رمزگشایی اسنودن و کارترایت از ویروس‌های آمریکایی
سمانه واحدی راد*- هر روز که می‌گذرد ماجراهای جدیدی از استاکس نت نقل می‌شود؛ ویروسی که قرار بود تاسیسات هسته‌ای ایران را با اختلال همراه کند؛ حالا مقامات آمریکایی از آن به‌عنوان پروژه‌ای شکست خورده یاد می‌کنند.
به گزارش سیتنا، افشاگر آمریکایی که کسی جز ادوارد اسنودن همکار سابق آژانس امنیت ملی آمریکا نیست، از نقش مستقیم آمریکا و رژیم اسرائیل در حملات سایبری علیه ایران سخن گفته است. او چندی پیش و در واقع چند روز بعد از انتشار رسمی اطلاعات افشا شده از سوی وی در روزنامه «گاردین»، از آمریکا به مقصد هنگ‌کنگ گریخت و هفته گذشته ونزوئلا رسما اعلام کرد که به وی پناهندگی خواهد داد. ناکامی واشنگتن در استرداد او موجب افشای اطلاعات جدیدتری از پرونده جاسوسی شده است. با استناد به جدیدترین افشاگری اسنودن، آژانس امنیت ملی آمریکا به رژیم اسرائیل کمک کرده تا با ایجاد کرم رایانه‌ای «استاکس نت»، از آن برای ضربه زدن به برنامه هسته‌ای ایران استفاده کند. دور جدید افشاگری‌های وی از آن جهت اهمیت دارد که به دخالت مستقیم آژانس امنیت ملی آمریکا در سازماندهی حمله به تاسیسات اتمی اشاره دارد.
افشاگری‌مقامات آمریکایی
ادوارد اسنودن در جدیدترین دور افشاگری‌های خود گفته آمریکا و اسرائیل هر دو در نگارش ویروس استاکس نت و حمله به برنامه هسته‌ای ایران نقش داشتند. او در مصاحبه اختصاصی با هفته‌نامه اشپیگل آلمان گفته است سازمان امنیت ملی آمریکا و اسرائیل هر دو به اتفاق هم اقدام به نگارش بدافزار استاکس‌نت کرده و از آن علیه برنامه هسته‌ای ایران در نطنز استفاده کردند. ادوارد اسنودن که شاید بعد از جولیان آسانژ با انتشار گزارش‌های سری بلای جان آمریکا شده است درباره همکاری سازمان امنیت ملی آمریکا و اسرائیل تأکید کرده است که آنها همواره با هم همکاری دارند.
قبل از او اما جیمز کارترایت هم قسمتی از پروژه افشاگری‌ها شده بود؛ شبکه خبری ان‌بی‌سی‌ماه گذشته گزارش داده کارترایت که زمانی دومین مقام بلندمرتبه نظامی آمریکا (معاون رئیس ستاد مشترک ارتش این کشور) به شمار می‌رفت، به اتهام افشای اطلاعات محرمانه مربوط به استاکس‌نت تحت بازجویی قرار گرفته است. به گفته شبکه خبری ان‌بی‌سی آمریکا، وزارت دادگستری ایالات متحده به ژنرال بازنشسته جیمز کارترایت اطلاع داده بود که در ارتباط با این پرونده از او تحقیقاتی صورت خواهد گرفت. ژنرال چهار ستاره بازنشسته آمریکایی که در فاصله سال‌های 2007تا 2011معاون رئیس ستاد مشترک ارتش این کشور بود در مظان اتهام قرار گرفت. اخبار منتشر شده در بعضی رسانه‌های آمریکایی هم حکایت از این داشت که «جیمز کارترایت»، ژنرال بازنشسته آمریکایی، در معرض بازپرسی‌های وزارت دادگستری این کشور قراردارد تا ارتباط احتمالی وی با انتشار اسرار مربوط به عملیات «استاکس‌نت»- ویروسی که در سال 2010تاسیسات هسته‌ای ایران را هدف قرار داد- روشن شود. او که اکنون حدود 63سال سن دارد در دوره قبل از بازنشستگی در سال ٢٠١١ به‌عنوان یکی از افراد نزدیک به مشاوران امنیتی باراک اوباما نام برده می‌شد.
افشاگری روزنامه آمریکایی
در اواخر بهار سال ۲۰۱۲ رسانه‌های آمریکایی اعلام کردند که استاکس‌نت مستقیما به دستور اوباما رئیس‌جمهوری آمریکا، طراحی، ساخته و راه‌اند‌ازی شد. براساس گزارش مجله «بیزینس ویک» هدف از طراحی این بدافزار دستیابی به اطلاعات صنعتی ایران بود. به ادعای رسانه‌های غربی استاکس‌نت در سال 2010باعث توقف فعالیت 1000سانتریفیوژ ایران شد. عمده این گزارش‌ها و اطلاعات درباره استاکس‌نت پس از انتشار در روزنامه آمریکایی نیویورک‌تایمز علنی شد. به گزارش رسانه‌های آمریکایی باراک اوباما از آغاز دوره ریاست‌جمهوری خود، تصمیم گرفت برنامه حملات سایبری آمریکا را که از زمان جورج بوش آغاز شده بود، سرعت بخشد. نیویورک‌تایمز مدعی بود این گزارش براساس 18ماه مصاحبه با مقامات فعلی و گذشته آمریکایی و اروپایی دخیل در این عملیات و همچنین شماری از متخصصان دیگر به‌دست آمده است.
