فضای مجازی دنیای جدیدی را آغاز کرده است

حجت‌الاسلام و المسلمین حسن روحانی رییس‌جمهوری در مراسم افتتاحیه جایزه کتاب سال که با حضور جمعی از اهالی قلم و مدیران فرهنگی کشور در تالار وحدت برگزار شد، با اشاره به دوران قبل و بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، خاطرنشان کرد: تاریخ انقلاب اسلامی ایران آغاز فصل جدیدی میان قبل و بعد از انقلاب است، همانطور که ورود اسلام به ایران نقطه ممتازی برای تقسیم تمدن و فرهنگ ایران به قبل و بعد از اسلام محسوب می‌شود.

وی با تاکید بر اینکه انقلاب اسلامی ایران نقطه عطف بسیار مهمی در اسلام بود، افزود: چنانچه که به شرایط قبل از انقلاب اسلامی باز گردیم می‌توان آن دوران را دوران تحقیر ملت بزرگ ایران توسط استعمار و استبدادگران و دوران پس از پیروزی انقلاب را دوران عزت و شکوفایی ملت ایران در سایه حاکمیت ملی و احترام به فرهنگ دینی و ملی مردم نامگذاری کرد. انقلاب اسلامی ایران به آرا و اندیشه و تفکرات مردم و همچنین به هویت دینی و ملی ما عزت بخشید و در این تحول و انقلاب بزرگ، کتاب، مکتوب، سخن و صوت نقشی بسیار اساسی داشت.

رییس‌جمهوری تاکید کرد: بدون تعارف باید گفت که بخشی از جامعه ایران که جامعه‌ مذهبی و متدین و انسان‌هایی اهل مسجد و عبادت بودند متاسفانه بنا به دلایلی از هنر و بخش‌های مختلف آن از جمله نقاشی، موسیقی، تئاتر و ... فاصله می‌گرفتند و گاهی از آن فرار می‌کردند. حتی در دوره‌ای این افراد از دبیرستان و دانشگاه نیز بنا به دلایلی فاصله می‌گرفتند و محیط آنها را مناسب برای فرزندان خود نمی‌دانستند.

روحانی با بیان اینکه در دورانی ورود به دانشگاه‌های به معنای بی‌دینی بود، ادامه داد: در آن دوران فردی که به دانشگاه می‌رفت گویی از بهشت وارد دانشگاه شده و چنانچه فردی از حوزه‌ها به دانشگاه‌ها وارد می‌شد دیگر به او نگاه نمی‌کردند. در آن زمان فرا گرفتن علوم جدید بسیار سخت بود و اگر طلبه‌ای می‌خواست درس‌های کلاسیک دبیرستانی بخواند او را از حوزه اخراج می‌کردند اما انقلاب اسلامی، اقشار و گروه‌های مختلفی را به هم متصل و میان آنها انسجام ایجاد کرد.

وی با اشاره به برخی تفکرات رایج در پیش از پیروزی انقلاب اسلامی، خاطرنشان کرد: در آن زمان در تمام حوزه علمیه قم شاید چند عدد بیشتر آن هم به صورت مخفی رادیو وجود نداشت و داشتن رادیو برابر با عدم تدین و اعتقاد بود. همچنین زمانی که برای نخستین بار سرودی برای امام خمینی (ره) خوانده شد، به محل بحث تبدیل شد. حال اگر در آن زمان سرودها نوازندگی هم داشتند دیگر کار بسیار دشوار می‌شد. در این شرایط انقلاب اسلامی فضای جدیدی به روی ما باز کرد و گام جدیدی برای ورود متدیین جامعه به عرصه فرهنگ به ویژه عرصه هنر بود.

