مجری معروف: برای مردم خواستگاری می‎روم!

تلویزیون در کشور ما پنجاه وچهار ساله است و هرمز شجاعی مهر، بیش از سه دهه در قاب جادویی تلویزیون مهمان مردم ایران است. در ابتدای تاسیس تلویزیون بسیاری از خانواده های ایرانی با دیدن تصویر مجری در تلویزیون، آن را غریبه تلقی می کردند و حتی گفته شده است که خیلی از بانوان و دختران در آن سال ها با حجاب مقابل تلویزیون می نشستند، اما شجاعی مهر در این حضور سی ساله، طوری با مردم خودمانی شده است که خیلی از مردم او را دیگر عضوی از خانواده خودمان می دانند، طوری که حتی از او بارها دعوت شده است به مراسم خواستگاری همین «بینندگان عزیز» برود.

هرمز شجاعی مهر به معنای واقعی و دقیق کلمه «آنکادر» است. گفت وگوی جام جم با این مجری معروف را از نظر می گذرانید:

آقای شجاعی مهر! چرا پیر نمی شوید؟

خیلی ها به من گفته اند و می گویند که ما هر وقت شما را دیده ایم همیشه همینطور بوده اید، اما واقعیت این است که من خیلی عوض شده ام و تغییرات ظاهری و پیر شدن در من آرام اتفاق می افتد، اما چون مردم دائم من را از تلویزیون می بینند، این تغییرات خیلی برایشان مشخص و واضح نیست.

با همه اینها، سرعت پیر شدن شما از متوسط مردم کمتر است، واقعا برای خودتان هم این سوال نشده بود؟ 

اتفاقا با دکتر مجد، از روانشناسان خوب کشور که مهمان برنامه خانواده شده بود، صحبت می کردم، از ایشان پرسیدم چطور است که کار ما علی رغم سختی و دشواری ولی ما سرحال و پرانرژی هستیم، جواب داد این به دلیل ارتباط شما با مردم است، چون مردم شما را دوست دارند و به خاطر حرف های خوبی که می زنید تحت تاثیر قرار می گیرند و در حق شما دعا می کنند و این
انرژی مثبت که برای شما فرستاده می شود، اگر فطرت شما پاک باشد آن را دریافت می کنید.

واقعیت این است که ما مجریان از مردم انرژی می گیریم؛ در جمع بودن همیشه انرژی می دهد، مثلامی توانیم در خانه ناهار بخوریم اما به رستوران می رویم و در جمع قرار می گیریم تا از مردم انرژی بگیریم. این انرژی که مستقیم به سمت ما می آید می تواند در زندگی ما موثر باشد من بخش عمده آن را مطمئن هستم که از دعای خیر مردم است و بعد از آن هم سعی کردم که سالم زندگی کنم.

از جراحی زیبایی و پلاستیک برای جوان ماندن استفاده نکرده اید؟

خیر هرگز.

یعنی استفاده از این روش ها را برای جوان ماندن در تلویزیون درست نمی دانید؟

اگر نیاز شود استفاده می کنم مثل دندانی که کرم خورده می شود و می کشیم برای صورت هم اگر مشکل پیش بیاید قطعا استفاده می کنیم، تا حالاهزاران نفر به من گفتند شما یک رنگی به ریش هایت بزن، اما من فکر می کنم خیلی مصنوعی می شود. به نظر من همین طوری خیلی واقعی تر است.

این ظاهر شما دست خودتان است؟ مثلااگر بخواهید موهایتان را کوتاه کنید، مدلش را عوض کنید یا ریشتان را بزنید، امکانش هست؟

تا به حال نخواستم این کار را انجام بدهم ببینم می گذارند یا نه، ولی من فکر می کنم خود مردم خیلی جا بخورند چون ۳۰ سال مرا با این چهره دیدند و خودم هم دوست ندارم تغییری ایجاد کنم.

تا به حال جوک یا متلک های مردمی در رابطه با خودتان را شنیده اید؟

(با خنده) کم و بیش.

