تدوین سند حکمرانی همراه، بستر همگرایی دولت و جامعه

دکتر مهدی ادیبان، استاد علوم ارتباطات در یادداشتی برای سیتنا نوشت:

تلفن های همراه پدیده جدید و ناشناخته انتخابات اخیر بودند. تاثیرگذاری آنها در انتخاباتی که در کمتر از ۱۵ روز باید همه فرایند تبلیغاتی و رقابت‌ها انجام می شد، از بدایع این رویداد بود.

اگرچه تحلیلگران به طرح و معرفی عوامل متعددی در انتخابات پرداخته اند، اما واقعیت امر این است که این انتخابات را باید جلوه ای از انقلاب تلفن های همراه دانست.

اکنون تلفن‌های همراه همگانی ترین ابزاری انسان سازی است که سراسر کشور گسترده شده است.‌ براساس آمارها بیش از ۸۵ درصد از ایرانیان به اینترنت نسل سوم تا پنجم دسترسی دارند. برآورد می شود همین میزان نیز به گوشی همراه و هوشمند دسترسی داشته باشند.

در مورد سهم تلفن های همراه در اقتصاد، آمار روشنی در دست نیست، اما می توان برآورد کرد حداقل 20 درصد از بازار عرضه کالاها و خدمات توسط تلفن های همراه اداره می شود.

علاوه بر آثار اقتصادی، تحولات اجتماعی ناشی از فناوری همراه نیز به صورت ناخودآگاه، بطئی و تدریجی اتفاق می افتد.

شبکه های اجتماعی تحت تاثیر این ابزار شخصی سازی شده، فضای وسیع و متنوعی را برای کاربران گشوده است، تا فارغ از محدودیت به ارائه نظر و دیدگاه‌هایشان بپردازند.‌

در همین انتخابات، فارغ از تعلقات اجتماعی، سن، جنس و سطح تحصیلات، کاربران، اخبار جریانات مختلف را می دیدند و نظرشان را منعکس می کردند. 

شبکه های اجتماعی اعم از خانوادگی، صنفی یا قومی، به محلی برای تعاملات فکری تبدیل شده بودند. اینها نمونه ای کوچک از درهم تنیدگی فناوری همراه با زندگی روزمره فردی است. 

طرح موضوع فیلترینگ به عنوان یکی از جنجال برانگیزترین اولویت‌های نامزدهای حاضر در انتخابات، صورت دیگری از اهمیت و فراگیری فناوریهای همراه است. 

مساله نظارت و کنترل بر فضای مجازی و امنیت کاربران، نه فقط در ایران بلکه در بسیاری از کشورها از دغدغه های جدی دولت‌ها بوده است. و البته دولت‌هایی موفق بوده‌اند که با اتکا به بنیان مشخص نظری با این موضوع روبرو شده اند. 

دایره نقش آفرینی تلفن های همراه بسیار گسترده از امور سیاسی یا انتخاباتی است، کسب و کارها، آموزش، فرایندهای اداری و صنایع خدماتی جز با کمک تلفن همراه قادر به رقابت و نوآوری نیستند‌.

گستردگی دایره تاثیرات این فناوری و آثار اجتماعی و فرهنگی آن موجب شده است تا بسیاری از کشورها برنامه هایی را در جهت مدیریت و استفاده بهینه از تلفن‌های همراه به اجرا گذارند‌.

حکمرانی همراه به عنوان نسخه نوآورانه ای از حکمرانی در بستر تلفن همراه در کشورهای زیادی مورد توجه قرار گرفته است.

البته طرح مفهوم حکمرانی همراه مستلزم مقدمات و پیش نیازهایی در فرهنگ و مناسبات درونی جامعه و حاکمیت است که در یادداشت دیگری به آن اشاره خواهد شد.

شروع به کار دولت جدید و همزمان آغاز برنامه هفتم توسعه فرصت مغتنمی است تا ضمن توجه به اهمیت فناوری همراه و قدرت آن بر تحول آفرینی در ساحت‌های اجتماعی و فردی، سند تحولی حکمرانی همراه را به عنوان یکی از پیوست های اجرایی برنامه هفتم توسعه تدوین و ارائه نماید. 

این سند همچون اسناد توسعه بخش، می تواند راهنمای عمل دستگاههای اجرایی و شاخص عملکرد آنها در پیگیری احکام قانون برنامه هفتم قرار گیرد.

سوی دیگر نیز به عنوان ابزاری در جهت هماهنگی و انسجام هر چه بیشتر در مناسبات دولت و جامعه و تعاملات درونی دستگاه‌های دولتی و حاکمیتی نیز به پیشبرد برنامه و ایجاد توازن در فرایند پیشرفت و توسعه کشور موثر خواهد بود.

انتهای پیام