تشریح نقش کلان داده‌ها در تصمیم‌سازی‌های حوزه بانکداری

به گزارش سیتنا، عمران اسدالهی‌کیا در گفت‌وگو با خبرنگار ماهنامه نسل چهارم پیرامون استفاده از کلان داده‌ها در حوزه بانکداری و اولویت آنها در شرکت داده‌ورزی سداد، گفت: از دید هر فردی که لازم است به دیتا نگاه کند، چند حوزه اصلی وجود دارد، ما تعداد زیادی مشتری داریم که لازم است با آنها تعامل بهتری داشته باشیم، درگذشته اپلیکیشن‌هایی می‌‍ نوشتیم که دیتا تولید می‌کردند و در این راستا دیتا ابزاری بود برای اینکه اپلیکیشن‌ها و نهایتا سازمان کار کند. امروزه ما باید کار کنیم تا بتوانیم از دیتا استفاده کنیم و نگاه کاربردی به دیتا باید متفاوت‌ شود.

اسدالهی‌کیا، گفت: اینکه ما بتوانیم دیتاهای مشتریان خود را تجمیع کنیم، رفتار مالی و ترجیحات آنها را بهتر بشناسیم و تا جایی که ممکن است از داده‌هایی که به صورت ضمنی و صریح از آنها دریافت کرده‌ایم وارد زندگی خصوصی آنها شویم، این موضوع قطعا بر رفتار ما با مشتری تاثیرگذار خواهد بود. با پیشرفت علمی می‌توانیم از این دیتاها به نوعی هم تصمیم سازی و هم پیش‌بینی داشته باشیم و تصمیماتی کلان در سطح بانک بسازیم. به طور مثال بازخوردهای مشتری را داشته باشیم، الگوهای هزینه مشتری را دنبال کنیم، آنها را دسته بندی کنیم و انتظارات مشتریان در آینده دور و نزدیک را پیش‌بینی کنیم و استراتژی‌های حفظ مشتری را تقویت کنیم، فرصت‌های افزایش فروش و فروش متقابل را شناسایی کنیم و خطر رفتار متقلبانه را کاهش دهیم.

وی در خصوص برنامه‌ریزی برای استقرار حکمرانی داده و توسعه آن بیان کرد: نکته‌ای که در این زمینه مطلوب است اما توامان می تواند مشکلاتی نیز به همراه داشته باشد، حجم داده است. در دنیا روزی دو و نیم کوینتیلیون (ده به توان 18) بایت دیتا تولید می‌شود که طبیعتا بخش زیادی از آن دیتای شبکه اجتماعی و IoT است، در این میان دیتاهای بانکی نیز حجم قابل توجهی از این دیتا را تشکیل می‌دهد که از قضا از مهمترین‌های آنها نیز است، این عدد باید ما را متوجه این موضوع کند که ما تا چندی پیش مشغول ذخیره‌سازی و بازیابی با روش‌های سنتی بودیم و اکنون با توجه به افزایش روز افزون حجم داده باید روش‌های سنتی را کنار بگذاریم و از دانش، تکنولوژی و رویکردهای جدید استفاده کنیم.

مدیر بیگ دیتا و زیرساخت‌های حکمرانی داده شرکت سداد، اشاره کرد: از طرف دیگر دیتای کثیف هم در میان دیتاها و به ویژه دیتای بانکی به چشم می‌آید که حجم آنها کم نیست، دیتاها از جریان‌های مختلفی وارد می‌‌شوند و برای داشتن یک نگاه بلند مدت باید به تجمیع و یکپارچگی این دیتاها توجه کنیم تا بتوانیم پالایش‌ها و تحلیل‌های متمرکزی داشته باشیم، تجمیع بر روی این حجم از داده بدون استفاده از تکنولوژی‌های جدید امکان‌پذیر نیست؛ تکنولوژی‌های جدیدی که ساده هم نیستند، باید به‌کار گرفته شوند. بنابراین توجه، تجمیع و پاکسازی داده‌ها قدم اول راه است.

اسداللهی‌کیا در پاسخ به سوال دیگر خبرنگار ماهنامه نسل چهارم پیرامون چالش‌های موجود در توسعه حکمرانی داده و کلان داده‌ها، گفت: در ایران با وجود تحریم‌ها در مورد تکنولوژی‌های جدید که شامل سخت‌افزارها می‌شود، اولین چیز که نیاز آن حس می‌شود، وجود ذخیره‌ساز برای این حجم داده است. لازم است که تجهیزات جدید، پرسرعت و پر قدرت و مناسب کلان داده به مجموعه خود اضافه کنیم که چالش‌های خود را دارد، اما موضوعی که یک قدم عقب‌تر است، نگاهی با رویکرد جدید است.