مثلا؟

بیشتر جوک ها و متلک ها در مورد پیر نشدن من بوده، چند وقت پیش یک مطلب طنز از یکی از شبکه های اجتماعی را برایم پرینت گرفتند و آوردند که نشان می داد یک نفر از کودکی تا سالمندی پای تلویزیون است، ولی تصویر من ثابت و همیشه جوان روی تلویزیون دیده می شود.

جالب ترین و عجیب ترین درخواست مردمی از شما چه بوده؟

عجیب نبوده، اما چیزی که از من زیاد خواسته شده این بوده که در مراسم خواستگاری و عروسی آنها شرکت کنم.

در مراسم خواستگاری؟! تا به حال قبول کرده اید؟

بله زیاد رفتم، البته برای من سخت هم بود که کجا می روم، چون با محیط آشنایی نداشته ام و به هر حال غریب بوده ام. این را برای خودنمایی نمی گویم، ولی معمولاکسانی از من خواسته اند که با آنها خواستگاری بروم که از سطح زندگی پایین تری برخوردار بودند و به نوعی می خواستند شجاعی مهر اعتبارشان باشد.

آخرین خواستگاری که برای «بینندگان عزیز» رفتید را تعریف می کنید؟

یکی از بچه های سازمان که آبدارچی و بسیار انسان شریفی است از من خواست مثل برادرش در خواستگاری دخترش حضور داشته باشم. به من گفت فکر کن دختر خودت است و من با اطلاعات کمی که از ایشان داشتم، رفتم. اتفاقا عروسی شان هم بودم که خیلی باصفا برگزار شد.

زندگی خصوصی شما چقدر متاثر از کارتان است؟ مردم چقدر این حریم را رعایت می کنند؟

من حریم خانوادگی ام را از کارم جدا کرده ام. به عنوان نمونه همسر بنده در ۳۱ سالی که در سازمان کار می کنم، حتی حاضر نشده یک ثانیه جلوی دوربینی برود، عکسی بگیرد یا مصاحبه ای انجام دهد و تاکنون نیز هیچ خبرنگاری را به منزل راه نداده است.

این خواست شما بود یا همسرتان؟

صد در صد تدبیر خودش بود و من الان می فهمم که چه کار خوبی کرد ، حریم خانه و زندگی من کاملامجزا از کارم است، من یک کار دیگر هم برای این تفکیک حریم خصوصی از مسائل کاری انجام دادم. سعی کردم خودم را نزدیک کنم به آن شخصیتی که در تلویزیون از من جاافتاد، یعنی آن هرمز شجاعی مهر تلویزیونی. من با خیلی از هنرمندان برخورد کردم که ذهنیت دیگری نسبت به آنها داشتم و وقتی دیدمشان، انگار یک آدم دیگر بودند و آنقدر در ذوق من خورد که با خودم گفتم نکند من هم همین طور باشم و سعی کردم اگر یک درصد احتمال وجود دارد که من هم این طور باشم، خودم را نزدیک شجاعی مهر تلویزیون کنم، و الان همان چیزی که در زندگی روزمره هستم، در تلویزیون هم هستم.

چه زمانی شخصیت واقعی شما با آن هرمز شجاعی مهر تلویزیونی در تناقض است یا تفاوت دارد؟

یک جاهایی که احساس می کنم حق من ضایع می شود یا جاهایی که احساس می کنم با پارتی بازی کارم راه می افتد، اینجا گول می خورم و کارم را انجام می دهم. (می خندد)

آخرین باری که با پارتی بازی کارتان را انجام دادید، کی بود؟

البته خیلی اهل پارتی بازی نیستم، ولی مثلاوارد جایی مثل بانک که می شوم مسئول آنجا من را به جا می آورد و من را به داخل دعوت می کند و کارم را سریع تر راه می اندازد، البته من هم برایشان مجله می برم!

