تلفن همراه؛ کارکردها و چالش ها

سیتنا - وقتی وارد کلاش شدم، اولین چیزی که نگاهم رو دزدید جمله ای بود با این مضمون بولوتوث ها روشن که البته با خط درشت روی تخته کلاس نوشته شده بود!نگاهی سرسری به جمعیت کلاس انداختم، بیشتر آن ها طبق معمول هر محفل امروزی تکی و یا چند نفری سرگرم تلفن های همراهشون بودند.

من هم که خیلی کنجکاو شده بودم، نشستم و مخفیانه بولوتوث تلفن همراهم رو روشن کردم، جالب بود تعداد بولوتوث هایی که روشن بودن اختلاف بسیار کمی با جمعیت کلاس داشت!

پیش خودم گفتم کسی که این جمله رو نوشته شاید حامل نکته علمی مهمی برای افراد کلاس بوده اما به خاطر کم رویی و شاید به رخ کشیدن فناوری اطلاعات ترجیح داده از طریق بولوتوث اطلاع رسانی کند، اما وقتی دوباره نگاهی دقیق تر به اسامی بولوتوث های فعال تلفن همراهم انداختم، متوجه شدم خیلی از این اسامی با شماره تلفن نامگذاری شده اند.با این مقدمه که بخشی از صحبت های یک دانشجوی ترم اول در گفتگو با خراسان است، گزارش این صفحه دانشگاه را با عنوان تلفن همراه و چالش های فرارو آغاز می کنیم.

● محافل مختلف در تسخیر تلفن همراه

این دانشجوکه خواست اسم خودش و نام دانشگاهش محفوظ بماند. در ادامه می گوید: امروزه تلفن همراه در هر محفلی اولویت اول را دارد به طوری که در میهمانی ها، سر کلاس، صف اتوبوس همه سرگرم این تکنولوژی هستند.او می افزاید: تلفن های همراه محیط دانشگاه ها را نیز به تسخیر خود درآورده است به طوری که سر کلاس، خوابگاه، اوقات فراغت سرویس های دانشجویی اول سرگرمی دانشجویان تلفن همراه است.به گفته این دانشجو ارسال برخی بولوتوث ها در محیط دانشگاه که به طور قطع یک فضای علمی و آموزشی است آن هم توسط افرادی که نام دانشجو با خود یدک می کشند و یا پخش شماره تلفن از طریق نامگذاری بولوتوث با شماره دستگاه، مایه تاسف است.او اضافه می کند: استفاده نادرست از هر وسیله ناهنجاری هایی را درجامعه ایجاد خواهد کرد و نهادینه شدن فرهنگ استفاده از تلفن همراه که البته کاربردهای بسیاری دارد و ضرورت زندگی مدرن امروزی است، این وسیله را به یک چالش اجتماعی و فرهنگی مبدل خواهد کرد.

دانشجوی دیگری به دستورالعمل برخی خوابگاه ها مبنی بر جمع آوری تلفن های همراه دوربین دار دانشجویان اشاره می کند و می گوید: چندی پیش استفاده نادرست از این تکنولوژی سبب شد مسیولان خوابگاه ها و دانشگاه ها چنین تصمیمی که در واقع پاک کردن صورت مسیله است را اتخاذ کنند که اندکی تامل در این مقوله نشان می دهد فرهنگ تلفن همراه هنوز نهادینه نشده است.او می افزاید: برای بسیاری از دانشجویان به خصوص دانشجویان خوابگاهی به دلیل استفاده نادرست برخی دارندگان این وسیله مشکلات زیادی به وجود آمده است و باید تلاش کرد تا فرهنگ صحیح استفاده کردن از تکنولوژی های روز به مردم آموزش داده شود.

دانشجوی دیگری از تلفن همراه به عنوان یک وسیله شخصی و خصوصی یاد می کند و می گوید: با توجه به شرایط حاضر دیگر مردم مجبور نیستند با هزینه گزاف این وسیله شخصی را برای خود تهیه کنند و با صرف کمترین هزینه و کوتاه ترین زمان هر فردی می تواند یک تلفن همراه داشته باشد اما فرهنگ صحیح استفاده کردن از تلفن همراه توسط همه کس اجرا نمی شود و ارسال بولوتوث های ضد ارزش، مزاحمان تلفنی، پیام های نامعقول دلیل بر این ادعاست.