وی، گفت: مشکلات اینچنینی در تمامی کشورهای پیشرفته دنیا وجود دارد اما ما باید در مرحله اول تغییر نگاه سنتی را بپذیریم و برای آن تصمیم‌گیری کنیم تا از این طریق به بهره‌برداری مالی برسیم. راه طولانی نیست و در برنامه‌های کوتاه مدت هم می‌توان امید را به این سرمایه‌گذاری آورد و آن را به سود رساند و تمام این موارد به دلیل کم تجربگی در این حوزه، شجاعت زیادی می‌طلبد.

مدیر بیگ دیتا و زیرساخت‌های حکمرانی داده شرکت سداد، اضافه کرد: سرمایه‌گذاری نه تنها در تجهیزات بلکه در خرید نرم‌افزارها، آموزش مدیران و جذب متخصصان نیز باید انجام پذیرد. به دلیل پیچیدگی و جدید بودن موضوع کلان‌داده، لازم است فردی که به این حوزه وارد می‌شود در حوزه‌های مختلف IT تخصص داشته باشد چون در حال فراهم کردن دنیای جدیدی است که هیچکس راجع به آن شناختی ندارد. به طور مثال متخصص شبکه، دیتا  یا امنیت به تنهایی نمی‎‌تواند این زیرساخت را فراهم کند و فردی که به این سیستم ورود پیدا می‌کند باید دانش عمیقی نسبت به تمامی این موضوعات داشته باشد. در وهله اول دیتا، وهله دوم ابزارها، امنیت و شبکه را بشناسد و آگاه باشد که زمانی که با این حجم  داده کارمی‌کند از لحاظ فنی چه تاثیراتی بر بخش‌های مختلف دارد.

اسداللهی‌کیا، تشریح کرد: از آنجایی که روزهای اولیه را در حال سپری کردن هستیم، به افراد با تجربه و متخصصی نیاز داریم، این افراد متخصص طبیعتا در حال حاضر در بخش فعلی خود مفید و دارای درآمد قابل قبولی نیز هستند و در اینجا ما باید بپذیریم که جذب و استفاده از افراد متخصص در این حوزه هزینه‌ زیادی را می‌طلبد و ازمهم‌ترین چالش‌هایی است که با آن روبه‌رو هستیم.

وی، توضیح داد: درشرکت سداد فعالیت بلندمدتی انجام شد و با چالش‌های زیادی در این حوزه برخورد کردیم تا مجموعه‌ای بین 20 تا 30 ابزار روی کارآمدند و با هم تجمیع شدند و اکنون به نحو خوبـــی در حال سرویس دهی هستند. در مرحله اول با تسلط بر ضعف دانش موجود برای ارائه سرویس جدید و در مرحله دوم با تامین سخت‌افزار برخورد کردیم و در نهایت بعد از مذاکرات پی در پی تابوها شکسته شد و نگاه جدید ایجاد شد.

مدیر بیگ دیتا و زیرساخت‌های حکمرانی داده شرکت سداد، گفت: متاسفانه در سازمان‌ها تصمیمات فنی بعضاً از پایین به بالا گرفته می شود و مدیران با نگاه سنتی، به موضوعات و مفاهیم جدید نگاه می‌کنند و زمانی که به مرحله تغییر وارد می‌شویم باید برای ایجاد سرمایه‌گذاری‌های بزرگ، اقناع مدیران صورت گیرد. همچنین لازم است برخی تصمیم‌ها در گروه‌های فنی اتخاذ شوند و صرفاً اعتماد به مدیران مالی کافی نیست یا از ترکیب این گروه ها بهره برد.

اسداللهی‌کیا در پاسخ به سوال خبرنگار ما در خصوص برنامه‌های آتی شرکت داده‌ورزی سداد برای توسعه سرویس‌ها و خدمات، گفت: حداقل 20 سرور برای این حوزه وجود دارد که عدد قابل توجهی به نسبت کل دیتاسنتر ما، برای ورود به یک حوزه نوپا می باشد و لازم است مدیران ما فعال‌تر فکر کنند، برای اینکه بتوانیم هم‌ سطح با دنیا پیش برویم و حتی گاهی از آنها جلوتر باشیم، همراهی مدیران ارشد کشور ضروری است.