ظاهرا شما عصبانی نمی شوید یا به سختی عصبانی می شوید، این طور نیست؟

چرا عصبانی می شوم، اما سعی می کنم خودم را کنترل کنم، یک سری ویژگی ها در درون همه هست، من هم عصبانی می شوم، جالب است که بگویم هنوز هم پشت میکروفن یا دوربین دچار اضطراب می شوم، اما یاد گرفته ام که عصبانیت و اضطراب را کنترل و مدیریت کنم.

شما جزو طیف شمالی های سازمان هستید؛ حکایت این شمالی های سازمان چیست؟ 

زمان ورود من به سازمان برمی گردد به ۳۱ سال پیش و بعد از رفتن آقای قطب زاده. یعنی اینجا یا جای من بود یا جای قطب زاده.(می خندد) پس من متاثر از مدیران شمالی وارد سازمان نشدم بعد از ده سال از ورود من مرحوم کردان چون خودش شمالی بود، یک ارادتی هم به بچه های شمالی داشت از بچه های شمالی زیادی دعوت کرد که به سازمان بیایند، ضمن این که شمالی ها از روح لطیف تری برخوردارند و با هنر و موسیقی سازگاری بیشتری دارند.

بچه های شمالی سازمان را خودم هم می بینم، من وقتی به سازمان می آیم ماشینم را در دورترین نقطه پارک می کنم و هر دفعه یک ساعت رفت و یک ساعت برگشت را پیاده روی می کنم تا این طور ورزش کرده باشم، در مسیر هم که می روم با همه سلام و علیک می کنم و از اینها ۷۰ درصد شمالی هستند و با هم مازندرانی صحبت می کنیم.

آقای شجاعی مهر! فکر نمی کنید بیش از حد قربان صدقه مردم می روید؟

من خیلی قربان صدقه نمی روم و خیلی هم قربان صدقه رفتن بلد نیستم، من به مردم احترام می گذارم، همه برنامه های ما زنده است و ممکن است گاهی این اتفاق بیفتد. من برنامه های خودم را هنوز هم بعد از اجرا می بینم، چون همسرم ضبط می کند و تازه من را نقد هم می کند.

نقد همسرتان به شما چیست؟

خانمم می گوید تو زیاد حرف می زنی و باید کمتر صحبت کنی.

پس این مشکل پرحرفی و تعارف در اجراهای تلویزیونی از کجا می آید؟

ما یک مشکلی هم از آن طرف داریم، تهیه کننده از من می خواهد که پنج دقیقه زمان را پر کنم تا قسمت بعدی را برود و من مجبورم که حرف بزنم، اما بی جهت هم چیزی را نمی گویم، البته در تلویزیون ما که در یک برنامه یک ساعت حرف می زنند آن پنج دقیقه چیزی نیست و من تلاش می کنم در آن دقایق چیزی را بگویم که به درد مردم بخورد، من به مردم احترام می گذارم و اگر در زندگی چیزی را داشتم، مدیون ادب و احترامی هستم که پدرم در قلب من گذاشت و به من یاد داد، زمانی که من دانشگاه تهران قبول شدم و خواستم بیایم پدرم حرفی به من زد که هنوز در قلب من مانده، ما دوتا درخت در خانه داشتیم که یکی از آنها خیلی پربار و میوه بود و کوتاه و خمیده و یکی خیلی بلند اصلابار نمی داد پدرم به من گفت هر چقدر انسان پربارتر باشد، دانش زیاد و معرفت داشته باشد مانند این درخت همیشه سر به زیرتر و افتاده تر است و هر چه که نادان تر باشد همیشه می خواهد قد علم کند، و آن درخت پرمیوه را نشان من داد و گفت سعی کن همیشه این طور باشی و من تلاش کردم که به این سمت و سیاق بروم.

به عنوان فردی که نزدیک به ۳۰ سال است با مردم ارتباط مستقیم دارید اگر بخواهید چند تا از خصوصیت بد ایرانی ها را بگویید آنها چیست؟

من خودم را مخاطب قرار می دهم.

نه از مردم بگویید! من می خواهم کمی تعارف شما را کم کنم!

