آنچه باید درباره «شوکا» اولین سرویس‌دهنده ارتباطات ویدئویی در ایران بدانید

به گزارش سیتنا، کرونا با تمام بدی‌ها و تلخی‌ها، معدود عادت‌های خوبی هم برای زندگی انسان ایجاد کرد. یکی از این عادت‌ها، همین امکان کار از راه دور بود که به خلق فرهنگ استفاده از نرم افزارهای ارتباطی کمک شایانی داشت، اما در سطوح بالاتر تجاری و دولتی، این فرهنگ مدت‌های مدیدی است که به راه افتاده و استفاده از ابزارهای سخت افزاری و نرم افزاری ویدئو کنفرانس، طرفداران خود را داشته است. در یک سال و نیم اخیر، استفاده از این خدمات با استقبال بسیار بالاتری مواجه شده و این امیدواری وجود دارد که در آینده نیز، این استقبال همچنان حفظ شود. شوکا به عنوان اولین شرکت ارائه دهنده خدمات ویدئو کنفرانس در ایران، یکی از مهمترین بازیگران این حوزه است که در این مدت پاندمی، کمک شایانی به کسب و کارهای ایرانی داشته است. شوکا توانسته فناوری ویدئو کنفرانس را با استفاده از پیشرفته‌ترین فناوری ارتباطات ویدئویی، به‌صورت «کاربرد-محور» و در قالب سرویس  Video Conferencing as a service در اختیار کسب‌وکارها قرار دهد.

در همین راستا با «محمدهادی امیدوار» از بنیان‌گذاران شوکا در ماهنامه نسل چهارم به گفت‌وگو نشستیم که مشروح آن در ذیل آمده است:

ایده شوکا چطور به وجود آمد؟

ایده اصلی این بود که هزینه را به عنوان یک مانع، از مسیر تهیه ویدئو کنفرانس برداریم. خب چطور می‌شد آن را برداشت؟ اینطور که شما دیگر چیزی به کسی نفروشید و آن را به شکل یک سرویس ارائه کنید. این برای من خیلی مهم بود. 
اگر خاطرتان باشد، در سال های 90 و 91، دولت روی آلودگی هوا حساس‌تر بود و باعث تعطیلات دوره ای در سازمان های دولتی و خصوصی شد. این موضوع  جرقه مهمی را در ذهن من ایجاد کرد. یکی از دلایل اصلی آلودگی هوا، رفت و آمدهای درون شهری بود که بخش زیادی از آن غیرضروری بود. بنده بسیاری از مواقع می بایست یک مسیر طولانی از غرب به شرق تهران را طی می کردم تا در یک جلسه نیم ساعته شرکت کنم. مصرف بالای بنزین و ترافیکی که در سطح شهر وجود داشت، قابل توجه بود. همه اینها دلیلی شد تا به این نتیجه برسم که ویدئو کنفرانس را در شرکت به صورت یک سرویس ارائه بدهیم که هم از لحاظ قیمتی متناسب برای همه سازمان ها باشد، هم خیلی سریع در دسترس شان قرار گیرد و هم اینکه ما به عنوان متخصص این بخش آن را برای کاربران کاربردپذیر کرده باشیم.
منظور از کاربرد پذیری این است که در کنار ویدئو کنفرانس قابلیت هایی متناسب با کاربرد مورد نظر سازمان وجود داشته باشد. مثلا برای برگزاری جلسات، هماهنگی و زمان‌بندی جلسه به صورت خودکار انجام شود و از طریق ایمیل و پیامک به شــرکت کننــدگان اطلاع رسانی شود و یا در بخش های دیگر مثل پزشکی از راه دور امکان اتصال تجهیزات پزشک و نمایش داده‌های پزشکی همچون نوار قلب فراهم شود و یا امکان ارتباط تصویری بین کارمند بانک و مشتری در محیط اینترنت بانک فراهم گردد. دلیل اصلی این است که هسته بسیاری از کسب و کارها، مثل بانک یا وزارت نفت، چیز دیگری است و نمی‌توانند روی سفارشی کردن یک فناوری پیشرفته متمرکز شوند. برای همین هم باید این خدمات را به شکل سرویس و در حالت سفارشی شده با هزینه‌ای کم دریافت کنند؛ ایده از اینجا شکل گرفت. 

