تمرکز سرویس های نسل 4 بر روی محتوا خواهد بود

ارتباطات سیار نسل چهارم ، سرویس‎هایی مبتنی بر داده است و این باعث می شود ترافیک حاصل از دیتا بسیار زیاد شود. تجربه جهانی نشان می دهد با آمدن نسل چهارم ترافیک تا 100 برابر زیاد می شود.

*تکامل شبکه از نسل 1 تا  4G

سیر تکاملی شبکه نسل یک که به صورت آنالوگ طراحی شده بودند به نسل 2 که کاملا دیجیتال است منتقل شد.در این نسل سرویسهای دیجیتال ارائه شده و تسهیلاتی نیز برای کاربر فراهم گردید تا اینکه این مسیر تحول به نسل سوم تلفن همراه منجر شد . در این سیر تکاملی مرتباً شبکه ها بهتر شده و ویژگی های جدیدی مانند ارائه سرویس های جدید به کاربر، کم کردن هزینه ها و به صرفه کردن استفاده از پهنای باند به آنها اضافه شد و دیتا ریت یا نرخ داده ای که کاربر می تواند به وسیله ی آن سرویس دریافت کند نیز ارتقا یافت .

هرکدام از این نسل‎ها ویژگی هایی دارند که بسیار کلیدی و پر رنگ هستند. برای نسل سوم که در سالهای 2000 تا 2005 عملیاتی شد سرویس  video call یا برقراری تماس ویدئویی بسیار پررنگ بود همچنین سرویس های دیتا نیز بهتر شد، همین طور شبکه هم از حالت circuit switch در آمده و به سمت packet switch تغییر کرد.

شبکه ای که در نسل سوم پکت سوئیچ بود در نسل چهار کلاً بر مبنای IP واستاندارد شد شبکه ساده تر شد و تأخیرهای آن نیز کاهش یافت همچنین در این نسلRate  و نرخ داده ای که کاربر می تواند با آن آپلود یا دانلود کند ارتقا پیدا کرد. اگر بخواهیم سرویس ویژه ای برای نسل چهارم عنوان کنیم این سرویسها به سرویسهای HD یا FULL HD معروف اند (مثل ویدئوی FULL HD یا (3DTV بنابراین سرویسهای بیشتری می توان به کاربر ارائه کرد که بر روی محتوا تمرکز خواهد داشت.

پیش بینی ها نشان می دهد تا سال 2017 در جهان حدود 70 درصد سرویسهایی که کاربران استفاده می کنند بر مبنای ویدیو خواهد بود که نه تنها تماس ویدیویی بلکه آپلود و دانلود فایل ویدیویی راشامل می شود  و آنچه پیش بینی شده و تحقق یافته این است که سال 2013 تعداد کاربران موبایل از تعداد کاربران تلفن ثابت بیشتر شده و پیش بینی می شود تا سال 2018 حدود 8 میلیارد کاربر سیار باند وسیع وجود خواهد داشت.

*اکوسیستم در ارتباطات سیار

اکوسیستم یا زیست بومی ارتباطات سیار بسیار متنوع است و بخش هایی با هویتهای مختلفی در آن نقش بازی می کنند اولین و ساده ترین آن کاربر است، اپراتورهای مخابراتی، وندورها و سازمان های تنظیم مقررات نیز موجوداتی هستند که در این زیست بوم با هم تعامل دارند، به طور دقیق نمی توان گفت که در کشورمان، ضعف کدامیک از اینها باعث رشد نیافتن مجموعه خواهد شد ولی بحث کلی این است که از نظر مقرراتی که باید برای راه اندازی نسل سوم تدوین می شد و همچنین در زمان راه اندازی آن ضعف داشتیم  ، سرویس mms در نسل دوم نیز به همین شکل است (picture messeging  یا mms یعنی فرستادن عکس) که این ویژگی در کشورمان به صورت مناسب جا نیفتاد همچنین سرویس اینترنتی که اپراتورهای موبایل نسل 2 ارائه می دهند ، این مسئله هم می تواند علل مختلفی داشته باشد که یکی از مهمترین آنها علاوه بر مقررات و مسائل فرهنگی و .... هزینه اقتصادی آن است همچنین تاثیر عدم تجربه و تحریم ها هم باید در این زمینه بررسی شود .

زمانی که مجوز اپراتور سوم داده شد پیوست فرهنگی تدوین نشده بود و تا الان نیز این امر صورت نپذیرفته است حتی اپراتورهای نسل 2 نیز به این مسئله اهتمام نورزیده اند  البته بحث توسعه شبکه مهمتر است که هنوز کامل نشده است.

* افزایش ترافیک تا صدبرابر

مسئله قابل توجه این است که ارتباطات سیار نسل چهارم ، دیتا است یعنی سرویسها مبتنی بر داده است و تنها voice و messege نیست پس بنابراین رنج وسیعی از دیتا خواهیم داشت و این باعث می شود ترافیک حاصل از دیتا بسیار زیاد شود. تجربه جهانی نشان می دهد با آمدن نسل چهارم ترافیک تا 100 برابر زیاد می شود که البته این اتفاق به مرور رخ می دهد و ممکن است برای ما  10 برابر شود اما بالاخره این اتفاق خواهد افتاد و اگر قرار است که نسل چهارم را در کشور پیاده کنیم باید بستر آن را نیز فراهم کنیم که توسعه آن تا کنون مناسب نبوده است . برای  ارائه شبکه و برای رد وبدل شدن دیتا بستری نیاز است که هم اکنون در حوزه های مختلف شهرها و استانها به وسیله اپراتور نصب می شود ولی حوزه های بین استانی حتماً باید از طریق شرکت زیرساخت اقدام شود که به نظر می رسد برنامه توسعه ای که شرکت زیرساخت داشته مناسب نبوده است . یکی از مهمترین دلایلی که شبکه ها و اپراتورهای کشورمان خوب توسعه پیدا نمی کنند مسائل زیرساختی است که باید به این مسأله هم توجه شود و تا برنامه های توسعه شبکه ارتباطات زیرساخت حل نشود و رقابتی شکل نگیرد به نظر می رسد که این روند ادامه خواهد داشت.

@ مهندس محمدزاده زاویه ، پژوهشکده CT ، پژوهشگاه فضای مجازی