آیا شرکت های فناوری توان اداره یک کشور را دارند؟
بالاجی که کارآفرین و سرمایه‌گذار در حوزه تکنولوژی است باور دارد که فناوری می‌تواند تقریبا همه کارهایی را که امروزه بر عهده دولت‌ها است، بهتر از آنها انجام دهد.
به گزارش سیتنا به نقل از بی بی سی، آیا در آستانه انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، به احتمال وقوع هرج و مرج سیاسی فکر کرده‌اید، و این که ممکن است دموکراسی در خطر باشد؟ گروهی از کارآفرینان حوزه فناوری که با سرمایه‌های عظیم سیلیکون ولی حمایت می‌شوند، به این مسائل فکر می‌کنند، و البته عاشق چنین وضعیتی هستند.
موقعیتی را تصور کنید که بتوانید در آن شهروندی خود را به همان سادگی انتخاب کنید که عضویت در باشگاه ورزشی‌تان را انتخاب می‌کنید. این تصویری از آینده‌ای نه چندان دور است که بالاجی سرینیواسان ترسیم می‌کند. بالاجی که مثل مدونا بیشتر با نام کوچک خود شناخته می‌شود ستاره‌ای در دنیای ارزهای دیجیتال است.
او که کارآفرین و سرمایه‌گذار در حوزه تکنولوژی است باور دارد که فناوری می‌تواند تقریبا همه کارهایی را که امروزه بر عهده دولت‌ها است، بهتر از آنها انجام دهد.
پاییز سال گذشته، در یک سالن کنفرانس بزرگ در حومه آمستردام، بالاجی را دیدم که ایده‌اش را برای حاضران تشریح می‌کرد. با کت‌وشلوار خاکستری کمی گشاد و با کراواتی که شل دور یقه‌اش بسته بود، در حالی که روی صحنه قدم می‌زد، این سوال را مطرح کرد: «ما شرکت‌های جدیدی مثل گوگل راه‌اندازی می‌کنیم، ما جوامع جدیدی مثل فیسبوک ایجاد می‌کنیم، ما ارزهای جدیدی مثل بیت‌کوین و اتریوم خلق می‌کنیم، اما آیا می‌توانیم کشورهای جدیدی بسازیم؟»
سر و شکل او بیشتر شبیه یک مدیر میانی در بخش حسابداری یک شرکت بود تا ستاره‌ای دنیای رمزارز. اما نباید گول ظاهر را خورد.
بالاجی یکی از شرکای سابق «اندریسن هوروویتس»، شرکت عظیم سرمایه‌گذاری در سیلیکون ولی است. او حامیانی با جیب‌های پر و پیمان دارد.
سیلیکون ولی عاشق «اختلال» است. استارت‌آپ‌های فناوری سال‌ها است که رسانه‌های سنتی را دگرگون کرده‌اند و اکنون در حال نفوذ حوزه‌های دیگر هستند، مثل آموزش، امور مالی و سفر به فضا.
بالاجی به حاضران در سخنرانی خود گفت: «هزار استارت‌آپ مختلف را تصور کنید که هر کدام جایگزین یک نهاد موجود می‌شود. آنها به صورت موازی در کنار نهادهای قدیمی وجود دارند، کاربران را به سوی خود می‌کشند، قدرت می‌گیرند، تا این که خود به پدیده جدیدی تبدیل می‌شوند.»
بالاجی به این نتیجه رسید که اگر استارت‌آپ‌ها می‌توانند جایگزین تمام نهادهای مختلف شوند، پس می‌توانند جایگزین کشورها هم بشوند. او این ایده را «دولت شبکه‌ای» می‌نامد: کشورهای استارت‌آپی. شیوه کار آنها به این صورت است: ابتدا جوامعی حول مجموعه‌ای از علایق یا ارزش‌های مشترک، به صورت آنلاین تشکیل می‌شوند. سپس زمین‌هایی را به دست می‌آورند و به «کشورهای» فیزیکی با قوانین خاص خودشان تبدیل می‌شوند. این کشورها در کنار کشورهای موجود وجود خواهند داشت و در نهایت جایگزین آنها می‌شوند.
شما ملیت خود را مثل ارائه‌دهنده اینترنت خود، انتخاب خواهید کرد. شما می‌توانید به انتخاب خودتان شهروند یک ایالت کوچک سایبری شوید.
