متاورس، تعریف جدیدی از جهان مجازی را به وجود می‌آورد

دکتر «داوود ادیب» در یادداشت ارسالی برای سیتنا، آورده است: متاورس به سرعت در حال توسعه است و به عنوان زیربنای تعامل و همکاری بین انسان و ماشین و به عنوان یکی از زیر سیستم های انقلاب صنعتی پنجم در چند سال آینده ساختار تعاملات بشری را تغییر، مدل های کسب و کار را متحول و تعریف جدیدی از جهان مجازی را به وجود خواهد آورد. کشورهای توسعه یافته و به تبع آن، شرکت های پیشرو در زمینه فناوری های نوین همه در تلاشند تا به عنوان رهبران این حوزه چارچوبی برای تعیین الگوریتم ها و قوانین مربوط به متاورس را تعریف و نهادینه کنند.

امروزه فناوری به سرعت در حال رشد و تغییر است و ما شاهد نوآوری هایی هستیم که پیش از این غیرقابل تصور بودند. یکی از این نوآوری‌ها متاورس است. متاورس ترکیبی از چندین عنصر فناوری، از جمله اینترنت، واقعیت مجازی، واقعیت افزوده، ویدئو، پلتفرم ها، اپلیکیشن های مرتبط و سایر اجزای مورد استفاده است که در آن کاربران در یک جهان مجازی، فعالیت و زندگی خواهند کرد. شرکت های حوزه متاورس معتقدند که کاربران آن ها در همه چیز، از حضور در کنسرت ها و کنفرانس ها گرفته تا سفرهای مجازی به سراسر جهان، کار، بازی و ارتباط با دوستان و همچنین خرید و تمام فعالیت های اجتماعی و آموزشی از متاورس استفاده خواهند کرد.

متاورس مگادایم نوظهور

اگر بخواهیم به تصویر اولیه ای از متاورس برگردیم نسخه های اولیه آن را برای  اولین بار در فیلم های علمی تخیلی مانند Ready Player One یا سریال The Matrix دیده ایم و اکنون چیزی فراتر از آن تخیلات در عالم متاورس در حال ظهور است.

کلمه متاورس در سال 1992 در داستان علمی تخیلی دیستوپیایی به نام Snow Crash "برخورد برف"  نوشته نیل استفنسون به کار برده شده است. در این کتاب، متاورس مجموعه ای از واقعیت‌های مجازی و واقعیت های افزوده ‌شده است که در یک خیابان بسیار طولانی متمرکز شده‌ است که مردم به‌عنوان شخصیت های خیالی در آن راه می‌روند و می‌توانند با استفاده از عینک در ساختمان های سه بعدی واقع گرایانه و سایر محیط های واقعیت مجازی با هم ملاقات کنند.

از آن زمان، کلمه متاورس برای توصیف انواع ابتکارات متمرکز بر ایجاد یک واقعیت مجازی دائمی تر که به زندگی فیزیکی ما پیوند داده شده و نفوذ می کنند، استفاده شده است.

با افزایش مداوم واقعیت مجازی (VR) و واقعیت افزوده (AR)، متاورس ها روز به روز در حال ورود به اینترنت هستند و تخمین زده شده است که تقریباً 85 میلیون کاربر در سال 2021 حداقل یک بار در ماه AR یا VR را تجربه کرده اند.

امروزه متاورس شامل یک فضای مجازی مشترک است که در آن کاربران با شخصیت های مجازی نمایش داده می شوند. این جهان مجازی بر اساس تصمیمات و تعاملات کاربران، در یک فضای فرازمینی به تکامل و رشد خود ادامه می دهند و با ادغام واقعیت و هر چیز مجازی، تصویری از یک جهان واقعی را منعکس می‌کنند که پایانی نخواهد داشت.

در خصوص متاورس می توان چنین بیان کرد که متاورس، عناصر مختلف فناوری از قبیل ویدئو، واقعیت افزوده (AR)، واقعیت مجازی (VR) ، پلتقرم ها و اپلیکیشن های مرتبط و سایر اجزای مورد استفاده که توسط آنها، کاربران می توانند در دنیای مجازی حضور و فعالیت داشته باشند را در یک سطح پایه یکپارچه می کند. این رویکرد، قدرت خود را از دیدگاهی می گیرد که در آن کاربران می توانند در جهان دیگر بازی کنند، کار کنند و با دیگران ارتباط داشته و در رویدادهای کاری، کنفرانس ها، تعطیلات مجازی و رویدادهای سرگرمی حضور داشته باشند.

