لزوم تغییر رویکرد از زیرساخت به خدمات رسانی به شهروندان در توسعه‌ی شهر هوشمند

دکتر مهدی بینا دبیر کمیته شهرهای هوشمند آسیایی در یادداشتی برای سیتنا نوشت:
امروز دنیا با تغییر پارادایم های فکری و مدیریتی مواجه شده است! دنیایی از اطلاعات، آن بیرون در حال رشد هستند و بشریت مدام در تقلای این است که راهکار‌هایی نوآورانه بر مبنای فناوری ایجاد کند تا این اطلاعات را مدیریت کند. باید خود را برای تغییرات ورود اثربخش بلاکچین، اینترنت اشیا، کلان داده ها، رایانش ابری و هوش مصنوعی آماده کنیم. اینکه فقط خود را برای آینده آماده کنیم کافی نیست. ما می توانیم آینده را بسازیم. می توان به جای آنکه با موج ها همراه شد، خود موج آفرینی کنیم. بدانید که جهان پیش روی شما، جهان هوش مصنوعی و ماشین های فوق هوشمند خواهد بود و این شما هستید که می توانید آینده را بسازید.
مشکلات امروز کلان شهرهای ما در واکنش سریع، فعال و پیشگیرانه با چالش های شهری است که اغلب رنگ و بوی یکسانی دارند، از ترافیک و آلودگی آب و هوا و پسماند گرفته تا هزینه اداره شهر و توسعه جریان های درآمدهای پایدار شهر.
هدف مسیر توسعه شهر هوشمند، برگزاری رویدادهای صرف و نمایشی نیست بلکه باید اجرای سری اقدامات اثربخش در راستای افزایش کیفیت زندگی مردم، ارزش آفرینی و تحقق اقتصاد هوشمند باشد، بطوریکه شهروندان آن را در زندگی روزمره خود حس کنند.
خوشبختانه از سال گذشته برای شهرداری های اکثر شهرهای کشور تکالیفی جدی برای اجرای برنامه های بودجه در حوزه هوشمندسازی در نظر گرفته شده است. برای مثال بند الف و پ تبصره ۳۶ اجرای برنامه های بودجه سال ۹۸ شهرداری تهران مقرر کرده که شهرداری موظف است با هدف برپایی و تحقق تهران هوشمند و به منظور تسهیل برقراری مبادله دیتا در شهر، بهبود منظر شهری، تسهیل توسعه کسب و کارهای دیجیتال، توسعه شرکت های نوآور و خلاق، بهبود عرضه خدمات شهری به صورت الکترونیکی و دستیابی به درآمد حداقل ۵۰۰ میلیارد ریال اقداماتی را تا پایان تیر ماه ۹۸ انجام دهد که البته خروجی نهایی آن هنوز به شورای شهر اعلام نشده است.
در این راستا اقداماتی از ایجاد تفکر پلتفرمی در توسعه شهر نوآور در بین مدیران و متخصصان شهری تا ثروت آفرینی از طریق خلق ارزش بجای فروش دارایی و سرمایه باید شکل کامل بگیرد. در واقع پس از توسعه زیرساخت های متصل که امروز تا حد زیادی در کشور موجود می باشد، توسعه خدمات کاربردی و برنامه های هوشمند، تجزیه، تحلیل و فرهنگ سازی و ترویج استفاده عمومی مطرح می شود.
همچنین ایجاد سازوکار اجرایی برای ساخت و ساز بر اساس توسعه پایدار و تاب آوری شهری و نیز ایجاد فضایی برای تعاملات اجتماعی متناسب با هر منطقه از شهر از گام های مهم اجرایی بعدی است.
بسیاری از چالش های شهری در دنیا بر اساس مدل نوآوری شهری و مدیریت مبتنی بر کلان‌داده ها حل شده و توانسته جریان های درآمدی پنهان را برای شهرداری ها وصول کند. برای مثال در شهرهای پیشتاز در مواجهه با آلودگی هوا (که متاسفانه امروز در هوای تهران، غلظت گوگرد بیش از ۳ برابر حد مجاز است) با کمک تجهیزات اینترنت اشیا در ناوگان تاکسی و اتوبوسرانی شهری و نیز ایستگاه های اندازه‌گیری ذرات به منظور داده کاوی آن در سیستم تصمیم سازی و دیده بان مدیریتی شهری قابل حل می باشد.
همچنین در این خصوص، تحقق مفهوم مشارکت هوشمند شهروندان، بهبود سامانه مسیر یاب ترافیکی شهر و هدایت سفرهای شهری به سمت بهترین و سریعترین مسیر ناوگان حمل و نقل عمومی و ترافیک به مسیرهایی با مصرف سوخت کمتر، تغییر مهندسی و الزام به ساخت ساختمان سبز، ایجاد تمهیدات آموزشی و تشویقی شهروندان بمنظور مشارکت هوشمندانه در امور شهری میتواند راهگشا باشد.
