بهره‌برداری از پایگاه فضایی چابهار از اواخر سال ۱۴۰۳

به گزارش سیتنا، حسن سالاریه، معاون وزیر و رئیس سازمان فضایی ایران، در نشست خبری که در محل این سازمان برگزار شد گزارشی از آخرین وضعیت پروژه‌های فضایی کشور و برنامه‌های پیش‌رو به‌ویژه با توجه به نزدیکی دهه فجر و روز فناوری فضایی ارایه کرد.

سال موفق صنعت فضایی

سالاریه در این نشست، با اشاره به موفقیت‌های اخیر در حوزه فضایی کشور، گفت: سال جاری تاکنون اتفاقات قابل‌توجهی در صنعت فضایی رخ داده است. از جمله می‌توان به پرتاب موفق ماهواره چمران۱ توسط ماهواره‌بر قائم‌ ۱۰۰ اشاره کرد که سومین پرتاب موفق این ماهواره‌بر با سوخت جامد به شمار می‌رود. این ماهواره‌بر قابلیت حمل بارهایی تا ۱۰۰ کیلوگرم به مدار لئو تا ارتفاع ۴۵۰ کیلومتری را دارد و نشان‌دهنده تثبیت عملکرد موفق این پرتابگر است.

وی افزود: ماهواره چمران یک با موفقیت تمامی مأموریت‌های خود از جمله مانورهای مداری با استفاده از گاز سرد و تغییر فاز مداری را به انجام رساند. این دستاورد، گامی بزرگ در توسعه فناوری فضایی ایران محسوب می‌شود.

گام نخست ورود بخش خصوصی به طراحی و ساخت ماهواره

سالاریه همچنین به پرتاب موفقیت‌آمیز ماهواره‌های کوثر و هدهد در آبان‌ماه اشاره کرد و گفت: برای اولین بار، دو ماهواره ایرانی که توسط بخش خصوصی طراحی و ساخته شده بودند توسط یک پرتابگر به مدار ارسال شدند. ماهواره کوثر یک ماهواره سنجشی و ماهواره هدهد در حوزه اینترنت اشیا (IoT) فعالیت دارد. عملکرد این دو ماهواره در مدار کاملاً تثبیت شده است و نمونه‌های مشابه آن‌ها نیز توسط بخش خصوصی در حال ساخت هستند. این نشان از ورود جدی بخش خصوصی به طراحی و ساخت ماهواره‌های کامل در کشور دارد.

ثبت چندین رکورد با پرتاب سامان

وی در ادامه از موفقیت پرتاب بلوک انتقال مداری سامان و ماهواره‌ فخر یک در آذرماه خبر داد و گفت: این پرتاب که چندین رکورد جدید برای صنعت فضایی ایران ثبت کرد، نشان‌دهنده توانمندی روزافزون کشور در طراحی و اجرای ماموریت‌های پیچیده فضایی است.

سالاریه تأکید کرد: در ماه‌های آینده و تا پایان سال، برنامه‌های مهمی در حوزه فضایی در دستور کار داریم که امیدواریم با تلاش محققان و دانشمندان صنعت فضایی کشور به سرانجام برسند.

وی با اشاره به پرتاب موفق ماهواره‌بر سیمرغ گفت: این پرتابگر توانست محموله‌ای با جرم مجموع ۳۰۰ کیلوگرم را به‌طور موفقیت‌آمیز در مدار قرار دهد و تمامی ظرفیت آن مورد استفاده قرار گرفت. این دستاورد، گامی مهم و قابل‌توجه در توسعه دانش و فناوری فضایی ایران است. سیمرغ به‌عنوان پرتابگری با سوخت مایع، جایگاه ویژه‌ای در برنامه‌های فضایی کشور دارد، چراکه ظرفیت آن نسبت به پرتابگرهای سوخت جامد بیشتر است و بسیاری از ماهواره‌های در حال ساخت و طراحی در این کلاس جرمی قرار دارند.