متاورس و توکن های NFT

متاورس دنیایی است که توسعه آن در راستای مبادله و فروش ارز دیجیتال و هنر دیجیتالی، در قالب توکن غیرقابل تعویض (NFT) یا به عبارتی Non-Fungible Token ، گسترش خواهد یافت. امروزه برخی از مردم با NFT ها فعالیت می کنند، برخی از مردم از طریق فروش آثار هنری مبالغ باورنکردنی دریافت می کنند. درآمد 69.3 میلیون دلاری یک هنرمند از فروش اثر هنری دیجیتالی با NFT و یا فروش اولین توییت توسط جک دروسی به قیمت ۲٫۹ میلیون دلار همه از مصادیق متاورس است که این روزها شاهد آن هستیم.

توکن‌های غیر قابل تعویض یا NFT، توکن‌هایی هستند که هر توکن منحصر به فرد است، مانند شماره تلفن همراه یا نام دامنه که قابل تقسیم به واحدهای کوچکتر نیست.NFT کوچکترین واحد یک توکن است. این توکن ها به‌عنوان یک گواهی مالکیت دیجیتالی غیرتکراری برای هر نوع دارایی دیجیتالی می تواند صادر و ذخیره شود یا به‌طور دائمی در قالب یک رمز در یک شبکه بلاک‌چین مثل اتریوم منتشر شود.

در مقابل توکن‌های غیر قابل تعویض یا NFT، توکن های قابل تعویض را داریم که بجای هم قابل معامله‌اند و ارزش آنها در انتقال، معادل آن ارزشی که وجود دارد است. بیت کوین، یک توکن قابل تعویض است زیرا صرف‌نظر از تاریخچه و مالکیت آن، در واحد زمان ارزش یکسانی دارد. در توکن های قابل تعویض همه توکن ها دارای خصوصیات یکسانی هستند.

در طول چند سال گذشته، پیشرفت‌های عظیمی در ابزارهای 3AR/VR صورت گرفته است که به متاورسی ها اجازه می دهند لباس ها یا محصولات آنها را در بستر متاورس در خانه هایشان ببینند. خرید مبلمان با یک تجربه چیدمان مجازی در خانه که نیازی به سفر به فروشگاه نداشته باشد تجربه هیجان انگیزی است، که در این فناوری ظهور یافته است.

بدون شک بازیگران اصلی و بزرگ این فناوری می‌خواهند مالک حوزه و قطعه منحصر به فرد خود در متاورس باشند و این قلمرو فقط در اختیار مایکروسافت و فیس‌بوک نخواهد بود بلکه پیش بینی می گردد که تحقق بسیاری از تخیلات در صنایع مختلف از قبیل نظامی، پزشکی، آموزش، علوم زیستی، معماری، هنر، تجارت الکترونیکی و ساخت و ساز در متاورس صورت پذیرد.

در حال حاضر مفاهیم متاورس بیشتر در حوزه بازی های آنلاین مانند Fortnite، Minecraft و Roblox وجود دارد ولیکن باید بدانیم که این فناوری فقط مرتبط با بازی های رایانه ای نخواهد بود و نباید حواس مخاطبان جریان اصلی این مگادایم را از درک پتانسیل و بهره ‌وری واقعی آن منحرف گردد. گرچه فرود یک فضاپیما روی مریخ با استفاده از عینک Oculus بسیار جالب است. در عین حال مزیت های اجتماعی یک پزشک که از هزاران کیلومتر دورتر عمل جراحی مجازی قلب را انجام می‌دهد موضوع قابل توجهی است که در آینده نزدیک این گونه موارد را در ابعاد مختلف زندگی خواهیم دید.

ما وارد دنیایی می شویم که در آن فضا، واقعیت افزوده، واقعیت مجازی، شخصیت های هولوگرافی سه بعدی، ابزارهای ارتباطی نو ظهور حضور خواهند داشت و همانطور که متاورس گسترش می یابد، یک دنیای جایگزین فوق واقعی، برای ما به وجود خواهد آمد تا در آن با سایر مردم جهان همزیستی کنیم و در نهایت مدل های جدید کسب و کار و سبک جدیدی از زندگی فرازمینی را تجربه کنیم.

