. در ردیف بالایی با بزهای کوهی و در ردیف پایین با گاوهای بالدار در میان گرفته شده است. جانوران ترکیبی رو به سوی درخت دارند. این جانوران اکثرا ترکیب انسان، پرنده و گاو هستند. در گوشه هر ردیف، نقش خرگوش نیز ایجاد شده و دور تا دور پلاک ردیفی از نقوش گیاهی شبیه میوه کاج به صورت برجسته قرار دارند. دو ردیف نقش با یک نوار مارپیچی از هم جدا شده‌اند.

«جام کلاردشت» که در دشت کلاردشت به دست آمده در کنار سایر آثار کشف شده به “گنجینه کلاردشت” معروف شده که شامل سلاح و ظروف از فلزات قیمتی است. جام معروف به جام کلاردشت با بلندی ۱۰ سانتی متر دارای نقش برجسته سه شیر است که سر آنها به صورت جداگانه کار شده و بر روی بدنه جام پرچ شده است. بر روی ران و گونه‌های شیرها نقش گردونه خورشید و نیز تزیینی شبیه دو گل کوچک بر روی پای جلوی آنها دیده می‌شود. بالا و پایین جام با یک ردیف نقش زنجیره‌ای تزئین شده و در کف آن نقش ترنج هندسی محصور در نوار زنجیره‌ای که درون آن گل‌های شش پر حک شده، دیده می‌شود.این جام از نظر سبک به دوره‌هایی بین ۱۰۰۰ تا ۶۰۰ پیش از میلاد تعلق دارد.

«جام مارلیک»؛ یکی از جام‌های طلای حاصل از کاوش گورستان مارلیک است که از گور ۲۶ به دست آمده و متعلق به اواخر هزاره دوم و اوایل هزاره اول پیش از میلاد است. ۶/۱۸سانتی متر ارتفاع دارد و به صورت نقش حکاکی برجسته با چهار گاو بالدار اسطوره‌ای تزیین شده است. سر گاوها به صورت برجسته و با تکنیک چکش کاری از بدنه ظرف بیرون آمده است. هر جفت از گاوهای بالدار به شکل قرینه در حال بالا رفتن از یک درخت تزیینی نخل مانند هستند. این حیوانات تخیلی در نهایت تحرک و جانداری نمایش داده شده و بر روی پاهای عقب ایستاده‌اند.پاهای جلو را بالا آورده و در اطراف تنه و شاخه‌های درخت تکیه داده‌اند. لبه جام با نوار مفتولی بسیار نازکی بصورت فشرده و متراکم تزیین شده و در محل اتصال بدنه جام به کف، دارای برآمدگی تقریبا زاویه داری است.

«تکوک زرین هخامنشی»؛ منسوب به همدان با ارتفاع 9/29 و عرض 19 سانتی متر و وزن 1930 گرم از دو بخش جامی قیف مانند و بدنه شیر بالدار تشکیل شده است. جام با شیارهای افقی و گل لوتوس و نخل و پیچکی تزئین شده که در جلوی بدنه به یک شیر بالدار متصل می‌شوند. شیر به صورت نشسته با دست‌های به جلو و بال‌های شیارداری در دو طرف ساخته شده است. دهن شیر باز و دندان‌ها و زبان آن قابل مشاهده است. پنجه‌های شیر به سمت جلو قرار دارد. بالها تو خالی و از دو ورقة زرین به هم لحیم شده، ساخته شده‌اند، بالها دارای دو ردیف پرهای ریز ظریف و سه ردیف پرهای بلند هلالی هستند.

در دهان باز شده شیر، زبان نصب شده و در پشت آن سوراخ آبریز وجود دارد که دیده نمی‌شود. این شی زرین احتمالا متعلق به ظروف تشریفاتی شاهانه بوده و استفاده از تکوک‌هایی به اشکال مختلف از هزاره اول پیش از میلاد تا دوران اسلامی در شرق نزدیک رواج داشته است.

«دستبند زرین مرصع جوبجی»؛ در سال ۱۳۸۶ خورشیدی در هنگام خاکبرداری و عملیات عمرانی در نزدیکی روستای جوبجی در شهرستان رامهرمز استان خوزستان، یک آرامگاه شاهی متعلق به دوره عیلام نو (سده ۶ پیش از میلاد) کشف شد. در آرامگاه دو تابوت مفرغی وان شکل کشف شد که در آن‌ها دو شاهزاده خانم حدودا ۱۷ و ۳۵ ساله از اعضای یک خانواده سلطنتی همراه با مقدار زیادی اشیاء، دفن شده بودند.

در میان مجموعه متنوع آثار زرین و مفرغی کشف شده از این آرامگاه دستبندی زرین با کتیبه از دوره عیلام نو، نیمه اول قرن ششم پیش از میلاد، ترصیع شده با عقیق با ابعاد ۶×۶٫۹ سانتیمتر جلب توجه کرده است. این دستبند از سه قطعه تشکیل شده که به یکدیگر وصل می‌شوند.این دستبند ترکیبی از طلا و سنگ عقیق است.

«حلقه قدرت ارجان»؛ این حلقه قدرت زرین در دست چپ یکی از مردگان محوطه تاریخی جوبجی بود. آن دسته استوانه‌ای هلالی شکل تو خالی است که دو انتهای آن به دو صفحه بیضی شکل ختم می‌شود. قسمت داخلی این صفحه‌ها به طور قرینه با نقش دو شیر بالدار که در دو طرف درخت مقدس ایستاده‌اند تزیین شده است. دورتادور نقوش نقش گیس باف دیده می‌شود. در زیر پای شیرها سه ردیف نقش به صورت طاق هلالی شکل کنده شده و بر روی دسته،شیارهایی ایجاد شده که انتهای آنها به یک گل دوازده پر در قسمت بیرونیِ دو صفحه،ختم می‌شود. این حلقه دارای کتیبه‌ای به خط میخی عیلامی در قسمت دسته است که ترجمه آن کیدین هوتران پسر کورولوش است.

«قوچ تپه حصار»؛ ان صورتک با شاخ‌های بلند و پیچیده که از لایه 3 C حصار به دست آمده است.این اثر که از ورقه بسیار نازکی از طلا ساخته شده، به صورت جفت بوده و با توجه به سوراخ هایی که پیرامون آن دیده می شود،احتمالا به عنوان تزیین بر روی لباس دوخته می‌شده است.

انتهای پیام