به گفته گزارشگر روزنامه نیویورک‌تایمز، باراک اوباما، رئیس‌جمهوری آمریکا، شخصا دستور حملات سایبری علیه ایران را صادر کرده است؛ حملاتی که در آن کرم مخوف استاکس نت مورد استفاده قرار گرفت. به گفته گزارشگر نیویورک تایمز در واشنگتن، کرم اینترنتی استاکس‌نت که 2سال پیش کارشناسان امنیت اینترنت را وحشت زده کرد، بخشی از برنامه مخفی جنگ سایبری بوده است.
دیوید ای. سنجر، گزارشگر ارشد نیویورک تایمز در واشنگتن، در کتاب تازه خود نوشته است، حتی هنگامی که موضوع استاکس نت در تابستان ۲۰۱۰ به اطلاع افکار عمومی رسید، اوباما دستور داد به این عملیات مخفی که با رمز« بازی‌های المپیک» در جریان بوده، شتاب داده شود.
گزارشگر نیویورک‌تایمز آن زمان اعلام کرد که اطلاعات خود را از محافل امنیتی به‌دست آورده است. به گفته وی، در میان منابع اطلاعاتی او افرادی هم بوده‌اند که در نشست اضطراری پس از کشف استاکس‌نت حضور داشته‌اند. به نوشته این گزارشگر، اوباما در آن نشست پرسیده است: «آیا باید کار خود را متوقف کنیم؟» ولی از آنجا که در آن زمان روشن نبوده که مقامات ایران تا چه اندازه از این بدافزار اطلاع دارند، تصمیم گرفته شده که این عملیات ادامه پیدا کند.
گزارشگر نیویورک‌تایمز با استناد به سخنان افرادی که در نشست اضطراری یادشده شرکت داشته‌اند نوشته است که اوباما آگاه بوده است که با این اقدام نوع تازه‌ای از جنگ به راه می‌اندازد. نگرانی او این بوده که کشورهای دیگر یا تروریست‌ها هم بتوانند به اینگونه اقدامات متوسل شوند.
دیوید ای. سنجر در آن گزارش آورده: افزون بر این اوباما امیدوار بوده که با حمله سایبری به تاسیسات اتمی ایران بتواند جلوی حمله نظامی اسرائیل به ایران را بگیرد که پیامد آن می‌تواند منازعه منطقه‌ای گسترده‌ای باشد. براساس این گزارش برنامه جنگ سایبری در زمان ریاست‌جمهوری بوش آغاز شد ولی کارشناسان آمریکایی و رژیم صهیونیستی تازه در زمان ریاست‌جمهوری اوباما توانستند این کرم پیچیده را آماده کنند.
براساس این گزارش استاکس‌نت کرم کامپیوتری بسیار پیشرفته‌ای بود که صرفا سیستم‌های صنعتی زیمنس را که برای سانتریفیوژهای اتمی ساخته شده بودند مورد حمله قرار می‌داد. هدف این حملات سیستم سیمانتک زیمنس بوده که در تاسیسات صنعتی برای کنترل و هدایت روندهای تکنیکی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
براساس اعلام گزارشگر نیویورک‌تایمز، اوباما از نزدیک در جریان این عملیات سایبری بوده و هر گام آن را شخصا تأیید کرده است. البته انتشار این گزارش، انتقادات شدیدی را در میان سیاستمداران آمریکایی نسبت به ضعف حفاظت اطلاعات در این کشور برانگیخت و سبب شد «اف‌بی‌آی» مستقیما وارد تحقیق در مورد این موضوع شود.
ناکامی آمریکا در پرونده حمله
افشاگری‌ها علیه اتحاد آمریکا و رژیم صهیونیستی در پروژه حمله به تاسیسات هسته‌ای ایران درحالی ادامه دارد که استاکس‌نت هرگز به تاسیسات ایران آسیبی نرساند و واشنگتن به بازنده اصلی پروژه تخریب تاسیسات صنعتی ایران تبدیل شد. استاکس‌نت در تاسیسات غیرهسته‌ای ایران و فقط در موارد معدودی مشاهده و همان روزهای اول مهار شد؛ آن هم به روش‌هایی کاملا ایرانی که غربی‌ها تصورش را هم نمی‌توانستند داشته باشند.