نه اجازه بدهید من برای جواب این پرسش خودم را مخاطب قرار دهم؛ اعتقاد دارم اگر کسی بتواند در زندگی آرامش داشته باشد و عشق در قلبش باشد خیلی از مشکلات حل خواهد شد.

فکر نمی کنید این حرف ها شعاری باشد؟ 

نه، واقعا این شعار نیست، من خودم این حرف ها را تجربه کردم که به مردم می گویم، در شرایط بحرانی در زندگی سعی کردم آرام باشم و همیشه به بچه ها می گویم زمانی که بحثی پیش می آید اول وضو بگیریم و بعد در کمال آرامش بنشینیم و با هم صحبت کنیم، به همسرم هم گفتم هر زمانی که بین ما ناراحتی پیش آمد به زبان محلی شمالی با هم صحبت کنیم و دعواهای ما به زبان محلی است و این باعث می شود که خنده مان بگیرد و کدورت مان خودبه خود کم شود. چیزی که من خیلی نگران آن هستم این است که مردم ما مطالعه شان کم است، دانش اجتماعی ما باید افزایش پیدا کند، ما مهارت ها و آداب زندگی را به بچه ها یاد ندادیم و دچار مشکل هستیم، از بچگی همه چیز را به من از ریاضی و علوم و... اینها یاد دادند، دیپلم گرفتم و وارد دانشگاه شدم بعد خواستم ازدواج کنم، اما بلد نبودم با یک خانم چطور باید صحبت کنم، چون کسی این را به من یاد نداده بود، کسی یاد نداد اگر از یک خانمی خوشت آمد چطور باید به او نزدیک شوی. یا وقتی ازدواج کردی، متوجه می شوی که از روحیات یک زن هیچ چیزی نمی دانی، زمان هایی که بحث پیش می آید همین ندانستن و نشناختن زنان و آن مهارت های زندگی باعث می شود نتوانی همسرت را درک کنی، اینها مهارت های زندگی است و این را ما نمی دانیم و باید به مردم منتقل کرد.

با این اوصاف شما می خواهید همیشه مجری بمانید و نمی خواهید یک کار جدی تری انجام دهید و این مهارت ها را به طریق دیگر به مردم منتقل کنید؟

خروجی این حرف های من شد مجله ای که راه انداختم.

چرا در خود صداوسیما این کار را انجام ندادید؟

سازمان من را بیشتر از این تحویل نگرفت. (می خندد) فکر می کنم در تلویزیون جایگاه اجرا جایگاه خوبی است. در کار گویندگی که یک کار علمی و دانشگاهی است هر چقدر مطالعه بیشتری داشته باشی هر روزی که اجرای بیشتری می کنی درهای تازه ای به رویت باز می شود ضمن این که جایگاه شخصیتی شما در دیدگاه مردم متحول و محکم تر می شود، هر روز که می گذرد مردم با احترام بیشتری با من برخورد می کنند و این خیلی لذتبخش است. احساس می کنند که من فرهیخته تر و معقول تر شدم، این را می خواهم بگویم که هر چه در اجرا زمان می گذرد، مجموعه باید به شما به عنوان یک سرمایه نگاه کند.

الان این نگاه کمتر است؟

اصلااین نگاه وجود ندارد، البته اخیرا صحبت هایی را شنیدم که جایگاهی برای مجریان قائل می شوند که در جاهای خاصی از آنها و تجربه هایشان استفاده شود.

چند اجرا را نام می برم شما نظرتان را درباره اینها بگویید.اجرای برنامه مناظره انتخاباتی سال ۸۸ توسط آقای دکتر پورحسین.

عالی بود؛ به غیر از آن کاری که آقای پورحسین انجام داد، کاری نمی شد کرد، برای این که شما هر کاری می کردی بعد متهم می شدی.

اگر از شما بخواهند که برای انتخابات ۹۲ مجری مناظره شوید، می روید؟

قطعا قبول نمی کنم چون اصلاآدم سیاسی نیستم و سیاست هم بلد نیستم.

