ساماندهی و انعکاس واقعی دستاوردهای حوزه علم، فناوری و نوآوری ایران در سطح بین‌المللی

به گزارش خبرنگار سیتنا، تفاهم‌نامه همکاری معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و کمیسیون ملی یونسکو ایران با هدف انعکاس دستاوردها و توانمند‌ی‌های جمهوری اسلامی ایران در حوزه علم، فناوری و نوآوری در سطح بین‌‌المللی و بهره‌گیری از ظرفیت‌های یونسکو برای توسعه نظام علم، فناوری و نوآوری کشور منعقد شد.
در مراسم امضای این تفاهم‌نامه، دکتر مهدی الیاسی، معاون سیاست‌گذاری و ارزیابی راهبردی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، درباره انعقاد این تفاهم‌نامه با کمیسیون ملی یونسکو اظهار کرد: در سه دهه اخیر شواهد عینی و اجتماعی نشان دهنده رشد مستمر وضعیت علم و فناوری در کشور است که البته ممکن است در بعضی از قسمت ها با افق های ترسیم شده در کشور تفاوت داشته باشد.
وی افزود: در حوزه مقالات که اطلاعات به طور مستمر ثبت می شود وضعیت کشور مطلوب و رو به رشد است اما در مورد شاخص های عمومی تر از جمله اقتصاد دانش بنیان یا شاخص نوآوری جهانی، واقعیت کشور بر اساس آنچه نهادهای بین المللی اعلام می کنند فاصله دارد. برای مثال با توجه به شاخص نوآوری جهانی، رتبه ایران در سال 2014 در دنیا 120 بوده که با شواهد تولید علم در کشور تناقض زیادی دارد که این تناقض به نظام اطلاعاتی ما برمی گردد. به عبارت دیگر با توجه به وضعیت رو به رشد و توسعه فعالیت های کشور در حوزه علم و فناوری، آمارهای اعلام شده از سوی برخی پایگاه های بین المللی غیرواقعی بوده و با پیشرفت های ما همخوانی ندارد.
الیاسی با اشاره به این‌که، معاون علمی و فناوری ریاست جمهوری بر تشکیل یک نظام اطلاعاتی جامع تأکید داشته‌ است، گفت: یونسکو، در اصل یک مرجع بین‌المللی است که با همکاری آن می‌توانیم نظام اطلاعاتی کشور را کامل کرده و در سطح مجامع بین‌المللی معرفی کنیم.
معاون سیاست‌گذاری وارزیابی راهبردی معاونت علمی بیان کرد: ما تصمیم داریم تا روی موضوع ساماندهی نظام اطلاعاتی علم و فناوری به‌ویژه نوآوری فعالیت کنیم که البته این امر با هماهنگی شورای عالی انقلاب فرهنگی، شورای عتف، وزارت علوم و دستگاه‌های مرتبط صورت خواهد گرفت.
الیاسی خاطرنشان کرد: معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در نظر دارد تا به عنوان یک نهاد هماهنگ‌کننده در سطح دستگاه‌های اجرایی، با دولت و وزارتخانه‌های مرتبط هماهنگی‌های لازم را ایجاد کند تا با همکاری با کمیسیون ملی یونسکو بتواند، ایران را درحوزه علم و فناوری در سطح بین‌المللی مطرح کند.
معاون سیاست‌گذاری وارزیابی راهبردی معاونت علمی تصریح کرد: ما با توجه به ایجاد این نظام اطلاعاتی، امیدواریم تا ظرف دو سال آینده بتوانیم یک تصویر واقعی‌تر و مناسب‌تر برای تحلیل‌های داخلی و تعاملات بین‌المللی در حوزه علم و فناوری ترسیم کنیم.
وی با اشاره به همکاری معاونت علمی و کمیسیون ملی یونسکو بعد از انعقاد این تفاهم‌نامه گفت: در این تفاهم‌نامه مقررشده تا علاوه بر همکاری درزمینه ایجاد نظام اطلاعاتی استاندارد برای کشور، معاونت علمی از خدمات تخصصی و مشاوران بین‌المللی یونسکو نیز استفاده کند زیرا این مجموعه یک نهاد بین‌المللی است که با اتکا به یک تیم متخصص، شاخص‌های جهانی را جمع‌آوری می‌کند.