پیشتازان متاورس

مارک زاکربرگ، مدیر عامل فیس بوک که اخیرا نام فیس بوک را به متا تغییر نام داده است، تخمین می زند که 5 تا 10 سال طول می کشد تا ویژگی های کلیدی و اصلی متاورس نهادینه شود و نکته جالب این که زاکربرگ حتی در برخی از مطالب خود از متاورس به عنوان جایگزین اینترنت آن گونه که ما می شناسیم نام برده است. متا، غول فناوری جهان پیش تر با خرید Oculus در سال 2014 سرمایه‌گذاری قابل توجهی را در واقعیت مجازی انجام داده است. Oculus به افراد اجازه می‌دهد با هم کار کنند، در یک اتاق کنفرانس بنشینند و مانند یک دفتر واقعی کار کنند.

فیس بوک به عنوان یکی از بزرگترین پلت فرم های مرتبط با رسانه های اجتماعی، خود را به عنوان یک شرکت متاورسی بزرگ در آینده می بیند. مارک زاکربرگ بر روی ایجاد متاواژه های اجتماعی و سرمایه گذاری در فناوری های Oculus AR و VR فیس بوک متمرکز است.

نسخه متاورس مارک زاکربرگ تصویری از همه چیز را به صورت مجازی تداعی می کند، شما به عنوان یک شخصیت مجازی با استفاده از هدست Quest VR در جلسات کاری شرکت می کنید و از یک دستگاه روی مچ دست خود برای ارسال پیامک به دوستان خود استفاده می کنید. وقتی بیرون می روید، عینک هوشمندی می زنید که واقعیت افزوده را ارائه می دهد و همچنین آنچه را که می بینید و می شنوید ضبط می کنید. در متاورس مارک زاکربرگ از طریق تلفن، رایانه، فناوری های پوشیدنی و هدست و یا ترکیبی از اینها همواره در دسترس خواهید بود و این همان فضا و جایی است که شما کار می کنید، خرید می کنید، ورزش می کنید، معاشرت می کنید، فیلم تماشا می کنید و بازی می کنید.

مایکروسافت یکی دیگر از غول های نرم افزاری جهان نیز در حال حاضر از هولوگرام استفاده می کند و در حال توسعه برنامه های واقعیت ترکیبی و توسعه یافته (XR) با پلتفرم Microsoft Mesh خود است که دنیای واقعی را با واقعیت افزوده و واقعیت مجازی ترکیب می کند. در حال حاضر میکروسافت در حال کار بر روی هدست واقعیت افزوده هولولنز 2 برای آموزش، تمرین و مبارزه سربازان ارتش ایالات متحده با استفاده از این فناوری است.

ماین کرافت نیز یکی دیگر از نوظهوران متاورس است. این بازی متعلق به مایکروسافت است و اساساً معادل لگو است، ماین کرافت جایی است که بازیکنان می توانند شخصیت دیجیتالی خود را ایجاد کنند و همچنین هر آنچه را که می خواهند بسازند. این بازی، دارای بیش از 140 میلیون کاربر فعال ماهانه است و در طول پاندمی کووید 19، محبوبیتش در میان بچه‌هایی که مجبور بودند بیشتر به ارتباطات مجازی تکیه کنند، افزایش یافته است.

سالن تجمعات آنلاین Nowhere نیز دارای فضاهای مجازی دائمی و موقت برای استفاده عمومی یا خصوصی برای برگزاری کنسرت، جشنواره، گردهمایی و کنفرانس است. توسعه این پلتفرم توسط شرکت نیویورکی Windmill Factory بیش از یک سال است که آغاز شده و در سال گذشته خدماتی را برای برخی هنرمندان و کنسرت های موسیقی ارایه کرده است.

امروزه می بینیم که در بخش های بزرگی از صنایع مختلف، بسیاری از شرکت‌ها، از جمله انویدیا و مایکروسافت، برنامه‌های تجاری متعددی را در خصوص متاورس پیش بینی و در دستور کار قرار داده اند و تلاش می کنند تا آنچه که پیش‌بینی می کنند را به عنوان فاز بعدی توسعه اینترنت و به عنوان روشی پیشرفته ‌تر برای برقراری ارتباط با افراد مختلف کره زمین فراهم کنند.