دستور باشد، چطور؟

دستور باشد چشم، اما دیگر عواقبش پای خودشان است.(می خندد)

سیاسی ترین اجرای شما چه بوده؟

اجرای سیاسی نداشتم البته این طور بوده که در همین برنامه خانواده شخصیت های سیاسی از جمله رهبر معظم انقلاب و رئیس جمهور های دوران مختلف، روسای قوه قضاییه که برای بازدید سازمان آمدند به برنامه ما هم آمدند و با هم صحبت کردیم و این باعث افتخار من است، اما این که برنامه یا اجرای سیاسی باشد، نبوده است.

تمام مصاحبه های رئیس جمهور با آقای مرتضی حیدری بوده تا حالااتفاق نیفتاده که به شما پیشنهاد بشود یا خودتان بخواهید که مجری باشید؟

به من پیشنهادی نشده.

اجرای شهیدی فر در پارک ملت.

عالی است و از هر جهت قبولش دارم، آدمی است که استخوان خرد کرده این کار و باسواد است.

اجرای مرتضی حیدری در برنامه های سیاسی و گفت وگو محور؟

آقای حیدری شخصیت سیاسی دارد .کارش خوب است و اطلاعات خوبی دارد، اجرا و قیافه اش را دوست دارم.

جواد خیابانی؟

آن که عاشقشم. من اهل فوتبال نیستم، اما واقعا تفسیر فوتبالش را دوست دارم؛ انگار فیلم سینمایی تعریف می کند، با این که خیلی به او انتقاد می کنند، اما من واقعا دوستش دارم.

انگار شما همه را دوست داریدها!

بله واقعا همین است، من همه را دوست دارم!

عادل فردوسی پور؟

خدا به او لطفی کرده که فقط به بعضی ها می کند، گذشته از این که مجری باسواد و توانایی است، خدا لطفی کرده که به دل مردم می نشیند.

نچسب ترین اجرا از نظر شما؟

اسم نمی برم، اما اجرایی که توام با غرور و نخوت باشد، این بدترین اجراست. ما نوکر مردم هستیم، این موقعیتی که در اختیار هرمز شجاعی مهر قرار گرفت، اگر در اختیار هرآدم دیگری قرار می گرفت، به مراتب بهتر از شجاعی مهر می شد، پس این که خدا یک چیز را در وجود ما به ودیعه گذاشت که به خاطر آن مغرور شویم، نه این طور نیست.

به بازنشستگی فکر می کنید؟

من براساس آن اعتقادی که دارم که هرچه جلوتر می رویم، دانش ما افزون تر می شود و می توانیم بیشتر در برنامه ها قابل استفاده باشیم تا زمانی که مردم و سازمان مرا بخواهند، کار می کنم. من با برنامه تلویزیونی زندگی می کنم.

تلویزیون بیشتر به شما نفع رسانده یا شما به تلویزیون؟

(خنده) هر دو با هم. من بیشتر، چون من عاشق کارم هستم، به خاطر کارم خیلی خودم را محدود کردم، خیلی جاها نرفتم و خیلی کارها نکردم.

مثلا؟

من عروسی خواهرزاده ام نرفتم؛ طوری که خواهرم گفت اگر نیامدی، دیگر اسم مرا نیاور. خودتان می دانید که عروسی شمالی ها حالت خاص زیادی دارد. کافی بود من می رفتم و یک عکسی پخش می شد، نه تنها آنجا بلکه خیلی جاهای دیگر هم نرفتم، برای این که دوست نداشتم ذهنیت مردم نسبت به هرمز شجاعی مهر عوض شود، نمی خواستم این آدم جلوی مردم بشکند.

