دهقانی فیروزآبادی: وقت اصلاحات در اکوسیستم نوآوری کشور است

به گزارش سیتنا، نشست هم اندیشی مدیران شتاب دهنده ها و مراکز نوآوری با معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری در محل کارخانه نوآوری آزادی برگزار شد.

در این نشست، فعالان استارتاپی و دانش بنیان از حدود ۱۵ شهر، مهم ترین درخواست ها و کلیدی ترین انتقادهای خود را مطرح کردند.

در ابتدای این جلسه روح الله دهقانی، معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری، شنونده صحبت های فعالان بخش خصوصی شد.

مهم ترین خواسته های فعالان استارتاپی و دانش بنیان کشور

نماینده یک شتاب دهنده در حوزه دارو مهم ترین دغدغه حوزه خود را نبود هماهنگی بین وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری درباره صدور مجوز داروهای جدید دانست.

فرید پور، نماینده شتاب دهنده آرکا، با بیان اینکه اکوسیستم دانش بنیانی در شهرهای بزرگ به بلوغ رسیده اما در شهرهای کوچک عقب مانده است، خواستار توزیع عادلانه منابع در شهرهای کشور شد و تاکید کرد که توزیع برابر منابع چاره کار نیست.

وی همچنین، رقابت مخرب و موازی کاری خانه های خلاق با مراکز نوآوری را یکی از دلایل سردرگمی شرکت های دانش بنیان و استارتاپ دانست.

در ادامه نماینده انجمن فضای کار اشتراکی، گفت: نتایج یک نظر سنجی از تیم های همکار نشان داده که در سه ماه اخیر ۶۸ درصد از کسب و کارها کاهش درآمد را تجربه کرده اند در حالی که همزمان با افزایش هزینه ها رو به رو شده اند.

وی ادامه داد: همچنین ۶۲ درصد از فعالان این تیم ها گفته اند که برنامه مهاجرت دارند و هشت درصد هم اعلام کرده اند که به زودی مهاجرت خواهند کرد. این امر نشان می دهد که اکو سیستم کارآفرینی کشور با شدت زیادی در سراشیبی است و حاکمیت باید تصمیم خود را درباره همراه بودن یا نبودن با انقلاب صنعتی چهارم در جهان بگیرد.

همچنین مدیر یک شتاب دهنده در حوزه بیوتکنولوژی با اشاره به تجربیات خود از حضور در این صنعت: تجربه نشان داده که قوانین خوبی برای حمایت از نوآوری در کشور داریم اما در مرحله اجرا مشکلات زیادی وجود دارد، برای مثال برای حمایت از کالای داخلی قانون داریم اما کالای خارجی دارای مشابه داخلی به صورت قاچاق در سطح وسیع وارد کشور می شود و کالای داخلی فرصت عرضه در بازار را پیدا نمی کند و روی دست تولیدکننده فناور می ماند.

نماینده یک شتاب دهنده محتوا هم گفت: همه در یک رقابت ناعادلانه با رقیب قدرتمند خارجی هستیم. تیم دانش بنیان و استارتاپ به شتاب دهنده وارد می شود و شکل می گیرد تا از کشور برود.

در ادامه، مدیر یک شتاب دهنده حوزه خدمات فضایی با اشاره به پیچیدگی های اخذ مجوز فعالیت در این حوزه، گفت: برای فعالیت هر استارتاپ باید به سازمان هواپیمایی گزارش دهیم. همچنین خدمتی با نام کشتی هوایی برای ارایه خدمات مخابراتی داشتیم که ۲ سال برای اخذ مجوز با وزارت ارتباطات درگیر بودیم.

در ادامه این نشست، روح الله دهقانی، معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری به کلیدی ترین نکات مطرح شده از سوی فعالان این صنعت پاسخ داد و گفت: وقتی می خواهیم عملکرد این معاونت را منصفانه ارزیابی کنیم، باید بگوییم که مسوولان این معاونت در سال های گذشته واقعا زحمت کشیده اند که باوجود همه کاستی های موجود، بالاخره این امکانی که امروز در آن دور هم جمع شدیم فراهم شده است.