الیاسی همچنین افزود: تبادل اطلاعات از خدمات تخصصی و آموزشی و طرح‌های پیمایش مشترک نیز از دیگر موادی است که در تفاهم‌نامه همکاری با کمیسیون ملی یونسکو به آن اشاره‌شده است.
وی در پایان، بر اساس پژوهش‌های صورت گرفته، فاصله میان شاخص تولید علم در کشور و شاخص تولید ثروت را حدود 20 تا 30 رتبه خواند .

رونمایی از چهره واقعی ایران در حوزه علم و فناوری
در ادامه این مراسم، محمدرضا سعیدآبادی، دبیر کمیسیون ملی یونسکو، هدف اصلی از انعقاد این تفاهم‌نامه را ارائه چهره واقعی ایران در حوزه علم و فناوری در سطح بین‌المللی برشمرد، چهره‌ای که به دلایلی تا به امروز، مخدوش و غیرواقعی بوده است.
وی افزود: متاسفانه آمارهای ارائه شده در سطح بین‌المللی از ایران در حوزه علم و فناوری واقعی نبوده که دلیل آن می‌تواند نبود مستندسازی درست از اقدامات نهادها، ارائه نشدن آمارهای واقعی به صورت رسمی توسط آن‌ها یا نبود همکاری بین دستگاه‌های مرتبط باشد.
به گفته سعیدآبادی، تا زمانی‌که آمارهای رسمی از سوی کشور به نهادهای مرتبط با اعلام آمارها در سطج جهانی ارائه نشود، طبیعی است که آمارهای ارائه شده از ایران غیرواقعی و متناقض با واقعیات موجود در کشور باشد.
وی تصریح کرد: در چنین شرایطی یا آمارهای ایران خالی می‌ماند یا آمارهایی غیررسمی و متکی بر حدس و گمان، جای آن‌ها را پر می‌کند، که این موضوع سبب می‌شود تا چهره واقعی کشور پشت این آمارهای نادرست پنهان بماند.
دبیر کمیسیون ملی یونسکو با اشاره به یکی از حوزه‌های کاری این سازمان، گفت: یکی از بخش‌های فعالیت این سازمان، علمی است که با هدف توسعه دیپلماسی علمی، ارتباطات و نقش علم در توسعه و صلح جهانی تشکیل شده است.
وی خاطرنشان کرد: این تفاهم‌نامه نیز با هدف توسعه علم و فناوری منعقد می‌شود که وظایف یونسکو در این حوزه نیز، تصحیح چهره واقعی علم و فناوری ایران در سطح بین‌المللی، استفاده از ظرفیت این سازمان برای توسعه همکاری‌ای بین‌المللی علمی ایران با دیگر کشورها، اعلام رسمی آمارهای واقعی، استفاده ایران از ظرفیت یونسکو در حوزه مستندسازی آمارها و در نهایت شناسایی ضعف و قدرت ایران در حوزه علم تعیین شده است.
سعیدآبادی با اشاره کوتاهی به فعالیت‌های یونسکو، گفت: در حال حاضر 15 کرسی بیوفیزیک، دیابت، بازیافت آب و ... در مراکز تحقیقاتی و دانشگاهی داریم که قرار است چهار کرسی دیگر نیز به آن‌ها افزوده شود.
وی بیان کرد: کرسی سلول‌های بنیادی، طب ترمیمی، توسعه و سلامت اجتماعی، علوم پایه سلامت محور و تغذیه انسانی نیز در ادامه راه‌اندازی خواهد شد.

مفاد تفاهم‌نامه
این تفاهم‌نامه بین معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری با حضور دکتر مهدی الیاسی، معاون سیاست‌گذاری و ارزیابی راهبردی این معاونت و کمیسیون ملی یونسکو- ایران با حضور دکتر محمدرضا سعید‌ آبادی، دبیر کل این مجموعه منعقد شد.