هدف از راه اندازی شوکا چه بود؟

شوکا دو هدف داشت: هدف اول این بود که با حذف راهکارهای پیچیده و غیرمنعطف ویدئو کنفرانس، این فناوری سودمند را به شکلی «کاربرد-محور» و در قالب سرویس در اختیار کسب و کارها قرار دهیم و هدف دوم اینکه «تعامل انسانی» را به خدمات پیشرفته دنیای امروز برگردانیم، چرا که با پیشرفت فناوری و حذف رفت و آمدها (به واسطه به وجود آمدن خدمات پیشرفته ای مانند اینترنت بانک، فروشگاه های الکترونیکی، آموزش های آنلاین و....) عامل تعامل انسانی حذف شده است. نکته مهم این است که ضمن اینکه این خدمات پیشرفته منجر به صرفه جویی در زمان و هزینه و راحتی کاربرها می‌شود، ولی از سوی دیگر نبود ارتباط انسانی در این خدمات، منجر به کاهش کیفیت آن ها در بسیاری موارد می شود. برای مثال دانش آموزان کلاس های آنلاین که بتوانند صدا و تصویر معلم و همشاگردی‌های خود را با کیفیتی مناسب دریافت نمایند از کیفیت آموزش بسیار بالاتری نسبت به راهکارهای آموزش دیگر برخوردار هستند و یا یک مشتری که می خواهد از طریق یک فروشگاه اینترنتی یک یخچال تهیه کند مشورت با فروشنده می تواند کیفیت خرید و تصمیم گیری وی را افزایش دهد.

پیرامون مزایا و کاربردهای شوکا توضیحاتی بفرمایید.

سال 91 تصمیم گرفتیم تا ایده جدیدی در صنعت ویدیو کنفرانس ارائه کنیم و این ایده را به صورت SaaS اجرا کردیم. تا سال 92 تمام سازمان‌های دولتی و شرکت‌ها از سخت افزارهای آمریکایی همچون سیسکو استفاده می‌کردند. هزینه‌های تجهیزات بسیار بالا و کارایی آنها بسیار پایین بود. تشکیل جلسات، مشکل اصلی عموم سازمان‌ها بود و هزینه‌های زیادی را به کشور تحمیل می کرد و به همین دلیل شوکا را تاسیس کردیم. با تولید نرم افزار در واقع به صورت سرویس این ارتباط تصویری را ارائه کردیم. ابتدا با سازمان‌های دولتی و سپس با شرکت‌های مختلف ارتباط برقرار کرده و قدم به قدم درخواست‌های سازمان‌ها را مهیا کردیم که صرفا محدود به ویدیو کنفرانس نبود،  پرتالی تولید شد و سپس تشکیل جلسات را مدیریت کرده و SLA اهدا کردیم. همچنین در بسیاری از سازمان‌ها حتی مدیریت کنفرانس‌ها را خودمان انجام دادیم؛ چراکه فرهنگ خاصی را می‌طلبید و کاهش هزینه‌های بسیار زیادی را به دنبال داشت. به عنوان نمونه ممکن است تشکیل یک جلسه بسیار بزرگ در وزارت کشور یا وزارت بهداشت چندین میلیارد هزینه داشته باشد. بعد از چند سال و با جا افتادن خدمات ما، به صورت B2G مزیت‌های رقابتی بسیاری برای ارائه داشتیم. کیفیت بالا و پهنای باند پایین و مدیریت نفرات زیاد در یک کنفرانس را برعهده داشتیم.

نمونه‌هایی از این گونه پلتفرم همچون زوم در سطح بین‌المللی وجود دارد، بفرمایید چه مزیتی در شوکا وجود دارد که کاربران به جای استفاده از پلتفرم خارجی از شوکا استفاده کنند؟

سال 91 که شوکا را تاسیس کردیم Zoom هنوز ظهور نکرده بود. در آن زمان هم نتوانستیم بنچ مارکی شبیه به ایده‌ای که داریم پیدا کنیم. چون برای ما خیلی مهم بود که ببینیم کسی در دنیا این کار را انجام داده یا خیر و اینکه آیا می‌توانیم بخشی از مسیر را با الگوبرداری از کارهای آنها انجام دهیم. ولی واقعا در ابتدای دهه ۹۰ و اواخر دهه ۸۰، خود من که مشغول طرح بیزنس پلن بودم، نتوانستم بنچ مارکی قوی شبیه به این کاری که ما می‌خواستیم انجام دهیم پیدا کنم. سرویس‌های سازمانی ویدئو کنفرانس بودند، اما عمدتا مثل Eye-network انگلیس بود که اتاق ویدئو کنفرانس اجاره می‌داد. خدماتی مثل پزشکی از راه دور، یا بانکداری تصویری یا جلسات سازمانی که قابل سفارشی سازی برای مخاطب باشد وجود نداشت.
بنابراین با هدف اینکه یک سرویس موثر را در بازارهای ورتیکال ارائه کنیم که نیاز به عامل ارتباط انسانی دارند، شوکا را تاسیس کردیم.
وقتی در سطح کسب و کار بزرگ و دولتی کار می‌کنید، سفارشی بودن پلتفرم حائز اهمیت می‌شود؛ چراکه درخواست‌های سازمان‌ها و فرایندهای تشکیل جلسه، متفاوت است و یک پلتفرم همچون زوم نمی‌تواند این درخواست‌ها را به طور سفارشی و مختص آن سازمان انجام دهد. مزیتی که در شوکا همیشه بوده است، سفارشی سازی پلتفرم برای هر نهاد دولتی و کسب و کار است.