رییس‌جمهوری در ادامه صحبت‌های خود با اشاره به نقش متفکران، عالمان و فرهیختگان در تبیین و پایه‌گذاری انقلاب اسلامی، گفت: در آن زمان بسیار حائز اهمیت بود که متفکرین و فرهیختگان وارد بحث‌های مختلفی راجع به پایه‌های انقلاب اسلامی شوند و درباره چیستی حکومت اسلامی بحث کنند؛ تا سال 56 کسی فکر نمی‌کرد که حکومت اسلامی ایجاد می‌شود و بحث‌ها و مبارزات در حد قانع کردن رژیم برای دست برداشتن از برخی امور به ویژه مبارزه با دین بود.

روحانی افزود: تا سال 56 هدف بیش از مبارزه برای اصلاح برخی امور نبود اما در این سال شرایط مقداری تغییر کرد و زمانی که زمزمه‌ای مبنی بر اینکه طبل نهایی پایان رژیم سلطنتی در حال نوازش است به گوش رسید، مباحث گوناگونی درباره چیستی نظام اسلامی و اینکه آیا قرار است نظام بعدی، خلافت اسلامی باشد یا حکومت اسلامی و همچنین نقش مردم در این نظام مطرح شد.

رییس شورای عالی انقلاب فرهنگی خاطرنشان کرد: همزمان با طرح موضوع حکومت اسلامی ده‌ها جلسه با حضور برخی علما و اندیشمندانی نظیر آیات عظام مطهری،‌ بهشتی، موسوی اردبیلی، امامی کاشانی و برخی دیگر از فرهیختگان و اساتید مطرح شد و در آن درباره مباحثی نظیر اینکه آیا در حکومتی که تشکیل می‌شود مردم نیز نقش خواهند داشت یا خیر، گفت‌وگو شد. در این جلسات آیات، روایات و سیره پیمغبر مطرح شد و همه مباحث به نحوی به اطلاع امام می‌رسید.

وی با اشاره به روند تغییر شعارهایی که مردم در جریان انقلاب اسلامی سر می‌دادند از «استقلال، آزادی، حکومت اسلامی» به «استقلال، آزادی، جمهوری اسلامی» اظهار کرد: در مقطعی پس از آنکه مباحث جلسات مختلف به اطلاع امام خمینی رسید، ایشان در پاریس اعلام کردند که حکومت آینده در ایران حکومت جمهوری اسلامی خواهد بود. این تصمیم امام به دنبال ده‌ها و صدها جلسه و طرح مباحث بسیار عمیق اتخاذ و اعلام شد و به این ترتیب از فردای آن روز شعارهای مردم نیز تغییر کرد.

روحانی با بیان اینکه امروز پس از 40 سال هنوز برخی مباحث آن زمان مطرح می‌شود و نظر و اندیشه افراد کامل و یکسان نشده و اختلاف نظرهایی وجود دارد، ادامه داد: در عین حال که برخی اختلاف‌نظرها وجود دارد اما امروز همه جمهوری اسلامی را پذیرفته‌ایم و رای مردم و قانون اساسی را قبول داریم.

رییس‌جمهوری با تاکید بر اینکه کتاب نقش اساسی برای جامعه و نسل جوان دارد، خاطرنشان کرد: زمانی که به موضوع تحریم توتون و تنباکو در بیش از 150 سال قبل نگاه می‌کنیم در می‌یابیم که در آن زمان با یک سطر و مکتوبی کوتاه تحولی بزرگ در جامعه اسلام ایجاد شد. همچنین در زمان پیش از پیروزی انقلاب اسلامی نیز مشاهده می‌کردیم که زمانی که ساواک به خانه‌ای حمله می‌کرد، کتابخانه آن مکان اولین مقصد آنها بود و آنها افراد را بر مبنای کتاب‌هایی که در کتابخانه‌شان قرار می‌دادند محاکمه می‌کردند.

وی تاکید کرد: اندیشه نو، حرکت، شرایط و محیطی جدید می‌آفرینند که در آن هم عقل رشد می‌کند و هم برای مردم آینده‌نگری دقیق‌تری شکل می‌گیرد و همه این عوامل دست به دست هم می‌دهند تا یک قیام و نهضت ایجاد شود.