وی گفت: البته با وجود همه اقدامات مثبت انجام شده در سال های گذشته، امروز نیاز به بازتعریف برخی مفاهیم و باز طراحی اکوسیستم اقتصاد دانش بنیان در کشور داریم؛ اساسا برخی از مفاهیم در این صنعت باید بازنشسته شوند و مفاهیم جدیدی جایگزین آنها شوند.

دهقانی با اشاره به کاستی ها و مشکلاتی که از سوی فعالان اقتصاد دانش بنیان مطرح شد، یادآور شد: بخشی از اشکالات موجود در مسیر توسعه اقتصاد دانش بنیان گریزناپذیر بوده است و بخشی هم نیاز به بازتعریف دارد و قابل رفع است.

وی اضافه کرد: در هفته گذشته با 20 شرکت دانش بنیان واقعی درباره اینکه آیا سیستم دانش بنیانی در کشور و ملاک های تشخیص شرکت های دانش بنیان به شکل صحیح کار می کند یا خیر جلسه داشتم و از آنها پرسیدم که به نظر آنها آیین نامه ارزیابی شرکت های دانش بنیان و روش ارزیابی چگونه باید باشد؟

معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری تصرح کرد: این سوالات پایه و اساسی اگر رفع شود اتفاق بزرگی در اکوسیستم دانش بنیانی کشور رخ خواهد داد. برای مثال وقتی کره جنوبی فقط 17 پارک فناوری دارد، آیا وجود 56 پارک فناوری در ایران ضروری است؟

به گفته دهقانی، طبق آمار رسمی پارک فناوری پردیس، درآمد این پارک معادل 80 درصد درآمد تمامی پارک های فناوری در کشور است. به تعبیر دیگر، 55 پارک فناوری در کشور 20 درصد درآمد باقی مانده از این بازار را تولید می کنند که یعنی این پارک ها در واقع فیک هستند.

معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری با ذکر مثالی دیگر، افزود: همین امروز افرادی وجود دارند که حتی پنج بار از این معاونت تسهیلات گرفته اند و افرادی هم هستند که پس از ماه ها دوندگی در آخر حتی موفق نشده اند یک بار تسهیلات بگیرند. بنابراین حتما این سازوکارها نیاز به شفافیت دارد.

وی گفت: یکی دیگر از سوال های اساسی در این باره این است که ما فرآیندها را از مرحله عرضه آغاز کرده ایم؛ آیا اساسا این کار صحیح بوده است یا باید از بازار شروع می کردیم؟

دهقانی ادامه داد: سال ها است که ایده حمایت از طرح های دانش بنیانی در کشور مطرح است و همه جا صحبت از دانش بنیان ها می شود. کار به جایی رسید که گفتیم کمیته ای تشکیل می دهیم که اگر کسی می خواهد درباره دانش بنیان صحبت کند به او بگوییم و بداند که درباره چه صحبت کند.

وی تاکید کرد: با این سابقه، پس چرا امروز نمودارها نزولی شده اند؟ بنابراین امروز به مرحله ای رسیده ایم که باید پاسخ دهیم که آیا موفق بوده ایم؟ در چه مراحلی ضعف داشته ایم و چه رویه هایی را باید اصلاح کنیم. اکنون پس از تجربه حدود 12 ساله در اقتصاد دانش بنیان باید به سمت کیفی کاری برویم؛ برای مثال پخش کردن منابع قطعا اشتباه است و باید 10 یا حداکثر 20 پارک فناوری داشته باشیم.

معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری با اشاره به مسیر حرکت، افزود: نیازها مشخص هستند و هر روز هم به سرعت رشد می کنند؛ نیازها مسیر حرکت را نشان می دهند.

ایران بهشت کارآفرینان است به یک شرط

وی بر لزوم بازتعریف مفاهیم اساسی حتی معیارهای نخبگانی، تاکید کرد و گفت: ایران بهشت کارآفرینان است به شرطی که نخبه واقعی باشند و نخبه اسمی نباشند. اگر این طور نباشد واقعیت این است که مردم عادی و صاحبان صنایع به ما می خندند.

