فضای مجازی همیشه تهدید نیست
این روزها در حالی که شناسایی 175 شهید غواص که دست بسته بار سفر بسته اند، فضای خبری ایران را متاثر از خود کرده است، اما شبکه های اجتماعی نیز در قامت موجی بزرگ برای فرهنگ سازی مقام شهادت عمل کرده اند. این روزها آنچنان تصاویر، مطالب، اشعار، دلنوشته‌ها و ده ها موضوع مرتبط با 175 غواص شهید در شبکه های تلگرام، لاین، وایبر و ... می‌چرخد که نفوذی شگرف در میان نوجوانان و جوانان ایرانی داشته است.
به گزارش سیتنا، فرشید اسحاقی در روزنامه قانون نوشت: شبکه های اجتماعی، پدیده‌ای نوظهور در جامعه ایرانی اند که در دو، سه سال اخیر به سرعت جای خود را میان وسایل ارتباطی شهروندان باز کرده و تاثیر بسیاری زیادی نیز از خود بر جای گذاشته اند. از شایعه های مختلف در مورد اخبار سلامت و بهداشت و اینکه فلان میوه آلوده است و بهمان گوشت سمی؛ تا این اواخر استیکرهای غیر اخلاقی ای که توسط عده‌ای در شبکه‌های اجتماعی رواج یافت و سبب شد تا از شبکه های اجتماعی که عمدتا کاربران نوجوان و جوان دارد، بد گفته شود و هرگز از تاثیرات مثبت و مهمی که می‌تواند در جریان سازی های سالم خبری داشته باشد، سخنی گفته نشود. برخی نیز به دنبال برخی رفتارهای نادرست در شبکه های اجتماعی که چنان چاقوی دولبه عمل می‌کند، دنبال افکار و امیال تحجرگرایانه و تلاش برای محدود و حتی فیلتر کردن شبکه‌ها هستند تا هرگز این سوال مطرح نشود که چرا فرهنگ سازی و تلاش برای استفاده درست از شبکه های اجتماعی نمی شود؟
175 غواص شهید در تلگرام و وایبر!
این روزها در حالی که شناسایی 175 شهید غواص که دست بسته بار سفر بسته اند، فضای خبری ایران را متاثر از خود کرده است، اما شبکه های اجتماعی نیز در قامت موجی بزرگ برای فرهنگ سازی مقام شهادت عمل کرده اند. این روزها آنچنان تصاویر، مطالب، اشعار، دلنوشته‌ها و ده ها موضوع مرتبط با 175 غواص شهید در شبکه های تلگرام، لاین، وایبر و ... می‌چرخد که نفوذی شگرف در میان نوجوانان و جوانان ایرانی داشته است. مطالبی با مضمون مظلومیت غواصان شهید و مقام شامخ شهدا در شبکه های اجتماعی منتشر می‌شود که بلافاصله ، ذهن خواننده را معطوف به خود کرده، حلقه اشک در چشمش بسته و کاملا دقایقی را متاثر از حضور شهدا می‌شود. تاثیری که این روزها از اثر مطالب شبکه های اجتماعی با مضمون شهدا می‌بینیم شاید و البته شاید ده ها سخنرانی و مداحی نیز نتواند بر ذهن به خصوص آنها که دوران جنگ را ندیده اند، بگذارد. دعوت گروه های مختلف اجتماعی، فرهنگی، سیاسی، ورزشی و ... به همراه حرکت های خودجوش مردمی برای بدرقه پیکر های شهدای غواص در تهران و حضور گسترده در مراسم تشییع، از نکات بارزی بود که در مطالب این روزهای شبکه های اجتماعی می‌شد آن را دید. شهروندان، به طور بداهه به نوشتن مطلب در ثنای شهدا و مادران شهدا پرداخته و هموطنان را دعوت به حضور در مراسم تشییع می‌کردند و نتیجه آن نیز حضوری کم نظیر از شرکت مردم در یک مراسم تشییع پیکر بود.
کارشناسان معتقدند که می‌توان با برنامه ریزی و تولید محتوای فرهنگی متناسب با نیازهای روز، از شبکه های اجتماعی استفاده مطلوب و صحیحی در جامعه داشتند. یک دکترای انسان شناسی در این باره با تاکید بر اینکه شبکه‌های مجازی می‌توانند هم تاثیر مثبت و هم منفی داشته باشند، می‌گوید: استفاده صحیح از شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی می‌تواند به سلامت روانی افراد و پویایی جامعه کمک کنند اما در غیر این صورت افراد را به سمت افسردگی و خلأعاطفی می‌برد.