محورهای این تفاهم‌نامه، شامل انعکاس عملکرد و دستاوردهای حوزه علم، فناوری و نوآوری ایران به سازمان‌ها و نهادهای بین‌المللی، بهره‌گیری از خدمات مشاوره‌ای و تجربیات موفق بین‌المللی در حوزه علم، فناوری و نوآوری، برگزاری کارگاه‌های آموزشی تخصصی در حوزه علم، فناوری و نوآوری با بهره‌گیری از مشاوران و متخصصان یونسکو و حضور کارشناسان و صاحبنظران ایران درهمایش‌ها، سمینارها و نشست‌های تخصصی بین‌المللی در حوزه علم، فناوری و نوآوری می‌شود.
تعهدات کمیسیون یونسکو معرفی و ارائه ظرفیت‌ها و توانمندی‌های کمیسیون یونسکو برای توسعه نظام علم، فناوری و نوآوری ایران، همکاری در برنامه‌ریزی و اجرای همایش‌های منطقه‌ای و بین‌المللی و میزگردهای تخصصی در زمینه علم، فناوری و نوآوری با حضور صاحب‌نظران برجسته بین‌المللی، ایجاد زمینه حضور معاونت در همایش‌های منطقه‌ای و بین‌المللی، کارگاه‌های آموزشی و میزگردهای تخصصی در زمینه علم، فناوری و نوآوری در سایر کشورها، همکاری در برگزاری کارگاه‌های آموزشی با توجه به اولویت‌های ارائه شده توسط معاونت و همکاری با معاونت در آماده‌سازی و چاپ گزارشات و کتب و انتشار آن‌ها در پایگاه یونسکو تعیین شده است.
همچنین، دریافت مستمر داده‌های مربوط به شاخص‌های علم، فناوری و نوآوری یونسکو از معاونت به عنوان مرجع ارائه داده‌های مرتبط با آن حوزه و انتشار آن‌ها در پایگاه یونسکو، ارائه خدمات مشاوره‌ای و ایجاد زمینه بهره‌گیری از تجارب موفق بین‌المللی در زمینه‌های سیاست‌گذاری، ارزیابی، آینده‌نگاری و نظام آمار و اطلاعات علم، فناوری و نوآوری، فراهم‌سازی زمینه بهره‌گیری متقابل از تجارب و توانمندی‌های معاونت در حوزه علم و فناوری در سایر کشورها، ایجاد زمینه حضور و مشارکت متخصصان و پژوهشگران ایرانی در پروژه‌های بین‌المللی و منطقه‌ای در حوزه علم، فناوری و نوآوری با معرفی معاونت و ایجاد زمینه حضور صاحب‌نظران و متخصصان معاونت در کمیته‌های ملی کمیسیون یونسکو نیز از دیگر تعهدات تعیین شده برای کمیسیون یونسکو به‌شمار می‌رود.
تعهدات تعیین شده برای معاونت علمی نیز شامل ارائه داده‌های ایران در شاخص‌های علم، فناوری و نوآوری برای انتشار در پایگاه یونسکو، همکاری در برگزاری و حضور در همایش‌های بین‌المللی و منطقه‌ای و میزگردهای تخصصی ارائه شده از سوی کمیسیون یونسکو در حوزه علم و فناوری، ارائه اولویت‌ها و محتوای مدنظر کارگاه‌های آموزشی به کمیسیون یونسکو و مشارکت در برگزاری کارگاه‌ها، مشارکت در پروژه‌های بین‌المللی و منطقه‌ای در حوزه علم، فناوری و نوآوری، معرفی صاحب‌نظران و متخصصان برای حضور در کارگروه‌ها و نشست‌های بین‌المللی یونسکو و بسترسازی برای بهره‌مندی از متخصصان و صاحب‌نظران کمیسیون یونسکو در کارگروه‌ها و کمیته‌های تخصصی معاونت می‌شود.
برای پیاده‌سازی مفاد تفاهم‌نامه و انجام هر نوع فعالیت مشاوره‌ای، تحقیقاتی و آموزشی و اجرای تعهداتی که بار مالی به همراه دارد بین معاونت و کمیسیون یونسکو، قراردادهای جداگانه‌ای منعقد خواهد شد.
این تفاهم‌نامه از تاریخ امضای طرفین به مدت سه سال معتبر بوده و تمدید، بازنگری یا اصلاح مفاد آن با حضور نمایندگان طرفین امکان‌پذیر است.
انتهای پیام