وی، ادامه داد: بعد از گذشت سختی‌ها اکنون زیرساخت حداقلی برای اینکه بتوانیم بگوییم بستر بیگ دیتا فراهم است را داریم و معماری لازم را طراحی کرده ایم که باید در قدم‌های اول دیتاها را شناسنامه‌دار، مدیریت و تجمیع کنیم تا مسیر ورود و خروج، امنیت و نوع استفاده از آنها مشخص شود. خود این بستر به تنهایی بسیار مهم است ولی ما تنها بخشی از بانک ملی را تشکیل می‌دهیم و دانش و تجربه محــدودی داریم. این زیرساخت اکنون فراهم است که هر کسی درهر بخشی از بانک ملی بتواند آزادانه ایده های خود را مطرح کند و حتی برای پیاده سازی آنها عمل نماید. به این پروژه دریاچه داده می‌گوییم و پروژه دیگری به نام مدیریت دادگان مرجع به بهره‌برداری رسیده و طبق انتظارات بانک در حال استفاده است.

اسدالهی‌کیا، اظهار کرد: تا حدی وارد تشخیص و کنترل جریان پول شده‌ایم تا بتوانیم رسوب مالی را تشخیص دهیم و محل‌های ورود و خروج پول را تشخیص داده و روی آنها تمرکز کنیم. این بخش نیز نیازمند یک تکنولوژی جدید بود که از آنها گذشتیم. نگاهی به کشف تقلب از دید عملیاتی داریم. در بسیاری حوزه‌ها نگاه بیزینسی بیشتری نیاز است و همانطور که عنوان شد تخصص‌های متنوعی مورد نیاز است و لازم است بعد از اینکه زیرساخت به‌وجود آمد، نیاز به کلان داده در تمام سطوح درک شود، به صورت گسترده برنامه ریزی شده و مورد بهره برداری قرار گیرد. این زیرساخت فراهم شده تا کامیونیتی‌ها و مشتریان با تاثیر بالا مشخص شوند و اعتبارسنجی با نگاه جدید انجام شود، پیش از این تمامی آنان به نوعی با نگاه سنتی و با کیفیتی دیگر انجام می‌شده اند.

مدیر بیگ دیتا و زیرساخت‌های حکمرانی داده شرکت سداد درباره وضعیت بیگ دیتا و زیرساخت‌های حکمرانی داده در دنیا، گفت: خارج از دنیای بانکداری اتفاقاتی در حال رخ دادن است و نشان از این دارد که در دنیای بانکداری جای فعالیت بسیار داریم اما نمی‌توان گفت بد هستیم چون شروع کردیم و همین گامی مثبت در این زمینه است. کمبودهایی که حس می‌شود تا حدی همکاری مدیران و سرمایه‌گذاری در این حوزه برای تولید متخصص در دانشگاه‌ها و شرکت‌های دانش بنیان، تامین تجهیزات و ایجاد روش فکر نو در کل کشور است.

وی، بیان کرد: شرکت‌ها لازم است دیتا را دسته بندی نموده، حتی الامکان قسمتی از دیتا را خصوصی و امنیتی نبینند و لازم است متخصصان مالی و داده در تمام مارکت‌ها در چهارچوب حفظ حریم خصوصی برای تصمیم‌سازی در حوزه‌های مختلف آن را قابل تبادل و با دید درآمدزایی به آن نگاه کنند. به طور مثال دیتاهای کسب‌و‌کاری قاعدتاً در حوزه بانکی کارساز هستند همچنین کسب‌و‌کارها، سرمایه‌گذارها و کارافرین‌ها نیز می‌توانند از دیتای حوزه‌های بانکی استفاده کنند و متوجه شوند که بیشترین گردش مالی مردم در کدام حوزه‌ها است. این نگاه‌ها می‌تواند بسیار کمک کننده باشد و باید آن را به بانک و تمام بازارها تسری بیشتری داد. با توجه به پیشرفتی که تا به حال کسب کرده‎ایم جا دارد که به مجموعه افتخار ویژه کنیم اما راه طولانی و سختی در پیش داریم.

انتهای پیام

خبرنگار: فرزانه احمدی منش