رئیس جمهور آینده، فضای مجازی را جایگزین نفت کند!

فرهاد توکل همدانی - از رئیس جمهور آینده انتظار می رود که بر موضوعات جدی تر نظیر بهبود فضای کسب و کار مبتنی بر ICT، استفاده از ظرفیت های شورای عالی فضای مجازی برای حل مشکلات بین نهادهای متولی و رگولاتور، افزایش کیفی خدمات اینترنت پرسرعت، افزایش سهم مشارکت و سرمایه گذاری بخش خصوصی در زیرساخت های ارتباطی و خدمات جدید چندرسانه ای تمرکز کرده و موفقیت در چنین عرصه هایی را به عنوان افتخارات دولت خود قلمداد کند. 

سابقه نشستن بر مسند وزارت ارتباطات از سوی دو نفر از 8 نامزد احراز صلاحیت شده شده یازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری؛ نوید دهنده افزایش احتمال این رخداد است که مباحث مربوط به فضای مجازی و ICT پررنگ تر از گذشته در تبلیغات نامزدها  و حتی در مناظره های تلویزیونی به چشم خورد.

البته این که به چه میزان اهمیت و ضرورت بهره گیری فضای مجازی در دولت یازدهم مورد توجه شخص رئیس جمهور و تیم کاری شان قرار بگیرد، لزوماً به تجربه و تخصص نامزدهای ریاست جمهوری ارتباط مستقیم ندارد، اما به هر حال ذهنیت و توانمندی تیم کاری دولت بعدی در این خصوص بسیار تأثیر گذار و حیاتی خواهد بود.

ضمن اینکه نباید فراموش کنیم که با فرمان تشکیل شورای عالی و مرکز ملی فضای مجازی، این الزام حکومتی بوجود آمده است تا یک همگرایی عملی در حوزه فضای مجازی بین کلیه قوا و دستگاه ها پدیدار شود. در نتیجه، دیگر نمی توان قلمرو دولت در این حوزه را محدود به یک وزارتخانه و چند سازمان خاص دانست، بلکه نگرش و عملکرد شخص رئیس جمهور و کلیه اعضای کابینه دولت باید ICT محور باشد تا بتوان برای بسیاری از چالش ها و معضلات اقتصادی، امنیتی، فرهنگی و سیاسی کشور، راهکار اجرایی و معقول مبتنی بر تغییرات سریع فناوری ها و خدمات ICT دنیا به کار بست.

اگر می خواهیم در آینده ای نزدیک با اختیار خودمان چاه‎های نفت کشور را بسته و ایران بدون درآمد نفتی را اداره کنیم باید به فکر توسعه یک صنعت جایگزین و استراتژیک همچون ICT باشیم. نباید از این موضوع مهم هم غافل شد که برای تحقق چنین نیازی، ضرورتی به نوشتن ده ها سند راهبردی و نقشه راه و ... نیست. فرصت چهارساله قوه مجریه را برای به حرکت در آوردن چرخه اقتصادی و فعال شدن بنگاه های خصوصی بزرگ و کوچک در حوزه فضای مجازی خرج نماییم.

بخش خصوصی بیشتر از نوشتن سند و راهبرد، به عدم تصدی گری و دخالت مستقیم دولت در فضای مجازی و حمایت واقعی از فضای کسب و کار پیرامون آن نیاز دارد.

از رئیس جمهور آینده که ریاست شورای عالی فضای مجازی کشور را نیز عهده دار خواهد شد، انتظار می رود که به جای تکیه بر تعداد زیاد مشترکین تلفن همراه و تلفن ثابت و ارزانی قیمت سیم کارت ها، بر موضوعات جدی تر نظیر بهبود فضای کسب و کار مبتنی بر ICT، استفاده از ظرفیت های شورای عالی فضای مجازی برای حل مشکلات بین نهادهای متولی و رگولاتور، افزایش کیفی خدمات اینترنت پرسرعت، افزایش سهم مشارکت و سرمایه گذاری بخش خصوصی در زیرساخت های ارتباطی و خدمات جدید چندرسانه ای تمرکز کرده و موفقیت در چنین عرصه هایی را به عنوان افتخارات دولت خود قلمداد کند.

انتظار اهالی ICT کشور از رئیس جمهور آینده را شاید بتوان در این مطلب خلاصه کرد که در پایان دولت یازدهم، بخش مهمی از گزارش عملکرد دولت به میزان توسعه فضای کسب و کار، اشتغال و کارآفرینی مبتنی بر ICT و کاربردهای آن اختصاص پیدا کند. اینکه چطور با فراهم کردن تسهیلات قانونی و اجرایی در حوزه فضای مجازی، ضمن افزایش رشد اقتصادی در کشور، دولت موفق به تک رقمی کردن میزان نرخ بیکاری کشور شده است.

اینکه در پایان دولت یازدهم، رئیس جمهور کشورمان با افتخار اعلام کند که با تقویت و شفافیت اهرم های نظارتی بر عملکرد ارائه دهندگان خدمات ارتباطی، با هر گونه فعالیت ضد رقابتی (که در مواردی به کم فروشی هم تعبیر میشود) در فضای کسب و کار مقابله گردید.

یا با اتخاذ تدابیر مناسب، شرایط همکاری و مشارکت موثر بین نهادهای حاکمیتی مرتبط با این حوزه نظیر سازمان تنظیم مقررات، شورای رقابت، صدا و سیما و ... را به گونه ای فراهم آورد که علاوه بر حل مشکلات مربوط به نظام تعرفه گذاری خدمات در فضای مجازی و تجاری سازی خدمات فراگیر و ارزان چندرسانه ای باندوسیع (نظیر IPTV و ..)، شرکتهای بزرگ و کوچک فعال در این حوزه را از بلاتکلیفی های کنونی نجات دهد. همچنین در حوزه زیرساخت های ارتباطی ، با تفسیر مجدد از ماده 2 قانون اصل 44  و توقف رویکرد تصدی گری و درآمدزایی انحصاری دولت از طریق فروش اینترنت و پهنای باند، شرکت های توانمند در حوزه تأمین و انتقال پهنای بین الملل نیز اجازه مشارکت و سرمایه¬گذاری با حاشیه امنیت حداقلی را کسب کنند.

در صورت تحقق چنین مهمی، می توان مطابق با بند الف از ماده 46 برنامه پنجم توسعه کشور، هدف‎گذاری ارتقای شاخصهای ارتباطات و فناوری اطلاعات میان کشورهای منطقه را جامه عمل پوشاند.
منتشر شده در سایت پژوهشگاه فضای مجازی