تحول یک اتفاق بزرگ مبتنی بر تغییر پارادایم های مدیریتی است که همه ابعاد یک شهر و یا حتی یک کشور را در بر میگیرد و قطعا موضوع مدیریت تغییر در فرهنگ و توانمندسازی مردم در کار با پایانه های دیجیتالی در این مقال، یکی از پر اهمیت ترین فاکتورهاست.منابع محدود است و باید بتوانیم از تمامی ظرفیت‌ها بطوری استفاده کنیم که حال مردم بهتر و دسترسی آنان را به خدمات راحت تر و سریعتر کند.
در دنیای امروز، به هر شهروند از بدو تولد تا بعد از مرگ او، یک کد دیجیتال ۱۱ رقمی می دهند که جایگزین شناسنامه، کارت ملی، کارت بانکی و دفترچه بیمه اوست. مقایسه کنید با کشوری که هر اداره ای که می روی باید کارت ملی، شناسنامه به همراه یه سری کپی از پشت و رو و البته مدارک دیگر همراهت باشه!
حتی پرکردن فرم‌های خدمات شهری، امور بیمه ای و مالیاتی، افتتاح حساب بانکی، دریافت تسهیلات و یا تاسیس شرکت نوپا، مبتنی بر هویت دیجیتال و با امضای الکترونیک و کاملا غیرحضوری است.
شاید باورتان نشود که در حدود ۲۰ دقیقه یک شرکت نوپای استارتاپی بدون هیچ کاغذبازی ای، بطور کامل ثبت و شروع به دریافت خدمات مربوطه میکند. همین رو مقایسه کنید با دریافت خدمات امروز ما در شهری که زندگی‌ میکنیم.
امروز در شهرهای پیشرفته و به عبارتی برای ما شهرهای آینده، اینترنت عمومی رایگان شهری با صفحه خدمات شهری به صورت پیش فرض جهت دسترسی سریع و آسان به اطلاعات و خدمات عمومی، در کنار دیگر حقوق اولیه انسان ها که در پایین ترین سطح هرم‌ مازلو، قلمداد میشود. یکی از دلایل رشد سریع خدمات مبتنی بر اینترنت اشیا نیز همین توسعه زیرساختی است.
در شهرهایی که تحول دیجیتال در آنها فراگیر شده، سال هاست انتخابات خود را آنلاین برگزار میکنند و به کمک همان کد ۱۱ رقمی، تقلب در این سیستم امکان پذیر نبوده و همه شهروندان به راحتی در هر کجا که باشند میتوانند آنلاین رای دهند.
امیدواریم در انتخابات پیش روی مجلس شورای اسلامی، بتوانیم احراز هویت و رای تمام الکترونیکی را تجربه کنیم.
حتی میتوان بمنظور توسعه، جذب و رونق کارآفرینی و سرمایه گذاری های بین المللی در کشور، زیرساخت کارآفرینی و سرمایه گذاری الکترونیک را ایجاد کرد بطوریکه یک کارآفرین یا سرمایه گذار خارجی بتواند بدون حضور در کشور، پس از تاییدیه های سریع، شرکتش را ثبت، حساب بانکی و بورسی خود را افتتاح، نیروهای بومی متخصص را جذب و با یک دفتر مجازی، شرکتش را اداره کند. قطعا این موضوع نیازمند تعریف دقیق سازوکارها و فرآیندهای اجرایی سریع مطابق با قوانین کشور می باشد.
اقتصاد هوشمند بر اساس یک روند تکاملی در ساختار اقتصاد دانش بنیان و تفکر‌ پلتفرمی شکل گرفته است. شرکت های کوچک و متوسط حیاتی ترین بخش اقتصاد دیجیتالی و پیشران توسعه اشتغال هستند. تمامی این پارادایم های مدیریتی برای خلق ثروت، ارتقاء تولید ناخالص ملی و نهایتاً افزایش رفاه عمومی مردم شکل گرفته است. از این رو برای خلق ثروت باید به نوآوری و ارزش آفرینی برسیم. در واقع، تغییرات حاصل از استراتژی تحول دیجیتال، باید ارزش متفاوتی را در ارائه خدمات به جامعه هدف خود ارایه کند.
ایران و شهرهای آن، مخصوصا ۹ کلان شهر آن، پتانسیل فوق العاده ای برای رشد جهشی در زندگی دیجیتالی و توسعه شهر هوشمند دارد، اما مهم ترین مانع، باور و پذیرفتن پارادایم های مدیریتی در حوزه دیجیتال و اقتصاد هوشمند توسط قانون گذاران و برخی دولتمردان و مدیران ارشد شهری است. در این راستا، باید از ظرفیت و تجربیات بین المللی استفاده کرد. خداوند میفرماید بروید و در زمین بگردید. چه بهتر این گذار به شهرهایی باشد که همراه با تجربه و عبرت باشد. شهرهایی از جنس آینده.
انتهای پیام