دکتر علی باصری با بیان اینکه یکی از موارد مطرح در جامعه مقوله ارتباطات است، می‌افزاید: در گذشته ارتباطات در نظام اجتماعی ایران به صورت ساده و رو در رو بود اما با پیشرفت زندگی اجتماعی انسان ها، شکل گیری ابزارهای ارتباطی و تغییر سبک زندگی در حال حاضر با ارتباطات در فضای مجازی روبه رو هستیم.امروزه استفاده از تلفن همراه و سایر نرم افزارهای ، انسان‌ها را در فضای مجازی و غیر واقعی قرار می‌دهد که می‌تواند اثرات روانی، فرهنگی و اجتماعی داشته باشد. هر چه فرد از ارتباطات انسانی به صورت واقعی خسته و گریزان باشد، بیشتر به فضاهای مجازی گرایش پیدا می‌کند که در واقع شبکه‌های اجتماعی مانند وایبر، لاین و امثال آن؛ ذهن افراد را با جاذبه‌های کاذب مشغول می‌کنند. به گفته این دکترای انسان‌شناسی، استفاده صحیح از شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی هم به سلامت روانی افراد کمک می‌کند و هم می‌تواند به پویایی جامعه توجه کند اما فرهنگ استفاده هر چه نامناسب‌تر باشد ممکن است افراد را در یک دوره زمانی به سمت افسردگی، پرخاشگری، گوشه نشینی و خلأ عاطفی برساند. شبکه‌های اجتماعی هم جنبه‌های مثبت مانند تشکیل گروه و اطلاع‌رسانی در بخش سلامت اجتماعی و فرهنگی دارد و هم جنبه منفی مانند خلأ روانی را داراست که باید برنامه‌ریزی صحیح برای استفاده مثبت از این فضاها داشت. وی به تنوع روز افزون شبکه های اجتماعی اشاره کرده و اظهار می‌دارد که برخورد حذفی چاره کار نیست و نمی توان مانعی برای دسترسی به شبکه های اجتماعی شود.
اهمیت برنامه ریزی استفاده صحیح از شبکه های اجتماعی
اینکه جوانان ایرانی به تشکیل زنجیره های اطلاع بخشی از حضور پیکر 175 غواص شهید پرداختند، موضوع مهمی بود که بار دیگر تاثیر بسزای شبکه های اجتماعی و اهمیت استفاده صحیح از این شبکه‌ها را روشن کرد. با آنکه گروه‌هایی از افراد سعی در القای کارکرد نامناسب شبکه‌های اجتماعی و نقش آن در ناهنجاری‌ها دارند و در نتیجه به دنبال محروم ساختن گروه‌های زیادی از مردم در استفاده از ابزار های روز اطلاع رسانی هستند، اما آنچه در اطلاع رسانی و انتشار مطالب مرتبط باشهدای غواص به وقوع پیوست، نشان داد بیش ازآنکه شبکه های اجتماعی خطری برای فضای اجتماعی و فرهنگی جامعه باشد، این بی‌تدبیری و بی برنامگی مسئولان برنامه ریز به خصوص در حوزه فرهنگی است که از فرصت‌ها ، تهدید می‌سازد! شبکه‌های اجتماعی فرصتی بزرگ برای فرهنگ‌سازی‌های بزرگ و بهرهگیری مطلوب به سود مقاصد و اهداف فرهنگی و اجتماعی است که می‌توان با برنامه‌ریزی‌های صحیح به جای آنکه موضوعاتی همچون بی‌اخلاق نشان دادن کاربران شبکه‌ها و طرح هایی مانند پیشنهاد فیلتر شدن و بستن شبکه‌ها مطرح شود، بهرهگیری از ظرفیت‌ها‌ی شبکه های اجتماعی دیده و مهم شمرده شود.در این میان آنچه در موضوع شبکه های اجتماعی بی اثراست تصمیماتی است که برای حذف یا محدود کردن استفاده از شبکه ها گرفته می شود چرا که تجربه نشان داده بلافاصله پس از محدود یا ممنوع کردن استفاده از یک برنامه یا ابزار ارتباطی، در مدتی کوتاه برنامه و ابزار دیگر طراحی و به کارگیری می شود و برخوردهای حذفی را بی نتیجه می کند. در ادامه نگاهی داریم به برخی نوشتارها، تصویر سازی ها و پوسترهای روزهای اخیر در شبکه های اجتماعی که به توصیف و تبیین جایگاه شهدا پرداخت.
«خدا کند امروز ،
هیچ مادری به استقبال شهیدی نیاید...
قیامت می‌شود...
مادر آغوش باز می‌کند،
دست‌ها بسته اند...
حسرت در آغوش کشیدن را چه کند؟!!
عجب حکایتی است...»
«نمی دانم امروز هواشناسی‌ها هوای تهران را چگونه گزارش خواهند کرد...
شاید خبرنگار واحد مرکزی در حالی که بغض گلویش را فشرده روی آنتن برود و گزارش کند که توده‌ای هوای بهشی در حال عبور از شهر است...
شاید آن یکی آمد و گفت امروز شهر تهران به علت عبور 175 فرشته دست بسته استثنائا فاقد هرگونه آلاینده‌ای است...
شاید آن یکی...
نمی دانم... فقط تنها چیزی که می‌دانم این است که امروز شهر من به حرمت عبور قهرمانانم پاک ترین شهر دنیاست...»
«زن‌ها همیشه دسته گل به آب می‌دهند!
مادر موسی به نیل،
ام البنین به علقمه
175 مادر ایرانی به اروند...»
«با کنایه مصرعی می‌گویم و رد می‌شوم... دست حیدر، دست زینب، دست این غواص ها...»
«صد و هفتاد و پنج مادر را
گل گرفتند و استخوان دادند،
صد و هفتاد و پنج مادر پیر
روی پا استخوان تکان دادند،
مادری که همیشه می‌پرسد
زنده زنده چگونه جان دادند؟
ای به قربان دست بسته تو
دم آخر تو را امان دادند؟
نگذاریم که پا مال شود
خون سرخی که آن زمان دادند...»
انتهای پیام
افزودن دیدگاه جدید