دهقانی گفت: در معیارهای فعلی نخبگی کسی که مقاله و نمره های بالاتری دارد، نخبه است؛ اما این رویه، سیستم استعدادیابی است نه شناسایی نخبه ها. نخبه واقعی اصلا حوصله نمی کند در یک سامانه که معرفی کرده ایم مدارک بارگذاری کند و اپلای کند تا ماهانه 700 هزار تومان بگیرد.

معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری با اشاره به معیارهای نخبگی از دید خود، گفت: نخبه یعنی انسان کامل و فردی که در همه حوزه ها از جمله اخلاق و هوش سرآمد باشد. نخبه ناقص هم فردی است که در برخی از عرصه ها بهتر از بقیه است.

وی اضافه کرد: حد بالاتر وطن دوستی، میهن پرستی است و تفاوت فرد عادی و نخبه هم در میهن پرستی است؛ نخبه یعنی فردی که بارها به ساختمان معاونت علمی آمده اما جواب نگرفته اما باز هم می آید و بارها به دیگر وزارتخانه ها رفته و برای خواسته اش از تلاش کردن خسته نشده است. برخی یک ایده فناورانه دارند و هدفی که برای خود تعریف کرده اند رفتن از کشور است؛ تکلیف این افراد مشخص است.

ایجاد دولت استارتاپی، نسخه اصلاح شده کارکرد معاونت علمی

دهقانی گفت: به عقیده من، معاونت علمی اگر بخواهد کار صحیح را انجام دهد باید یک دولت استارتاپی ایجاد کند و سپس اگر بتواند ثابت کند که این دولت استارتاپی نتیجه می دهد و درست کار می کند، در ماموریت خود موفق شده است.

معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری در توضیح این ایده، گفت: معاونت باید فاصله بین حکمرانی و نظام نوآوری در کشور را پر کند، به این معنی که به جای اینکه بازیگران سیستم دانش بنیانی به طور مستقیم با بخش های مختلف دولت در ارتباط باشند، معاونت این ارتباط را برقرار کند.

وی ادامه داد: در این حالت برای مثال به جای اینکه یک استارتاپ از وزارت جهاد کشاورزی اجازه ایجاد گلخانه را مطالبه کند، معاونت با وزارت جهاد طرف می شود و برنامه ایجاد گلخانه به معاونت سپرده می شود و معاونت آن را در اختیار بخش خصوصی قرار می دهد.

دهقانی گفت: اخیرا دوستی تعریف می کرد که با خودم فکر می کردم چرا همیشه کشور در پیچ تاریخی است و چگونه می توانیم بالاخره از این پیچ عبور کنیم؟

وی گفت: جواب با هم بودن است؛ وجود هزاران استارتاپ ها و مجموعه های متعدد دانش بنیان در کشور شبیه این است که اکنون تعداد زیادی واگن قطار در کشور ایجاد کرده ایم که هر کدام برای خود موتور محرک دارند؛ اما باید به جای هزاران واگن برای مثال 100 لوکوموتیو داشته باشیم که هر کدام ۱۰ واگن را به دنبال خود به حرکت در می آورد. در این صورت حمایت ها هم از 100 سرگروه انجام می شود.

تعهد می کنم که پایبند به همین مرام و صحبت های امروزم باشم

معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری ادامه داد: امسال انتظار داشتیم که یلدای استارتاپی برگزار شود که می توانستیم حرف های زیادی را در آن رد و بدل کنیم اما برگزار نشد؛ برای برگزاری آن بسیار هم پیگیری کردم که گفتند حال مردم خراب است.

وی ادامه داد: حال مردم را ما باید خوب کنیم و تنها فرصت اصلاح این کشور هم جوانانی هستند که پای کشور ایستاده اند.

دهقانی خطاب به نمایندگان جامعه استارتاپی و دانش بنیان کشور، گفت: امروز و در اینجا تعهد می کنم که پایبند به همین مرام و همین صحبت هایی که بیان کردم باشم و شما فعالان صنعت دانش بنیان کشور هم متعهد باشید که پشت هم بمانید.

انتهای پیام