به نظر شما ظرفیت و بستر این که در تلویزیون به فکر یک نوع جدید از اجرا باشیم، وجود دارد؟

اول بیاییم اجرا را تعریف کنیم که چه هست و یک مجری باید چه مشخصاتی داشته باشد. من همیشه در کلاس های اجرایی که دارم، تاکید می کنم یک گوینده قبل از این که یک چهره و صدای خوب داشته باشد، باید کلامش تاثیرگذار باشد و برای این باید شخصیت اجرا داشته باشد. اجرا با سایر جایگاه های اجتماعی فرق می کند، چون نگاه مردم به یک مجری یک نگاه عجیب و غریب و سوپرمن است. یک مجری باید آداب اجتماعی و تمام سنت های یک جامعه را بشناسد، در همین تلویزیون خودمان یک زمانی گفتند بیاییم یک تغییری در اجرا ایجاد کنیم و مجری را با فرغون آوردند وسط صحنه انداختند پایین که عینک دودی زده بود و آدامس در دهانش و دست در جیبش کرده بود. گفتند مجری باید راحت باشد، این راحتی نیست؛ راحتی در نحوه ارتباط ما با مردم و نحوه کلام است، می شود باسوادتر بود و حرف حسابی تر بزنیم، نو صحبت کنیم؛ این طور می شود اجرا را تغییر داد، البته می شود روی نوع حرکت مجری و روی حرکت دوربین هم تغییراتی ایجاد کرد.

پیشنهاد عملی و اجرایی شما در این موضوع چیست؟

در تلویزیون روی همه پلی بک های ما وقت گذاشته می شود و کارگردانی صورت می گیرد، برای اجرا این طور نیست، باید برای آن هم وقت گذاشت و پلاتو را کارگردانی کرد. خود مجری هم می تواند فرد مبتکری باشد. اصل قضیه اجرا، رابطه آدم ها با یکدیگر است. من با واژه ای صمیمی تر می توانم به شما نزدیک تر شوم، ضمن این که گنجینه لغات مجریان نیز کم است.

اگر از سیمای مرکز مازندران بخواهند که کلابه آنجا بروید، این کار را انجام می دهید؟

به خاطر کارم نمی توانم. اگر از من دعوت کنند می روم، اما به طور کل نمی توانم.

شما الان یک کارتل رسانه ای دارید و این یعنی شما یک فرد قدرتمند هستید، قدرت هم با سیاست گره خورده است، چرا اصرار دارید بگویید اصلاسیاسی نیستید؟

من چون اهل این برنامه ها نیستم، پرسش شما را متوجه نمی شوم. یک دفتر مجله داریم و کار می کنیم و واقعا احساس قدرتی نمی کنم. اگر می خواستم این احساس را داشته باشم، باید آن زمانی که روی صحنه می رفتم و ده هزار نفر برای من دست می زدند، حس قدرت می کردم. روزگار نشریات، روزگار سختی است؛ آنقدر مصیبت دارد که دیگر به قدرت فکر هم نمی کنی؛ ما قیمت مجله مان را ۵۰۰تومان افزایش دادیم، کلی برگشتی داشتیم، قیمت الان مجله فقط پول کاغذ آن است.

عجیب ترین جایی که آقای شجاعی مهر دیده شده؟

من هرازچندگاهی برای خرید کاغذ به شهر وین در اتریش می روم. در یکی از این سفرها، همسر من هم همراهم بود. همسرم خواست وارد پاساژی شود، من گفتم خسته شدم شما برو من همین جا می نشینم. تا او برود و بیاید من کنار پاساژ روی یک نیمکت نشستم و یک سیگار کشیدم، بعدا که به ایران آمدم، مرا خواستند و عکسی به دست من دادند که همان لحظه ای بود که من منتظر همسرم در کنار پاساژ نشسته بودم!

حرف آخر.

بهار، جوانی طبیعت است. ما بهارهای زیادی را در زندگی می بینیم. چند سال اول که در درس خواندن و شروع کردن کار و زندگی خلاصه می شود، چند سال آخر هم که پیری و ناتوانی است یک چند سالی این بین می ماند که می توانیم از آن بهره ببریم و قدر آن را بدانیم. برای این که بهره ببریم، راهی نداریم جز این که عاشق دیگران باشیم و دل و قلب مان را سرشار از عشق کنیم و بهار زمان این کار است که کینه ها را دور بریزیم و قلبمان را بهاری کنیم.

سیتنا - www.citna.ir