"کاش‌های شهرهای هوشمند در تحقق ایران هوشمند"

دکتر مهدی بینا*، دبیر کمیته شهرهای هوشمند آسیایی مجمع شهرداران آسیایی (AMF) در یادداشت ارسالی برای سیتنا نوشت:

بیاییم با حقیقت روبه‌رو شویم: امروز دنیا با تغییر پارادایم های فکری و مدیریتی مواجه شده! دنیایی از اطلاعات آن بیرون در حال رشد هستند و بشریت، مدام در تقلای این است که راهکار‌هایی نوآورانه بر مبنای فناوری ایجاد کند تا این اطلاعات را مدیریت کند.

مشکلات امروز کلان شهرهای ما در واکنش سریع، فعال و پیشگیرانه با چالش های شهری است که اغلب رنگ و بوی یکسانی دارند، از ترافیک و آلودگی آب و هوا و پسماند گرفته تا هزینه اداره شهر و توسعه جریان های درآمدهای پایدار شهر.

بسیاری از این چالش ها در دنیا بر اساس مدل نوآوری شهری و مدیریت مبتنی بر کلان‌داده های شهری حل شده است. برای مثال در شهرهای پیشتاز در مواجهه با آلودگی هوا (که متاسفانه امروز در هوای تهران، غلظت گوگرد بیش از ۳ برابر حد مجاز است) با کمک تجهیزات IoT اینترنت اشیا در ناوگان تاکسی و اتوبوسرانی شهرب و نیز ایستگاه های اندازه‌گیری ذرات به منظور داده کاوی آن در سیستم تصمیم سازی و دیده بان مدیریتی شهری قابل حل می باشد. همچنین در این خصوص، تحقق مفهوم مشارکت هوشمند شهروندان (smarticipation)، بهبود سامانه مسیر یاب ترافیکی شهر و هدایت سفرهای شهری بسمت بهترین و سریعترین مسیر ناوگان حمل و نقل عمومی و ترافیک به مسیرهایی با مصرف سوخت کمتر، تغییر مهندسی و الزام به ساخت ساختمان سبز (Green Building)، ایجاد تمهیدات آموزشی و تشویقی شهروندان بمنظور استفاده از ناوگان حمل و نقل عمومی میتواند راهگشا باشد.

در این راستا، فناوری های صف شکنی مانند اینترنت اشیاء، این ظرفیت را دارد که شبکه ای در دسترس و یکپارچه از دستگاه های به هم متصل و سنسور ها برای توسعه شهر هوشمند ایجاد کند و تجزیه و تحلیل کلان داده های شهری را بر بستر پلتفرم یکپارچه داده شهری به محیط کنترلی واقعی برای بهره برداری در توسعه نوآوری شهری منتقل کند و از مزایای آن در دیده بان مدیریتی شهری استفاده کند.

تحول یک اتفاق بزرگ مبتنی بر تعییر پارادایم های مدیریتی است که همه ابعاد یک شهر و یا حتی یک کشور را در بر میگیرد و قطعا موضوع مدیریت تغییر در فرهنگ و توانمندسازی مردم در کار با پایانه های دیجیتالی در این مقال، یکی از پر اهمیت ترین فاکتورهاست.

منابع محدود است و باید بتوانیم از تمامی ظرفیت‌ها بطوری استفاده کنیم که حال مردم بهتر و دسترسی آنان را به خدمات راحت تر و سریعتر کند. در دنیای امروز، به هر شهروند از بدو تولد تا بعد از مرگ او، یک کد دیجیتال ۱۱ رقمی می دهند که جایگزین شناسنامه، کارت ملی، کارت بانکی و دفترچه بیمه اوست. مقایسه کنید با کشوری که هر اداره ای که می روی باید کارت ملی، شناسنامه به همراه یه سری کپی از پشت و رو و البته مدارک دیگر همراهت باشه!