طبیعتا شاید یکی از مزیت‌های شوکا نسبت به پلتفرم‌های خارجی، امن بودن دسترسی و سرعت بالا باشد، سرورهای شما برای مشتری های سازمانی در داخل قرار دارد و در بازارهای جهانی در چه سطحی هستید؟ آیا توان رقابت با آن‌ها را دارید؟

تمام سرویس‌ها و سرورهای ما داخل ایران هستند؛ ما مجوز پدافند غیرعامل و مرکز افتا را در بحث امنیت اطلاعت دریافت کرده‌ایم و از روز اول تمام مراحل و تصاویر را در کشور مدیریت می‌کنیم و سازمان‌هایی که نیازمند آن بودند که در خارج از ایران ارتباط برقرار کنند، ما از داخل ایران سرویس ارائه کردیم و هیچ سروری خارج از کشور نداریم، لذا توان رقابت با پلتفرم‌های خارجی در بازارهای جهانی را داریم؛ همچنین عملکرد بهتری داریم و درگیر فضای اینترنت و قطعی‌های اینترنت نیستیم و به دلیل شبکه ملی اطلاعات پهنای باند بیشتری برای استفاده داریم، لذا سرویس بهتری با هزینه کمتری ارائه می کنیم.

در دوران کرونا بحث پلتفرم‌های آنلاین جای خود را باز کرد و سازمان‌ها به سراغ جلسات آنلاین رفتند. آیا با سازمان‌های بزرگ با تعداد جلسات بالا یا مدارس و دانشگاه‌ها وارد مذاکره شده‌اید و برای توجیه این سازمان‌ها برای استفاده از شوکا چه مزیتی را اعلام می‌کنید؟ از آنجا که یکی از وجوه تمایز این پلتفرم با سایر رقبا، میزبانی همزمان از 150 نفر است، پیرامون جزئیات آن توضیحاتی بفرمایید.

امنیت در یک پلتفرم جزو مزیت‌های یک سیستم است که همیشه در جلسات با سازمان‌های دولتی به آن اشاره کرده ایم و شوکا نیز دارای امنیت بالایی است. ما دائما و به صورت فرایندی با مرکز افتا و پدافند در حال مانیتورینگ هستیم و تنها شرکت‌ حوزه هستیم که هزینه بسیاری در زمینه امنیت می پردازیم. بنابراین وقتی با سازمانی یا کسب و کاری همکاری می کنیم، در کنار عملکرد و کیفیت بالایی که داریم، بحث امنیت را اعلام می کنیم و قطعا در مدیریت کنفرانس‌های بالای 150 نقطه‌ای همیشه در مسیر موفقیت بوده ایم و از لحاظ ویژگی‌ها و به روزرسانی زیرساخت ویدیو کنفرانسی تلاش بسیاری کرده‌ایم. ما قدیمی ترین و اولین SaaS کشور هستیم و حتی از زوم که پلتفرمی خارجی است، قدیمی تر هستیم.

مشتری‌های شوکا عمومی هم هستند یا فقط با مشتری سازمانی تعامل دارید؟ آیا به صورت آزمایشی سرویسی به مشتری ارائه می‌دهید؟

مشتری عمومی نداریم و فقط با سازمان ها همکاری می کنیم. ویدیو کنفرانس B2B و B2G هستیم و برای سرویس خانگی نه سرویسی داریم و نه مجوزی در این حوزه داریم. تخصص ما در سرویس‌های B2B و B2G است و برای مشتریان سرویس پایلوت نیز ارائه می کنیم.

برنامه های آتی شوکا برای حضور در بازار داخل و خارج از کشور چیست؟

ورود به بازارهای B2B و B2C جدید با تمرکز روی کاربرد ویدئوکنفرانس شامل بازار آموزش، پزشکی، قضایی، بانکداری، مشاوره و ... برنامه اصلی شوکا برای آینده است. در واقع شوکا ضمن اینکه به گسترش ارائه خدمات خود در بازار B2G و سازمان های بزرگ ادامه خواهد داد، با شناخت عمیق از نیاز کاربران و جای خالی سرویس های ویدئویی در سایر بازارها مشغول طراحی سرویس‌های نوآورانه‌ای است که تقاضای قابل توجهی برای آنها در بازار وجود دارد و امروز هیچ ارائه دهنده سرویس آن را ارائه نمی‌دهد. همچنین شوکا مشغول طراحی سرویسی جدید برای عموم است که مشکلات استفاده از سرویس دهنده‌های خارجی مانند Zoom و Skype را نداشته باشد و به آسانی بتواند نیاز کاربران ایرانی را برطرف کند.

انتهای پیام

گفت‌وگو از زهرا طاهری