تحریم‌، بهانه‌ی خودروسازان داخلی برای واگذاری خودروهایی که بی‌کیفیت‌تر و گران‌تر می‌شوند!

به گزارش سیتنا، بخش فارسی سایت بی بی سی در گزارشی نوشت: از ابتدای سال ۱۳۹۷ تا کنون، قیمت خودروهای داخلی تا دو برابر و خودروهای خارجی تا سه برابر هم افزایش یافته است. بازار ۲۷ میلیارد دلاری خودروی ایران که بر اساس آمار گروه صنعتی ایران خودرو، تولیدات داخل ۹۳ درصد در آن سهم دارند، در ماههای اخیر تنش‌های بسیاری را تجربه کرده است؛ تنش ها، خشم و استیصال مشتریان و فروشندگان خودرو را نشان می‌دهد؛ نوعی نارضایتی که حاصل سالها عملکرد ضعیف خودروسازان است؛ عملکردی که به گفته مشتریان، در ماههای اخیر بدتر هم شده است.

حذف امکانات خودرو و فروش جداگانه به عنوان "آپشن"

خودروسازان ایرانی در بازار ماههای اخیر برای آنچه "پیشگیری از افزایش بیشتر قیمتها" خوانده می‌شود به حذف برخی قطعات یا پایین آوردن کیفیت متوسل شده‌اند.

حذف ضبط صوت و زه ضربه‌گیر بدنه پراید، و فروش جداگانه آنها به عنوان "آپشن"، از آشکارترین این موارد است. ایران خودرو نیز ضبط صوت خودروهای پژو ۲۰۶ و ۴۰۵ را برداشته است. خودروی سمند ال.ایکس که برای رینگ اسپرت بودن و سیستم سخنگوی عیب‌یاب محبوب بود، دیگر هیچ یک از این امکانات را ندارد؛ فقط رینگ اسپرت در بازار دو میلیون تومان به فروش می رسد.

خودروسازان ایرانی کاهش امکانات (آپشن) خودروها را تمهیدی برای افزایش ندادن بیش از حد قیمت ها می‌دانند. از نظر مشتریان، قیمت کارخانه هم برای این کیفیت خودروها زیاد است، چه رسد به بازار آزاد. در مواردی هم قیمت ها بی سروصدا افزایش یافته است. به عنوان مثال، قیمت وانت پراید با پراید سواری یکی شده است.

ایربگهایی که در تصادف باز نمی‌شوند

کاهش کیفیت خودروهای تولید داخل به کاهش آپشن ها محدود نشده است. خریداران خودروهای ساخت ایران می‌گویند که موارد دیگری از کاهش کیفیت، از جمله پایین آمدن آلیاژ بدنه خودروها، به راحتی قابل اثبات نیست. ابراهیم که در تهران تعمیرکار است، به چند مورد اشاره می‌کند: "سقف پژو پرشیای ۸۰ میلیون تومانی با انگشت فرو می‌رود. بدنه پراید هم که همه می‌دانند چه وضعی دارد. همه اینها از ایمنی خودرو می‌کاهد. علاوه بر این، می‌توانم بگویم که ۹۰ درصد ایربگهای خودروهای ایرانی و چینی در تصادف باز نمی‌شود."

او می افزاید: "با این حال مردم دعا می‌کنند در تصادف ایربگ خودرویشان باز نمی نشود چون شارژ کردن ایربگ گران و وقتگیر است و از عهده هر کسی برنمی آید. متاسفانه افراد بی وجدانی هستند که به جای شارژ ایربگ چراغ هشدار آن را از پشت آمپر قطع می کنند.»

گزارشهای ماهانه ارزیابی کیفیت خودروهای داخلی که از سوی شرکت بازرسی کیفیت و استاندارد ایران انجام می‌شوند، نشان می‌دهند که بالاترین کیفیت ها (چهار ستاره) متعلق به خودروهای «سطح قیمتی ۱» است.

تا چند ماه پیش در جدول مربوطه، به جای واژه «سطح قیمتی یک» نوشته می‌شد: "بالای ۱۰۰ میلیون تومان"، اما با افزایش قیمتها ارقام جدول حذف شده‌اند؛ این یعنی انواع پراید، تیبا، سمند، سورن، دنا، دان فنگ و ام.وی.ام نتوانسته اند بیش از دو ستاره کسب کنند.

نکته جالب توجه اینجاست که محصولات سایپا، به عنوان یکی از دو تولیدکننده بزرگ خودروی کشور، تنها یک یا دو ستاره دارند. بر اساس گزارش وزارت صنعت، معدن و تجارت، گروه خودروسازی سایپا ۱۰۳ هزار و ۶۹۱ دستگاه خودرو از ۲۲۶ هزار و ۵۸۴ دستگاه خودرویی را که در مدت زمان دوماهه فروردین و اردیبهشت ۹۷ عرضه شد را روانه بازار کرد.

آمار تصادفات رانندگی نیز کیفیت پایین خودروها، بخصوص محصولات سایپا و ایران خودرو را تایید می کند.

تحریم ها مانع تامین مواد اولیه خودروسازی

اما خودروسازان از زاویه دیگری به موضوع نگاه می‌کنند. سعید، کارشناس کنترل کیفیت یکی از خودروسازان ایرانی است، می گوید: "متاسفانه در انتقاد به خودروسازان، همه واقعیت گفته نمی‌شود؛ اینکه دولت هم مقصر است چون ارز مورد نیاز را به موقع تامین نمی‌کند. در حالی که ارز چهار برابر شده، قیمت کارخانه ای پراید از ۲۲ میلیون به ۲۷-۲۸ میلیون تومان رسیده است. بنابراین خودروسازان مجبورند کمتر هزینه کنند و کیفیت بعضی قطعات پایین می‌آید."