نفوذ بیش از حد شرکت‌های بزرگ در امور کشورها موضوع تازه‌ای نیست. اصطلاح «جمهوری موزی» [که به معنای کشوری ضعیف و تک‌محصولی است] از اینجا می‌آید که یک شرکت آمریکایی به نام «یونایتد فروت»، از دهه ۱۹۳۰ میلادی عملا به مدت چندین دهه در کشور گواتمالا حکمرانی می‌کرد. علاوه بر مالکیت بیشتر زمین‌ها در این کشور، آنها راه‌آهن، خدمات پستی و تلگراف را هم اداره می‌کردند. وقتی دولت گواتمالا سعی کرد مقاومت کند، سازمان سیا به کمک یونایتد فروت آمد و یک کودتا به راه انداخت.
اما به نظر می‌رسد جنبش دولت شبکه‌ای جاه‌طلبی‌های بیشتری دارد. آنها تنها خواهان انعطاف‌پذیری دولت‌های موجود نیستند تا شرکت‌ها بتوانند امور خود را اداره کنند؛ آنها می‌خواهند دولت‌ها را با شرکت‌ها جایگزین کنند.
عده‌ای ایده «کشور شبکه‌ای» را به عنوان یک پروژه نواستعماری می‌بینند که رهبران منتخب را با دیکتاتورهای شرکتی جایگزین می‌کند تا در راستای منافع سهامداران آنها عمل کنند. اما دیگران معتقدند که این ایده راهی برای عبور از وضعیت کنونی دموکراسی‌های غربی است که از نظر آنها پر از مقررات دست‌وپاگیر شده است. این توصیفات به نظر شبیه یک خیال‌پردازی تکنولوژیک می‌آید؟ باید بدانید که عناصری از دولت یا کشور شبکه‌ای همین الان هم وجود دارد.
به عنوان مثال در کنفرانس آمستردام کارآفرینان حوزه فناوری، برخی از این «جوامع استارت‌آپی» را به نمایش گذاشتند. نام یکی از آنها «کابین» بود، یک «شهر شبکه‌ای متشکل از روستاهای مدرن» که شعبه‌هایی در آمریکا، پرتغال و نقاط دیگر دارد؛ دیگری «کول‌دوسک» (بن‌بست) بود، که یک جامعه مستقر در آریزونا است و برای کار کردن از راه دور طراحی شده است.
ایده بالاجی برای کشور شبکه‌ای بر پایه مفهوم «شهرهای منشوری» بنا شده که نواحی و بخش‌هایی مانند بنادر آزاد هستند که مناطق اقتصادی ویژه را تشکیل می‌دهند. چندین پروژه از این دست در سراسر جهان، از جمله در نیجریه و زامبیا، در حال ساخت است. دونالد ترامپ، در یک گردهمایی انتخاباتی در لاس‌وگاس، وعده داد که اگر به عنوان رئیس جمهور آمریکا انتخاب شود، اراضی فدرال ایالت نوادا را آزاد خواهد کرد تا «مناطق ویژه‌ای با مالیات و مقررات بسیار کم» با هدف جذب صنایع جدید، ساخت مسکن ارزان‌قیمت و ایجاد شغل تاسیس شود. او گفت که این طرح «روحیه پیشتازی و رویای آمریکایی» را احیا خواهد کرد.
«کول‌دوسک» و «کابین» بیشتر شبیه جوامع آنلاینی هستند که پایگاه‌های سرزمینی تاسیس کرده‌اند. اما «پروسپرا» متفاوت است. این «شهر خصوصی» که در جزیره‌ای در سواحل هندوراس واقع شده، در خدمت کارآفرینان است. در آنجا علوم مربوط به افزایش طول عمر و ژن‌درمانی تجربی بدون مقررات برای کند کردن روند پیری ترویج و ارائه می‌شود.
پروسپرا از سوی یک شرکت انتفاعی مستقر در ایالت دلاوِر آمریکا اداره می‌شود و در دوره دولت قبلی هندوراس، توانست موقعیت ویژه‌ای برای ایجاد قوانین خود به دست آورد. سیومارا کاسترو، رئیس‌جمهور فعلی هندوراس، می‌خواهد به کار این شرکت پایان دهد و شروع به لغو برخی امتیازات ویژه‌ای کرده که قبلا به این شرکت داده شده بود. اکنون پروسپرا از دولت هندوراس برای دریافت ۱۰/۸ میلیارد دلار شکایت کرده است.
انتهای پیام
افزودن دیدگاه جدید