او معتقد است: دانشگاه به عنوان یک محیط علمی مقدس و دانشجو به عنوان یک فرد تحصیل کرده باید از چالش های تلفن همراه به دور باشند اما در واقعیت این چنین نیست!

در رابطه با تاریخچه و چالش ها و کارکردهای فرهنگی تلفن همراه نظر مدرس دانشگاه را نیز جویا شدیم.تلفن همراه یا تلفن موبایل که در فارسی موبایل هم گفته می شود، یک وسیله شخصی و قابل حمل برای ارتباط مخابراتی است و هر مشترک تلفن همراه به طور معمول می تواند با گوشی خود یک ارتباط تلفنی با دارندگان تلفن های ثابت و یا همراه در هر جای دنیا مشروط به ارایه سرویس در آن نقطه برقرار کند.محمد رضا آرین پور با این مقدمه تاریخچه تلفن همراه را این گونه تشریح می کند: در طول یک قرن و اندی موجودیت، تلفن زندگی اقتصادی و اجتماعی بشر را بیش از آن چه الکساندر گراهام بل در سال 1876 تصور می کرد تغییر داده است.دکتر مارتین کوپر (پدر تلفن همراه) در 3 آوریل 1973 اولین کسی بود که با گوشی یک کیلوگرمی اش صحبت کرد، این مهندس الکترونیک، اولین گوشی قابل حمل را با گرفتن ایده از یک مجموعه تلویزیونی علمی تخیلی ساخت و در سال 1983 میلادی نیز اولین سرویس تجاری تلفن همراه شروع به کار کرد و به گفته مارتین کوپر: دنیای بی سیم دنیای آزادی است، دنیای رها شدن از قید و بند تلفن های ثابت و داشتن قابلیت بودن در هر نقطه، تلفن همراه زندگی مردم را بهتر می کند و باعث راحتی بیشتر آن ها می شود.

این مدرس در ادامه به طور خلاصه در خصوص وضعیت تلفن همراه در ایران نیز اظهار می دارد: یک دهه پس از ظهور تلفن همراه در جهان در سال 1367 وزارت پست و تلگراف سابق (وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات فعلی) اقدام به طراحی تلفن سیار کرد و با یک تجدیدنظر در این طرح در سال 1372 تجهیزات آن خریداری شد و در مرداد ماه 1373 فاز اول این طرح به ظرفیت صد هزار شماره ایجاد شد.

او اضافه می کند: در سال های 73 تا اوایل 74 تعداد متقاضیان تلفن همراه بیشتر از هزار و 500 نفر بود چرا که این سیستم به هیچ عنوان برای مردم شناخته شده نبود و به عبارت دیگر استقبال چندانی از این سیستم پایه و ضروری در جامعه به عمل نیامد و حتی در محافل رو به رو شد و این دستگاه به عنوان سیستمی زاید و تجملاتی معرفی شد.

وی با بیان این که باور این که امروزه میلیون ها نفر تلفن همراه دارند، دور از ذهن نیست بلکه واقعیتی است که کشور در هر لحظه و در هر جا با آن رو به رو است و همان طور که در سند چشم انداز توسعه بخشی فناوری اطلاعات و ارتباطات برنامه چهارم هم به آن اشاره شده گسترش کمی تلفن همراه از شاخص های توسعه به شمار می رود.

به گفته وی، هم اکنون صرف نظر از اپراتورهای استانی 40 میلیون مشترک تلفن همراه در کشور وجود دارد که بیش از 27 میلیون آن مربوط به اپراتور همراه اول، 12 میلیون مشترک ایرانسل و یک میلیون مشترک شرکت تالیا هستند.

وی با اشاره به چالش های عمده تلفن همراه در کشور عنوان می کند: برخی از چالش ها و محدودیت ها منجر به پیشرفت نکردن بخش آموزش در استفاده از دستگاه های قابل حمل شده است.

وی برخی از چالش هایی که استفاده از تلفن همراه و دستگاه های همیشه همراه برای استفاده در امر آموزش دارند را مواردی از جمله قابلیت اتصال به شبکه اینترنت به دلیل فراهم نبودن زیر ساخت های لازم در این بخش، کوچک بودن نمایشگرها و به دنبال آن محدودیت استفاده افراد با بینایی کم، تامین برق مورد نیاز دستگاه (شارژ باطری) بیان می کند.