جان ریکسیتیلو، مدیر عامل Unity پیش تر پیش بینی کرده و گفته است: شما 10 سال آینده عینک آفتابی خود را به چشم می زنید، اما آنها فقط یک عینک آفتابی نیستند بلکه این عینک، شما را وارد فناوری متاورس می کند. شما در حال قدم زدن در کنار یک رستوران هستید، به آن نگاه می کنید، منو ظاهر می شود و هرآنچه که مردم در مورد آن رستوران گفته اند را خواهید دید.

خرید زمین های مجازی در جهان نوظهور

گزارش خبری مجله وال استریت که در آذرماه 1400 منتشر شده است مطالب شگفت انگیزی را در خصوص متاورس مطرح نموده و اشاره به این موضوع شده است که شرکت Republic Realm، شرکتی که در حوزه خرید و فروش املاک دیجیتالی فعالیت می‌کند و آن‌ را به فضای مسکونی مجازی تبدیل می‌کند تا علاقه‌مندان اقدام به خرید یا اجرا کنند، زمینی به ارزش 4.3 میلیون دلار در Sandbox خریداری کرده است. این خرید بزرگترین فروش املاک و مستغلات مجازی بود که تا آن تاریخ انجام گردیده است. یک هفته قبل‌ از این معامله نیز، سرمایه‌ گذار دیگری که در حوزه ارزهای دیجیتال فعالیت می کند نیز زمینی در Decentraland را به قیمت حدود 2.4 میلیون دلار خریداری کرده است.

زمانی که صحبت از فروش و یا کاربری مجازی زمین می شود، شاید درک این موضوع کمی دشوار باشد که خریدار چه کارهایی را می تواند در آن زمین انجام دهد. نکته اول این است که زمین های مجازی هم مانند املاک و مستغلات واقعی، قابلیت خرید و فروش داشته و می توان این زمین ها را اجاره داد. صاحبان املاک مجازی می توانند در زمین هایی که به آنها تعلق دارد فروشگاه و مراکز تجاری یا بنگاه های اقتصادی مربوط به خود را بسازند و در آن فعالیت کنند. می توان تصور کرد که در واقع، جهان مجازی و همینطور واقعیت های مجازی موجود در آن به همان اندازه واقعی دنیای ماست و کاربران می توانند به کمک فناوری های پیشرفته و قدرت گرافیکی ابزارهای جدید  این دنیاهای مجازی را به کار گیرند، مردم از این به بعد می توانند خود را در یک بعد کاملا متفاوت مشغول سازند و بدون هیچ گونه محدودیتی فعالیت و کسب و کار خود را توسعه دهند. دنیای واقعیت مجازی این امکان را به  کاربران خواهد داد تا خودشان خالق باشند و با استفاده از خلاقیت های منحصر به فرد خود، آن چیزی که خلق کرده اند را در جهان مجازی به فروش برسانند.

چالش های متاورس

متاورس آینده‌ای هیجان‌انگیز را برای برندها نوید می‌دهد، اما چالش‌هایی وجود دارد که باید در این راه بر آنها غلبه کرد.

نکته اول این است که همه مردم دسترسی لازم و کافی به دستگاه های لازم مانند رایانه های پیشرفته و لنزهای واقعیت مجازی برای استفاده از متاورس ندارند. این امر بازار بالقوه برندها را تا حد زیادی محدود می کند و بازاریابی انبوه برندها را محدود می کند.

نکته دوم، پیچیدگی ادغام و یکپارچگی همه برندها در متاورس است. از آنجایی که این فناوری جدید است، امکان دارد برندهای مختلف در یافتن جایگاه مناسب خود در متاورس دچار مشکل شوند و ممکن است.

نکته سوم، عدم شناخت کافی مردم از متاورس است. مردم اغلب متاورس را به عنوان یک بازی ساده برای کودکان تصور می کنند و همه ارزش متاورس به درستی درک نشده است.

نکته چهارم، حفظ حریم خصوصی و امنیت داده ها همچنان یک چالش در متاورس است. با فناوری جدید نیاز به اقدامات امنیتی پیشرفته تر است. این مستلزم ایجاد روش‌های جدید برای حفظ حریم خصوصی و حفاظت از داده‌ها در جایی است که وجود نداشته است. به عنوان مثال، تأیید شخصی ممکن است به داده های بیشتری از کاربران نیاز داشته باشد، در نتیجه خطرات حفظ حریم خصوصی داده ها افزایش می یابد.