سالاریه تأکید کرد: این کلاس جرمی، شامل ماهواره‌هایی با وزن بین ۱۰۰ تا ۳۰۰ کیلوگرم، در سطح جهانی نیز بسیار مورد توجه است. این ماهواره‌ها به‌ویژه در حوزه‌های سنجش از دور و ارتباطات مخابراتی، بیشترین سهم را در پرتاب‌های اخیر به خود اختصاص داده‌اند. پرتابگر سیمرغ برای کشور اهمیت راهبردی دارد و ما آینده درخشانی را برای آن پیش‌بینی می‌کنیم. امیدواریم پرتاب‌های آتی این پرتابگر نیز با موفقیت همراه باشد و به‌عنوان یک سیستم کاملاً قابل‌اعتماد در خدمت برنامه‌های فضایی ایران قرار گیرد.

وی در ادامه به پرتاب بلوک انتقال مداری سامان اشاره کرد و افزود: این بلوک توانست عملکرد موفقی داشته باشد. اولین تست مداری این سیستم، که پیش‌تر به‌صورت زیرمداری در مهرماه ۱۴۰۱ آزمایش شده بود، این بار به‌طور کامل در مدار انجام شد. بلوک انتقال مداری سامان، با قابلیت‌هایی همچون عملیات انتقال مداری و مدارگذاری ماهواره، به‌عنوان اولین فضاپیمای انتقال مداری ایران شناخته می‌شود.

سالاریه در ادامه افزود: در این مأموریت، عملکرد اغلب سیستم ها، الگوریتم ها و بخش های مختلف بلوک موفقیت‌آمیز بود و بیش از ۸۰ درصد از اجزا و سامانه‌های این عملیات به‌طور موفقیت‌آمیز آزمایش شدند، که نشان از پیشرفت چشمگیر فناوری فضایی کشور دارد.

سالاریه در بخشی از سخنان خود به آزمایش‌های انجام‌شده بر روی زیرسیستم‌ها و الگوریتم‌های مرتبط با بلوک انتقال مداری سامان ۱ اشاره کرد و گفت: سیستم‌های مربوط به پایدارسازی و دوران ماهواره، کنترل حرارتی، ایستگاه‌های زمینی، و نشانه‌روی دقیق بلوک انتقال مداری، همگی با موفقیت تست شدند. البته، برخی سیستم‌ها نیز دچار چالش‌هایی بودند که هم‌اکنون در حال بررسی و رفع هستند. این بلوک انتقال مداری، به‌عنوان نمونه اولیه آزمایشگاهی، در اولین مأموریت مداری خود به‌کار گرفته شد و توانست عملکرد قابل قبولی ارائه دهد.

وی افزود: نمونه اصلی بلوک انتقال مداری سامان ۱ که سال گذشته رونمایی شد، در حال طی مراحل نهایی توسعه است. بر اساس نتایج حاصل از تست مداری اخیر، اصلاحات و بهبودهای لازم روی این سامانه در حال انجام است و انتظار داریم ظرف چند ماه آینده پرتاب دوم آن انجام شود. در این مأموریت، هدف اصلی آزمایش سامانه بلوک انتقال مداری بود و به همین دلیل، ماهواره عملیاتی به آن متصل نبود، بلکه یک محموله تصویربرداری به‌صورت آزمایشی مورد استفاده قرار گرفت. فیلم‌های مرتبط با این مأموریت در سایت سازمان فضایی ایران منتشر شده است.

گامی بلند برای سفر به مدار ماه

سالاریه با اشاره به اهمیت این فناوری گفت: برای دسترسی به مدارهای بالاتر مانند مدار ۳۶ هزار کیلومتری یا حتی سفر به مدار ماه و کرات دیگر، نیاز به توسعه چنین قابلیت‌هایی داریم. این اولین تست موفق این فناوری در کشور بود و امید داریم که با انجام پرتاب‌های آتی، فناوری‌های مرتبط به تثبیت برسند.

رئیس سازمان فضایی ایران در ادامه درباره ماهواره‌های جدید نیز توضیح داد و افزود: ماهواره فخر ۱ که در این مأموریت همراه بلوک انتقال مداری پرتاب شد، حاصل همکاری بین دانشگاه مالک اشتر و مجموعه صایران است. این ماهواره، مشابه ماهواره چمران ۱، با هدف تحقیق و توسعه ساخته شده است. تمامی زیرسیستم‌های استفاده‌شده در این ماهواره توسط بخش خصوصی توسعه یافته‌اند که نشان از توانمندی این بخش در کشور دارد. این پلتفرم کوچک اما کارآمد، قابلیت تکثیر سریع و ساخت با هزینه‌های مقرون‌به‌صرفه را دارد و امکان ایجاد منظومه‌های ماهواره‌ای را برای ایران فراهم می‌کند.