روحانی در ادامه صحبت‌های خود با بیان اینکه ورود سیاست به دسته‌های عزاداری در ایران از سال 42 آغازگر تحولی بزرگ در جامعه بود، اظهار کرد: ورود سیاست به دسته‌های عزاداری در ایران نتیجه نقش نویسندگان و انتشار مقالات آنها در روزنامه‌ها، کتاب‌ها و اعلامیه‌ها بود.

رییس‌جمهوری با اشاره به قرآن به عنوان معجزه دین اسلام، گفت: نام‌های اصلی قرآن مجید یکی کتاب و دیگری قرآن است که این نشان می‌دهد کتاب، خواندن و قرائت از معجزه‌های دین اسلام هستند.

وی خاطرنشان کرد: انقلاب اسلامی ایران، انقلاب بیان، قرائت و سخن است و معجزه این انقلاب نیز شبیه همان معجزه الهی یعنی قرآن است و کاری که اندیشمندان و دانشمندان ما امروز انجام می‌دهند علاوه بر رشد و پرورش اندیشه انسان‌ها و علم و دانش و حرکت، جامعه را به گذشته و آینده متصل می‌کند.

رییس شورای عالی انقلاب فرهنگی ادامه داد: با کتاب است که می‌فهمیم گذشته‌گان چگونه می‌اندیشیدند و با همین کتاب است که آیندگان نیز راجع به ما قضاوت می‌کنند. کتاب آئینه تمام نمای اندیشه و فکر یک ملت در یک برهه تاریخی است که دوام می‌یابد.

روحانی تصریح کرد: امروز رسالتی سنگین بر دوش نویسندگان و عالمان و فرهیختگان کشور قرار دارد تا بتوانند هر آنچه که جامعه به آن نیاز دارد را از طریق بیان و کتابت مطرح کنند.

وی با بیان اینکه فرصت زندگی بسیار محدود و زمانی که برای فرا گرفتن و انتقال داشته‌های خود صرف می‌کند نیز محدودتر است، خاطرنشان کرد: آنچه که مهم است آن است که نویسندگان و فرهیختگان زمان، موقعیت، دشمنان، اهداف و آرمان‌های انقلاب و برخی دیگر از شرایط را مورد نظر قرار دهند و در آن زمان بدانند که بهترین برای نوشتن کدام است و آن را منتقل کنند.

رییس‌جمهوری با اشاره به یکی از مشکلات مربوط به کتاب و کتابخوانی در کشور، اظهار کرد: باید بررسی کنیم و دلایل اینکه برخی کتاب‌ها جاودانه و ماندگار می‌شوند و برخی دیگر نیز حتی در چاپ نخست دچار مشکلاتی می‌شوند را بیابیم.

رییس شورای عالی انقلاب فرهنگی با تاکید بر اینکه بخشی از اینکه در جامعه مردم کتاب نمی‌خرند تقصیر نویسندگان و فرهیختگان است، افزود: چنانچه که نویسندگان و فرهیختگان مطلبی مرتبط با نیازها و خواست‌های مردم بنویسند باید بدانند که حتما مورد استقبال قرار خواهد گرفت. امروز مشاهده می‌کنیم که در دنیا زمانی که یک کتاب چاپ می‌شود به دلیل آنکه در آن خواست بسیاری از افراد آن جامعه مطرح شده است، مردم برای تهیه آن صف تشکیل می‌دهند.

روحانی همچنین درباره نقش دولت در حمایت از نویسندگان با بیان اینکه دولت در این زمینه باید تسهیل‌گر و کمک‌کننده باشد، تاکید کرد: یکی از مسائلی که درباره نویسندگان مطرح می‌شود موضوع ممیزی است. در این زمینه وزارت ارشاد باید ممیزی خود را به انجمن‌های نویسندگان، ناشران و فرهیختگان بزرگ واگذار کند تا این فرآیند در آنجا دقیق‌تر انجام شود.

