فرایند کسب و کار (Business Process) - پایگاه دانش BPM رایورز
«یک فرایند کسبوکار، مجموعه‌ای از یک یا چند رویه یا فعالیت به هم پیوسته است که در مجموع متوجه یک هدف در کسبوکار یا یک هدف در سیاست‌گذاری می‌شود و معمولاً در متن چارت سازمانی، نقش‌های اصلی، کاربردی و روابط فی‌مابین آن‌ها تعریف می‌شود».
در ابتدا چند تعریف را که در صنعت مورد استفاده قرار می‌گیرد، بیان می‌کنیم:
راملر (Rummler) و براک (Brache) پیش‌تر اعلام کرده بودند که فرایند کسبوکار«مجموعه‌ای از اقدامات است که یک کسبوکار برای تولید یک محصول یا خدمت انجام می‌دهد». اگر این اقدامات در بین واحدهای مختلف سازمان به گردش درآید به آن بین وظیفه‌ای (Cross-Functional) گفته می‌شود. چنانچه محصول تولیدشده برای مشتری خارج از سازمان باشد، یک فرایند اصلی است؛ در غیر این صورت، یک فرایند پشتیبانی محسوب می‌شود. این تعریف برای شروع خوب است ولی برای کاربردی شدن نیاز است تا محتویاتی به آن اضافه گردد.
مارتین اولد (Martyn Ould) فرایند را این‌گونه تعریف می‌کند: «فرایند مجموعه‌ای است منسجم از فعالیت‌هایی که توسط یک گروه همکار به منظور دستیابی به هدفی واحد انجام می‌شود که این فعالیت‌ها می‌بایست در راستای کسبوکار آن سازمان باشد». اولد با فراهم کردن فهرستی شامل هفت شرط که افراد جهت شناسایی و مدیریت فرایندها به آن‌ها نیاز دارند، تعریف خود را کامل می‌کند. دامنه‌ی این هفت شرط از مدل‌سازی و آنالیز انگیزش کسبوکار را تا مدیریت جریان کار و نهایتاً بهبود فرآیندهای کسبوکار را شامل می‌شود.
WorkFlow Management Coalition یا به اختصار WFMC، پیوستگی مدیریت جریان کار را این‌گونه تعریف می‌کند: «یک فرایند کسبوکار، مجموعه‌ای از یک یا چند رویه یا فعالیت به هم پیوسته است که در مجموع متوجه یک هدف در کسبوکار یا یک هدف در سیاست‌گذاری می‌شود و معمولاً در متن چارت سازمانی، نقش‌های اصلی، کاربردی و روابط فی‌مابین آن‌ها تعریف می‌شود». این تعریف با مطرح کردن چند دستورالعمل که حوزه کاری را مشخص می‌کنند، راه‌اندازی برخی شرایط و خروجی حاصل از آن‌ها و تعامل فی مابین ادامه پیدا می‌کند. آن‌ها خاطر نشان می‌کنند که طول این زمان می‌تواند بسیار متفاوت باشد (این نکته را با آنچه در ادامه در مورد اسمیت و فینگار می‌آید مقایسه کنید) و فعالیت‌های فرایند می‌توانند به صورت دستی یا خودکار انجام شوند.
اسمیت (Smith) و فینگار (Fingar) می‌گویند که یک فرایند کسبوکار «مجموعه‌ای کامل، پویا و هماهنگ از فعالیت‌های به هم مرتبط و تراکنشی (Transactional) است که به مشتریان ارزشی را ارائه می‌دهد».
آن‌ها در ادامه ادعا می‌کنند که فرایندها ویژگی‌هایی نظیر: بزرگ و پیچیده، پویا، توزیع‌شده و شخصی سازی شده برای سازمان، طولانی مدت، خودکار و غیره را دارا می‌باشند.
آخرین مورد لیست این است که: به تصویر کشیدن آن سخت است؛ (به نظر می‌رسد این مورد تلویحاً به فرآیندهایی اشاره دارد که هنوز شناسایی نشده‌اند اما این اطمینان وجود دارد که منظور آن‌ها فرایندهایی در سطح بلوغ مناسب را شامل نمی‌گردد)؛ حتی با وجودی که این تعریف از بقیه تعاریف محدودتر است، اسمیت و فینگار از به‌کارگیری آن دیدگاه‌های ارزشمندی به دست آورده‌اند.
شاید تعریف ارائه‌شده توسط OMG، در اجرا، محدودیت سایر تعاریف را نداشته باشد. این تعریف اعلام می‌کند که «فرایندهای کسبوکار مسیر عملیات را تشخیص می‌دهند». مسیرهای عملیات موجب می‌شوند این اطمینان حاصل شود که شرکت به سمت هدف یا اهداف مشخص‌شده پیش می‌رود. این کار نه تنها فرایند چرخه‌ی معمول را در برمی‌گیرد، بلکه شامل فرایندی‌هایی هم که به خوبی تعریف‌شده‌اند و فقط یک بار اجرا می‌شوند نیز می‌شود.
امیدواریم این مطلب را به امید یافتن معنی رسمی و تعریف عبارت "فرایند کسبوکار" نخوانده باشید. ممکن است افراد ساده‌لوح بگویند که این جستجو بی‌حاصل است اما ما ترجیح می‌دهیم به نادرست بگوییم: فعالیت‌های مختلفی با فرایندهای کسبوکار سروکار دارند که دامنه هر کدام توسط اهداف همان فعالیت‌ها تعریف می‌شود: آیا در حال شبیه‌سازی هستید، تحلیل و بررسی می‌کنید، بهبود می‌بخشید، در مورد مشخصات چیزی می‌نویسید یا کار دیگری انجام می‌دهید؟
لازم به ذکر است، فرایندهایی که در دامنه یک فعالیت قرار دارند از دامنه فعالیتی دیگر خارج می‌شوند.
منبع : What is the Definition of Business Process
مترجم : سهیل نیک فرجام
افزودن دیدگاه جدید