این حقوق دان در خصوص جرایم موبایل متذکر شد: تلفن همراه از ابزاری است که به دلیل استفاده در اکثر اماکن و بهره برداری از امکانات آن کاربران زیادی را به خود جلب کرده است و متاسفانه تخلفات از طریق تلفن همراه در جامعه تا حدی زیادی گسترش یافته است.

وی با بیان این که نیمی از کاربران تلفن همراه را جوانان و نوجوانان تشکیل می دهند اظهار می دارد: بر اساس شواهد از میان امکانات موجود در تلفن همراه آن چه بیش از پیش مورد توجه این قشر قرار می گیرد امکاناتی نظیر SMS و بولوتوث است و بر اساس آمارهای موجود بالغ بر 70 درصد از محتواهای رد و بدل شده توسط پیام کوتاه یا بلوتوث شامل هجویات، طنزهای عامیانه و متون و تصاویر غیر اخلاقی است.وی ادامه می دهد: بنابر گفته آسیب شناسی نسل جوان همیشه در پی پاسخ دادن به نیازهای خود است و وقتی این نیازها از طرف جامعه برطرف نشود ابزار آلات فناوری را بهترین گزینه برای برطرف کردن نیازهای خود می بیند که در این راه ممکن است به دلیل فرهنگ سازی مناسب و کمبود قوانین در این حوزه به بیراهه کشیده شوند و حتی امنیت اجتماعی را به خطر بیندازد.به گفته این حقوق دان در کشور ما به دلیل نبود یک پایگاه مستحکم و قوی برای رسیدگی به جرایم تلفن همراه این حوزه بیش از پیش با چالش رو به رو شده است.وی در ادامه یکی از اصلی ترین مشکلات تلفن همراه را مزاحمان تلفنی عنوان کرد و متذکر می شود: بر اساس آمارها بیشتر مزاحمان از سیم کارت های ارزان قیمت، بدون ضابطه و رعایت نکردن آیین نامه تقاضا و اشتراک برای مشترکان سبب نارضایتی از مزاحمان تلفنی از سوی مشترکان شده و این شرایط یک معضل جدی اجتماعی در شبکه تلفن همراه ایجاد کرده است.

آرین پور ادامه می دهد: متاسفانه هر روز اخبار مختلفی مبنی بر پخش شدن عکس یا فیلم خصوصی افراد جامعه کلاه برداری، هک گوشی توسط نرم افزارهای مخصوص شنیده می شوند که این موضوع ریشه در علل و عوامل مختلفی دارد و برای مبارزه با آن باید راهکارهای مختلفی را به صورت هم زمان در دستور کار قرار داد.

● راهکارها

وی یکی از راه های اصلی را فرهنگ سازی و اطلاع رسانی از طریق اپراتورها و سازمان های تنظیم مقررات بیان می کند و می گوید: به اعتقاد اکثر کارشناسان خاصیت تکنولوژی این است که بعد از ورود آن به بازار مورد استفاده قرار می گیرد و در حقیقت تا قبل از رواج آن تکنولوژی نمی توان از تبعات منفی آن جلوگیری کرد، بنابراین فرهنگ سازی و آماده کردن مردم مهم ترین کاری است که باید برای کاهش معضلات مربوط به وسایل ارتباطی انجام شود.

وی تاکید می کند: با توجه به این که معضلات زیادی از قبیل عکس و فیلم برداری غیر اخلاقی و یا پیام های نامناسب و حتی موارد شخصی افراد توسط تلفن همراه قابل پخش است، ضرورت دارد نهادها و ارگان های فرهنگی با تولید و تکثیر نرم افزارهای فرهنگی از قبیل قرآن، نهج البلاغه، احادیث، فیلم ها و کلیپ های کوتاه برای سنین مختلف و ترویج آن از طریق مخابرات بین شهروندان از موارد سوء و منفی پیشگیری کنند هر چند این موارد می تواند هزینه هایی را به دولت تحمیل کند اما این هزینه به طور اساسی کمتر از هزینه ای خواهد بود که در حال حاضر صرف درگیری برخی شهروندان با پخش موارد سوء و یا خانوادگی آن ها پیگیری از طریق مراجع ذی ربط می شود.وی خاطر نشان کرد: آن چه مسلم است برنامه ریزی و اجرای این گونه موارد زمانی طولانی می طلبد که باید با برنامه ریزی مناسب در این زمینه اقدامات لازم توسط متولیان صورت گیرد.

منبع: روزنامه خراسان