وی با تاکید بر اینکه انجام هر کاری که به اهل آن واگذار شود موفق‌تر خواهد بود، افزود: به طور مثال در کشور ما زمانی که می‌خواهیم فردی را برای مجلس یا ریاست‌جمهوری کاندیدا کنیم، او را به مراجع مختلف ذیصلاح معرفی و از فیلترهای مختلف عبور می‌دهیم اما در دنیا شرایط به گونه دیگری است؛ در برخی کشورها دو سه حزب بزرگ فعالیت می‌کنند و این احزاب برای حفظ آبروی خود تمام فیلترهایی که ما لحاظ می‌کنیم را، در داخل گروه و حزب خود در نظر می‌گیرند و در نهایت فردی را به عنوان کاندیدا معرفی می‌کنند.

رییس‌جمهوری با بیان اینکه هر دو جامعه دارای فیلترهایی است، ادامه داد: در اینکه یک تصمیم در اتاقی گرفته شود یا اینکه در یک سالن بزرگ، تفاوت بسیاری وجود دارد و در سالن می‌توان تصمیمات بهتری گرفت. در همین راستا نیز در بخش‌های گوناگون از جمله کتاب، فیلم، تئاتر و بخش‌های دیگر فرهنگ و هنر باید چنین کاری انجام شود و امور را به مردم و انجمن‌های تخصصی واگذار کنیم.

روحانی در بخش دیگری از صحبت‌های خود در مراسم اختتامیه کتاب سال با تاکید بر لزوم علاقه‌مندسازی مردم به خواندن کتاب، گفت: از وزیر فرهنگ و ارشاد و این وزارتخانه می‌خواهم که از دولت مطالبه افزایش مطالعه در جامعه را داشته باشد. ما باید کاری کنیم که جامعه علاقه‌مند به خواندن کتاب شود و وزارت فرهنگ و ارشاد باید بررسی کند که چرا مردم کم کتاب می‌خوانند.

وی با بیان اینکه آنهایی که از کتاب و خواندن آن لذت می‌برند حتما انسان‌های موفقی خواهد بود، افزود: در برخی کشورها دانش‌آموزان دوره دبستان باید طی سال تحصیلی خود چندین کتاب را مطالعه و در کلاس درس ارائه دهند اما در ایران اینگونه نیست. وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی باید علل عدم وجود مطالعه در نوجوانان را بررسی کند و اگر که وزارت آموزش و پرورش در این زمینه اشکالی دارد، وزارت ارشاد باید آن را به دولت منتقل کند تا مشکلات برطرف شود.

رییس شورای عالی انقلاب فرهنگی با تاکید بر اینکه امروز فضای مجازی دنیای جدیدی را آغاز کرده است، خاطرنشان کرد: ‌در دوره‌ای نویسندگان و اندیشمندان می‌نوشتند و مردم مطالب آنها را می‌خواندند اما امروز این مردم هستند که می‌نویسند و نویسندگان و اندیشمندان مطالب آنها را می‌خواندند. امروز در دوره‌ای قرار داریم که ابتدا نویسندگان باید کتاب‌ها و مطالب جوانان را که در فضای مجازی به طور مداوم می‌نویسند و می‌گویند، مطالعه کنند.

رییس‌جمهوری در پایان با بیان اینکه امروز شرایط بهتری فراهم و ارتباطات میان نویسندگان و خوانندگان دو سویه شده است، اظهار کرد: باید از این ارتباط برای خلاقیت، رشد اندیشه و تعالی بیشتر و سرافرازی ایران عزیز استفاده کنیم.

در این مراسم برگزیدگان سی و پنجمین جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران و بیست و پنجمین جایزه جهانی کتاب سال معرفی و از سوی رییس‌جمهوری مورد تقدیر قرار گرفتند.

انتهای پیام