بعداز رسانه‌ای شدن حمله استاکس‌نت به ایران، تبلیغات وسیعی به راه افتاد که تلاش می‌کرد استاکس‌نت را یکی از عوامل کند شدن کار در تاسیساتی مانند بوشهر و نطنز جلوه بدهد. این درحالی است که برنامه ایران در بوشهر و نطنز اساسا کند نشده بود که نیاز به یافتن علتی برای آن باشد.
برخی مسئولان ایرانی گفته‌اند: «استاکس‌نت برای نخستین بار حدود 4سال پیش در بوشهر در کامپیوتر برخی اپراتورها دیده شد اما هرگز به تاسیسات آسیبی نرساند؛ چرا که شبکه داخلی نیروگاه کاملا ایزوله و حفاظت شده است». گزارش نوامبر 2010یوکیا آمانو نیز نشان داده است که تولید محصول تا چهار روز قبل از انتشار گزارش ادامه داشته و هیچ توقفی در کار نبوده است. با این حال، گنجانده شدن بندی در گزارش آمانو که می‌گوید تزریق گاز به ماشین‌های سانتریفیوژ در 16نوامبر متوقف شده موجی از گزارش‌ها را در رسانه‌های غربی به راه انداخت که بدون اشاره به هیچ دلیل خاصی عقیده داشتند نطنز مورد حمله استاکس‌نت قرار گرفته است. حتی مؤسسه علوم و امنیت بین‌المللی (ISIS) هم در گزارشی به قلم دیوید آلبرایت این نتیجه‌گیری را تکرار کرد.
یک کارشناس هسته‌ای آن زمان درباره نحوه مقابله با استاکس نت در ایران، گفت: «استاکس‌نت بد افزاری است که به سیستم فرمان اشتباه می‌دهد. اگر چنین نرم‌افزاری بتواند وارد تاسیساتی مانند نطنز یا بوشهر شود، با توجه به سرعت بالای ماشین‌ها و حساسیت تجهیزات، کل تاسیسات را نابود می‌کند». وی ادامه داد: «اگر استاکس‌نت وارد نطنز می‌شد، کل نطنز از کار می‌افتاد نه اینکه به نوشته آقای آمانو، تزریق یک روز متوقف و از فردای آن از سر گرفته شود». وی در پایان گفت: «استاکس‌نت در تاسیسات غیرهسته‌ای ایران و فقط در موارد معدودی مشاهده و درهمان روزهای اول مهار شد؛آن هم به روش‌هایی کاملا ایرانی که غربی‌ها تصورش را هم نمی‌توانند بکنند.»
استاکس نت چیست؟
استاکس‌نت یک بدافزار رایانه‌ای است که اولین‌بار در تاریخ ۱۳جولای ۲۰۱۰ توسط ضد‌ویروس وی‌بی‌ای۳۲ شناسایی شد. این بدافزار با استفاده از نقص امنیتی موجود در میانبرهای ویندوز، رایانه‌های کاربران صنعتی را آلوده می‌کرد. براساس نظر کارشناسان شرکت سیمانتک، این بدافزار به‌دنبال خرابکاری در تاسیسات غنی‌سازی اورانیوم نطنز بوده‌است. این کرم در اصل رایانه‌ای سیستم‌های کنترلی شرکت زیمنس را نشانه گرفته بود؛ سیستم‌های کنترلی که در تاسیسات اتمی بوشهر و نطنز نیز به‌کار رفته بود و از نظر بعضی کارشناسان می‌توانست با تأثیر مخرب بر سیستم کنترل دمای نیروگاه، آن را در معرض حادثه‌ای قرار دهد که «چرنوبیل» روسی را در حافظه تاریخی جهان ماندگار کرد.ادعا شده بود که بدافزار استاکس‌نت در سال ۲۰۱۰ میلادی مخفیانه وارد تاسیسات اتمی ایران‌و باعث خرابی سانتریفیوژهایی شده که در غنی‌سازی اورانیوم کاربرد داشته‌اند . به ادعای رسانه های غربی در آخرین حمله، استاکس نت، حدود ۱۰۰۰ سانتریفیوژ از ۵۰۰۰ سانتریفیوژ برای غنی‌سازی اورانیوم را برای مدتی از کار انداخته است. آن موقع مسئولیت حمله استاکس‌نت را کسی برعهده نگرفت اما کارشناسان امنیت اینترنت اعلام کردند که چنین بدافزار پیچیده‌ای بدون حمایت و برخورداری از امکانات یک دولت قابل‌طراحی نبوده است. گمانه‌زنی‌ها در این مورد عمدتا متوجه اسرائیل و آمریکا بود؛ چرا که این دو کشور ایران را به تلاش برای دستیابی به توانایی تولید سلاح اتمی متهم می‌کردند اما هیچ‌یک از این دو کشور مسئولیت استاکس‌نت را نمی‌پذیرفتند تا اینکه رسانه‌های آمریکایی قبل از همه به پروژه افشاگری اضافه شدند.
* همشهری
افزودن دیدگاه جدید