حتی پرکردن فرم‌های خدمات شهری، امور بیمه ای و مالیاتی، افتتاح حساب بانکی، دریافت تسهیلات و یا تاسیس شرکت نوپا، مبتنی بر هویت دیجیتال و با امضای الکترونیک و کاملا غیرحضوری است. شاید باورتون نشه که در حدود ۲۰ دقیقه یک شرکت نوپای استارتاپی بدون هیچ کاغذبازی ای، به طور کامل ثبت و شروع به دریافت خدمات مربوطه می کند. همین رو مقایسه کنید با دریافت خدمات امروز ما در شهری که زندگی‌ میکنیم.

امروز در شهرهای پیشرفته و بهعبارتی برای ما شهرهای آینده، اینترنت عمومی رایگان شهری با صفحه خدمات شهری بصورت پیش فرض جهت دسترسی سریع و آسان به اطلاعات و خدمات عمومی، در کنار دیگر حقوق اولیه انسان ها که در پایین ترین سطح هرم‌ مازلو، قلمداد میشود. یکی از دلایل رشد سریع خدمات مبتنی بر اینترنت اشیا نیز همین توسعه زیرساختی است.

در شهرهای که تحول دیجیتال در آنها فراگیر شده، سال هاست انتخابات خود را آنلاین برگزار می کنند و به کمک همان کد ۱۱ رقمی، تقلب در این سیستم امکان پذیر نبوده و همه شهروندان به راحتی در هر کجا که باشند می توانند آنلاین رای دهند. همین موضوع رو مقایسه کنید با کشورهایی که شهروندان آن باید چندین ساعت پای صندوق معطل شوند و در آخر هم چندین میلیون نفر، از رای دادن باز بمانند.

حتی می توان به منظور توسعه، جذب و رونق کارآفرینی و سرمایه گزاری های بین المللی در کشور، زیرساخت کارآفرینی و سرمایه گزاری الکترونیک را ایجاد کرد بطوریکه یک کارآفرین یا سرمایه گذار خارجی بتواند بدون حضور در کشور، پس از تاییدیه های سریع، شرکتش را ثبت، حساب بانکی و بورسی خود را افتتاح، نیروهای بومی متخصص را جذب و با یک دفتر مجازی، شرکتش را اداره کند. قطعا این موضوع نیازمند تعریف دقیق سازوکارهای و فرآیندهای اجرایی سریع مطابق با قوانین کشور میباشد.

اقتصاد هوشمند بر اساس یک روند تکاملی در ساختار اقتصاد دانش بنیان و تفکر‌ پلتفرمی شکل گرفته است. شرکت های کوچک و متوسط حیاتی ترین بخش اقتصاد دیجیتالی و پیشران توسعه اشتغال هستند. تمامی این پارادایم های مدیریتی برای خلق ثروت، ارتقاء تولید ناخالص ملی و نهایتاً افزایش رفاه عمومی مردم شکل گرفته است. از این رو برای خلق ثروت باید به نوآوری و ارزش آفرینی برسیم. در واقع، تغییرات حاصل از استراتژی تحول دیجیتال، باید ارزش متفاوتی را در ارائه خدمات به جامعه هدف خود ارایه کند.

ایران و شهرهای آن، مخصوصا تهران پتانسیل فوق العاده ای برای رشد جهشی در زندگی دیجیتالی و توسعه شهر هوشمند دارد، اما مهمترین مانع، باور و پذیرفتن پارادایم های مدیریتی در حوزه دیجیتال و اقتصاد هوشمند توسط قانون گذاران و برخی دولتمردان و مدیران ارشد شهری است. خداوند می‌فرماید بروید و در زمین بگردید. چه بهتر این گذار به شهرهایی باشد که همراه با تجربه و عبرت باشد نه صرفا لذت. شهرهایی از جنس آینده.

* دکتر مهدی بینا، دانش آموخته تخصصی توسعه شهر هوشمند از Austrian Institute of Technology اتریش و دکترای کاربردی مدیریت کسب و کار از دانشگاه تهران از صاحبنظران و متخصصین حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات در کشورمان می باشد. دکتر بینا، هم اکنون در قامت دبیر کمیته توسعه شهرهای هوشمند آسیایی در مجمع شهرداران آسیایی AMF، وظیفه هدایت آنرا عهده دار است.

انتهای پیام