در نهایت، از آنجایی که متاورس ها برای همه مردم رایگان هستند، برندها باید در محافظت از تصویر خود مراقب باشند. خطر تخریب یا بی احترامی کاربران به مکان های متاورس ها هم همواره وجود دارد. به همین دلیل مهم است که متاورس ها استراتژی‌های بازاریابی خود را یکپارچه و با دقت ارایه نمایند تا کاربران بتوانند احساس خوبی نسبت به اشتراک‌ گذاری فضای مجازی با متاورسی ها داشته باشند.

متاورس و آینده کار

آینده در متاورس است و در حال حاضر، بسیاری از شرکت ها در حال سرمایه گذاری در متاورس ها هستند. آنها نه فقط برای اهداف سرگرمی، بلکه برای اهداف تجاری و حرفه ای نیز روی آن فعالیت و تلاش می کنند.

گر چه مانند همه فن‌آوری‌های جدید، متاورس نیز به ناچار جنبه‌های منفی و نامطلوب از قبیل اعتیاد عمومی، از دست دادن زمان و ناتوانی در تشخیص دنیای واقعی و مجازی و مشکلات مرتبط با امنیت اطلاعات کاربران خواهد داشت و به عنوان تهدیدات متاورس مد نظر خواهد بود، ولیکن این موارد را می توان به عنوان جنبه های منفی عمومی مرتبط با تمام فناوری‌های نو ظهور دانست، ظهور اینترنت، تلفن‌های هوشمند یا بازی های جدید  همه و همه خطرات خود را در این سال های اخیر داشته اند ولیکن آن چیزی که مهم است این است که متاورس برای اکثریت قریب به اتفاق مردم در چند سال آینده اهمیت زیادی خواهد داشت و حتی اگر مدل‌های استفاده از متاورس کنونی برای افراد عادی واضح و روشن نباشند، در آینده نزدیک این فناوری و استفاده از آن حالت عادی به خود خواهد گرفت، همان طوری که اکثر فناوری های پیچیده و جدید فراگیر شده اند و کشورهایی که از این جهان به دور بمانند در آینده ای نه تنها دور  همانند مردمان قبیله های ناشناخته و بدوی زندگی خواهند کرد.

همسویی با فناوری های نوظهور لازمه توسعه

طبیعتا این موضوع که ما برداشت های غلطی از توسعه و فناوری های نوین داشته باشیم و دستاوردهای علمی و تکنولوژی به مفهوم در خدمت جوامع بشری را تهاجم فرهنگی و یکى از ریشه‌‏هاى آفت غرب‌‏زدگى و یا شرق زدگی متصور شویم و از تفکرات قدیمی و سنتی نتوانیم رها شویم  موضوعی است که در سالیان اخیر به آن رسیده ایم و می بینیم که خواسته و ناخواسته دهکده جهانی با رشد غیرقابل درک در راستای جهانی شدن در حرکت است و هیچ کشوری نمی تواند خارج از این اکوسیستم توسعه پایداری را داشته باشد.

امروزه متاورس و استفاده از شبکه های اجتماعی با رویکرد مجازی، مناسب ترین و ارزان ترین ابزار یادگیری و تبادل علم و دانش است. بر خلاف دهه های گذشته که در طبقه بندی کشورهای قدرتمند ملاک طبقه بندی دارا بودن قدرت تسلیهاتی و نظامی بود، امروز کشورهایی را موفق و قدرتمند می دانند که در آن کشورها عنصر دانایی نهادینه گردیده و اقتصاد آن کشور به واسطه دانایی و با استفاده از ابزار هوش مصنوعی توسعه یافته باشد. اکنون زمان آن است که در مورد آینده و چگونگی آماده شدن برای انقلاب صنعتی پنجم و طبیعتا با فاصله کوتاه انقلاب ششم، برنامه ریزی مناسبی را انجام دهیم.

در پایان به نظر می‌رسد که اگر ازهم اکنون زیرساخت‌های ورود به انقلاب صنعتی پنجم را فراهم نکنیم و خودمان را برای متاورس آماده ننماییم،راه دشواری را در همگام شدن با عناصر جهان نوظهور، اقتصاد، بهداشت، سلامت جامعه و توسعه پایدار در آینده نزدیک خواهیم داشت. در دهه های آتی می بایست بیشتر از گذشته به فکر آیندگان، آینده نگری و زندگی با ماشین ها و ابزارهای هوشمند باشیم.

انتهای پیام