پرتاب دو ماهواره دیگر تا نیمه اول سال آینده

وی به برنامه‌های آینده صنعت فضایی کشور نیز اشاره کرد و گفت: دو ماهواره ظفر و پایا که پیش‌تر اعلام شده بود اوایل دی‌ماه توسط پرتابگر خارجی پرتاب می‌شوند، در نیمه اول سال ۱۴۰۴ پرتاب خواهند شد، از جمله ماهواره‌های سنجشی با دقت تصویربرداری بالا هستند. ماهواره پایا دارای دقت تصویربرداری رنگی ۱۰ متر و سیاه‌وسفید ۵ متر است.

سالاریه اظهار امیدواری کرد: پرتاب این دو ماهواره که هم‌زمان انجام خواهد شد، گامی بزرگ در توسعه منظومه‌های ماهواره‌ای ایران خواهد بود. ما امیدواریم این دستاوردها، ضمن ایجاد تحول در حوزه فضایی، زمینه‌ساز دسترسی بهتر به داده‌های استراتژیک برای کشور باشند.

پایگاه فضایی چابهار آماده بهره برداری

رئیس سازمان فضایی ایران درباره وضعیت پایگاه فضایی چابهار گفت: خوشبختانه وضعیت این پایگاه بسیار مناسب و طبق برنامه پیش‌بینی‌شده در حال پیشرفت است. فاز اول پایگاه تا تابستان ۱۴۰۴ به‌طور کامل به اتمام می‌رسد، اما بهره‌برداری عملیاتی آن از اواخر سال ۱۴۰۳ آغاز خواهد شد.

این پایگاه، با موقعیت استراتژیک خود در سواحل مکران، قابلیت پرتاب ماهواره‌ها به مدارهای متنوع، از شیب ۴۰ درجه تا مدارهای نزدیک به ۱۰۰ درجه را دارد.

رئیس سازمان فضایی ایران در ادامه افزود: این پایگاه گامی اساسی برای ورود صنعت فضایی کشور به بازارهای جهانی و ارائه خدمات پرتاب به سایر کشورها است. پایگاه چابهار امکان مدارگذاری در شیب‌های مختلف را فراهم می‌کند که برای نیازهای متنوع صنعت فضایی ضروری است.

وی پیشرفت فاز ۱ این پروژه را حدود ۸۰ درصد اعلام کرد و تأکید کرد که این پروژه یکی از دستاوردهای مهم صنعت فضایی ایران به شمار می‌رود.

رونمایی از چندین ماهواره در دهه فجر

رئیس سازمان فضایی ایران درباره ماهواره‌های جدید نیز توضیحاتی ارائه داد و گفت: در دهه فجر امسال، چندین ماهواره رونمایی خواهد شد. نمونه ارتقا یافته پارس۱ که سال گذشته پرتاب شد، امسال رونمایی می‌شود. همچنین ماهواره پارس۲ با دقت تصویربرداری بهبود یافته (۸ متر در طیف رنگی و ۴ متر در طیف سیاه‌وسفید) نیز در این ایام رونمایی خواهد شد. این ماهواره‌ها، همراه با ماهواره های سنجشی دیگر، می‌توانند نیازهای سنجشی کشور را به طور قابل‌توجهی پوشش دهند.

سالاریه همچنین به پروژه‌های آینده اشاره کرد و از ماهواره مخابراتی ناوک نام برد. وی گفت: ماهواره ناوک یک ماهواره مخابراتی با قابلیت تست ارتباطات در مدار بیضوی کشیده است که برای اولین بار در چنین مداری قرار خواهد گرفت. این ماهواره در ایام دهه فجر رونمایی خواهد شد و پرتاب آن در سال آینده برنامه‌ریزی شده است.

انتهای پیام