راهکارهای پیشنهادی در جهت برون رفت از بحران کرونا

دکتر مهدی بینا، متخصص حوزه فناوری و توسعه شهر هوشمند (AIT اتریش) در یادداشتی برای سیتنا، نوشت:

امروز دنیا با بحرانی جهانی رو به رو شده که بیش از پیش معنای دهکده جهانی رو ملموس می‌کند. در واقع آن چیزهایی که به ظاهر در آنسوی خاور دور به ما ربطی نداشتند، دیر یا زود، زندگی ما را در ایران تحت تاثیر خود قرار دادند. این همان اثر پروانه ای است که به تعبیری می‌گوید بال زدن پروانه ای در آن طرف کره خاکی می‌تواند طوفانی در آنسوی دیگر زمین ایجاد کند. این موضوع به محیط پیرامون اجتماع و معضلات شهرمان نیز بر میگردد. یعنی خوشحالی و بهروزی، یک پدیده شخصی نیست، خوشحالی پایدار من در گرو، خوشحالی و به‌روزی توست و کاملا این موضوع در مفهوم اجتماع به هم دیگر گره خورده! همه به نوبه خودمان مسئولیم و سوار بر یک عرشه.

این روزها برخی کشورها در حال تصمیم گیری درباره زمان بازگشایی کسب و کارهایشان هستند و برخی نیز کاملا به روال عادی قبل خود بازگشته اند اما مهمترین موضوع روز می تواند موج دوم کرونا همچون آنفولانزای اسپانیایی در سال ۱۹۱۸ باشد که اگر به درستی هدایت نشود، نتیجه ای جز تلفات بیشتر و مشکلات بیشتر اجتماعی و اقتصادی نخواهد داشت. در این میان، اقدامات حمایتی دولت که در ذیل اشاره شده، می تواند به برون رفت از بحران های جاری، کمک شایانی کند.

۱- تدوین برنامه و نقشه راه جامع تاب آوری ملی

اساساً هر مکانیزم اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی نیازمند برخورد با حداقل پارامترهای شوک میباشد. این مهم از تاب آوری در توسعه شهرها (از اصول توسعه شهرهای هوشمند) گرفته تا تاب آوری در حوزه اقتصادی، پولی و بانکی را شامل می شود.

در این برهه زمانی، بیش از هر زمان دیگری، اهمیت برنامه تاب آوری اقتصادی، اجتماعی و زیرساخت کشور حس می شود. با هدفگذاری صحیح در مدل اقتصادی بهینه ضمن کاهش تاثیرات منفی رویدادهای ناخوانده، میتوان تهدیدی همچون کوووید ۱۹ فراگیر (pandemic) را به فرصتی بی بدیل در حوزه اشتغال و مهاجرت معکوس نخبگان تبدیل کرد.

۲- شتابدهی پروسه تحول دیجیتالی و اشتغال

کمک به شتاب گیری تحول دیجیتالی در ارایه خدمات و مشاغل، به روز رسانی صنایع مبتنی بر انقلاب صنعتی چهارم و بهره گیری از فناوری های پیشرانی همچون اینترنت اشیا، هوش مصنوعی و بلاکچین با رعایت الزامات امنیت سایبری (Cyber Security) از اقدامات اولویت دار می تواند باشد.

بدانیم که ایران امروز در بهترین شرایط جمعیتی به لحاظ نسبت تکفل و شرایط تحصیلی قرار دارد و میتوان مبتنی بر تغییر پارادایم های روز اشتغال در جهان با بهره گیری از فناوری بلاکچین از علاوه بر به افزایش سهم اشتغال در کشور، از تحریم ها نیز فرصت بسازیم. اگر کشور از این فرصت پنجره جمعیتی، همچون سال های از دست رفته گذشته در جهت رشد و شکوفایی بیشتر بهره مند نگردد، با اقتصادی بی رمق به استقبال جامعه ای کهنسال و بازنشسته در دهه آینده خواهد رفت و این موضوع می‌تواند عواقب بسیار ناخوشایندی برای آینده اقتصاد کشور داشته باشد.

۳- مبارزه با اپیدمی اطلاعات نادرست

توجه ویژه مقامات به اصل شفافیت، افزایش سطح اعتماد عمومی با ارایه گزارش های به موقع، به روز و دقیق به مردم و تحقق کامل مصوبه دسترسی آزاد به اطلاعات از نکات قابل توجه توسط دولت می باشد.

۴- مدیریت هوشمند منابع در جهت حمایت از کسب و کارها

جذب بخش قابل توجهی از نقدینگی سیار در صندوق حمایتی دوره گذار کرونا در بورس: این نوع صندوق میتواند در شرایط بحرانی توسط دولت با ارایه سود منطقی ایجاد شده و کلیه سازمان های عمومی، دولتی، خصوصی و حتی مردم را تشویق به خرید واحدهای صندوق (که عمدتاً متشکل از یونیت های شرکت های دانش بنیان و فناور است) کرده و ضمن رصد و پایش لحظه ای از طریق دیده بان مدیریتی منابع، از آشفتگی تورم و رکود اقتصادی تا حدی جلوگیری کند. اهمیت زیرساختی مفهوم اقتصاد هوشمند در اینجا به نحوی مشخص میگردد که در شرایط متفاوت و معضلات اقتصادی میتواند، بسته های به هنگام و انعطاف پذیر متشکل از رویه ها، فرایندها، عملگرها و اقدامات ارایه دهد و مطابق با بازخوردها خود را بهبود دهد. این مهم می تواند در دیده بان اقتصاد هوشمند کشور، رصد، پایش و گزارش گیری شود.

۵- سیاست انبساطی اقتصادی؛ از مردم برای مردم

ایران از جمله کشورهایی است که کمترین نسبت بدهی داخلی و خارجی را داشته و می تواند بدهی داخلی خود را از طریق اوراق بدهی با بهره گیری حداکثری از ظرفیت های بازار سرمایه مبتنی بر فناوری های مالی (FinTech) افزایش داده و منابع حاصله آنرا صرف تامین کسری بودجه کند. در واقع پیاده سازی سیاست انبساطی اقتصادی، از مردم برای مردم یعنی به جای استقراض از بانک مرکزی، از جامعه قرض گرفته شود و مردم نیز در سود این نوع سرمایه گزاری سهیم خواهند بود. قطعا در این روش نرخ سود افزایش خواهد یافت ولیکن با توجه به انتظارات تورمی سال ۹۹، قابل قبول خواهد بود و در نهایت می توان با اجرای واقعی عملیات بازار باز (open market) مجددا آن را کاهش داد. با هم افزایی در این راهکارها کشور از تشدید رکود و تله فقر جامعه میتواند نجات می یابد. در شرایط بحرانی کنونی در جهان، حمایت از کسب و کارهای متوسط و کوچک که تعداد قابل توجهی از چارت اشتغال را در اختیار خود دارند در اولویت دولت ها قرار گرفته اند. لذا از این حیث می‌توان به اقدام دیگری تحت عنوان تدوین نسخه تمهیدات و تصویب قوانین حمایتی موقت مالیاتی (کاهش قابل توجه مالیات در ازای حفظ نیروهای کار)، بیمه و تسهیلات کسب و کارهای کوچک، متوسط و دانش بنیان در زمان کرونا که توسط دولت هر سه ماه یکبار به روز رسانی و ابلاغ می شود، جهت برون رفت از بحران کووید ۱۹ اشاره کرد.

انتهای پیام