او در پاسخ به این پرسش که آمار شرکت بازرسی کیفیت و استاندارد ایران نشان می دهد برخی خودروها همچون پژو تا ۹۳ درصد در داخل تولید می شود می گوید: "بدون مواد اولیه‌ای که از خارج موارد می‌شود، ما هیچ چیز نمی توانیم تولید کنیم."

این در حالی است که اشکان گلپایگانی مدیرعامل شرکت بازرسی کیفیت و استاندارد ایران به خبرنگار خودروکار گفته که تا شهریورماه هنوز اثرات نگران کننده‌ای که از بابت تحریم برای صنعت خودرو انتظار می‌رفت، در محصولات شرکت ها ملاحظه نشده است.»

اما سیدنواب حسینیمنش، مدیرعامل ستاد معاینه فنی خودروهای تهران، همان شهریورماه ۹۷ در گفتگو با خبرگزاری میزان اعلام کرد که از هر چهار خودرو مراجعه کننده تنها یک خودرو موفق به اخذ معاینه فنی برتر می شود.

او گفت که سطح استاندارد خودروهای تولیدی پس از طی ۴ سال که برای اخذ معاینه فنی برتر به مراکز مجاز مراجعه میکنند بسیار پایینتر از حد معمول است به طوری که بالغ بر ۷۶ درصد خودروهای شهر تهران موفق به دریافت آن نمیشوند.

موتوری که روی ۱۱ مدل خودرو سوار می شود

گفته های مدیرعامل شرکت بازرسی کیفیت و استاندارد ایران در گفتگویی که درباره وضعیت خودروهای داخلی بعد از اعمال تحریم ها انجام داده، حاوی نکته قابل تامل دیگری است. او تصریح کرد که "آنچه عنوان شد مربوط به بحث بازرسیهای اولیه است و امکان دارد در بعضی موارد کیفیت خودرو در دوام محصول خودش را نشان دهد."

کوتاه بودن عمر مفید خودروهای تولید ایران همان مشکلی است که همواره مشتریان را آزار داده است. علی، که در تهران مغازه لوازم یدکی دارد نیز این موضوع را تایید می کند: "خودروها طوری ساخته شده اند که تا گارانتی دارد سالم هستند. در ساخت آنها لوازم یدکی نامرغوب استفاده میشود. مثلا درباره پژو مصطلح است که واشر سرسیلندر موتورهای ۱۸۰۰ با عطسه‌ای میسوزد.»

مواردی از این دست، که به ضعف بخش "تحقیق و توسعه" کارخانه های خودروسازی برمی گردد.

در گفته های کارشناسان فنی خودرو بسیار است. انتقادات حسین که تعمیرکار خودروهای سواری است هم به همین بخش از عملکرد خودروسازان مربوط میشود. او درباره تولیدات ایران خودرو میگوید: "کجای دنیا موتور یک ماشین را با تفاوت اندک به سه نوع موتور تبدیل میکنند و نامهای متفاوت روی ۱۱ مدل خودرو کارمیگذارند؟ اتفاقی که در ایران موتور پژو افتاده است."

صفر کیلومترهایی که خراب هستند

خودروهای تولید ایران اشکالات آشکارتری هم دارند که مدتهاست اصلاح نمی شود؛ از جمله وانت آریسان که به دلیل ضعف شاسی از کمر می شکند، اما با همان اشکال همچنان تولید میشود.

علاوه بر این، استفاده از قطعات دست دوم در خودروهای صفرکیلومتر دیگر برای مردم عادی شده است.

سعید که به تازگی خودروی پراید صفر کیلومتر تحویل گرفته میگوید: «اتاق ماشین آب بندی نشده و موقع بارندگی چکه می کند. مهمتر اینکه زمان تحویل خودرو دیدم که لاستیک زاپاس کهنه است. بعد از اعتراض به نمایندگی، چند ساعت بعد زاپاس نو برایم آوردند.»

در تایید صحبت های این مشتری، در روزهای اخیر شبکه های اجتماعی هم ویدئوهایی دست به دست می شود که نشان می دهد راننده های شرکت های خودروسازی قبل از تحویل خودروهای صفرکیلومتر به مشتری، قطعات نو خودروهای دارای پلاک موقت را با قطعات دست دوم جایگزین می کنند.

فرشاد، کارمند یکی از تعمیرگاههای مجاز با اشاره به کیفیت خودروهای نو می گوید: "به نظر من مردم حق دارند که خودروهای قدیمیشان را اسقاط نمی کنند. چرا زیر بار قسط و بدهی بروند برای اینکه خودروی بی‌کیفیت سوار شوند؟ با پول یک ماه قسط خودروی نو می توانند خودروهای قدیمیشان را تعمیر کنند و یک سال سوار شوند. پنج میلیون تومانی که برای اسقاط خودرو می دهند پول آهنش هم نیست."

مشارکت در تولید؛ طرحی برای خروج سرمایه از دست مردم

خودروسازان ایرانی در قالب طرحهایی با عنوان "مشارکت در تولید" در ماههای اخیر اقدام به پیش‌فروش کرده اند که همچنان ادامه دارد.

بر اساس آنچه اعلام شد، شرکتهای ایران خودرو و سایپا قصد داشتند خودروهایشان را با قیمت قبلی پیش فروش کنند تا بازار "متعادل" شود. این پیش فروش راهکار وزارت صمت برای "کاهش التهاب بازار" بود. اما از همان ابتدا رسانه های منتقد با دیده تردید به این موضوع نگریستند و آن را شگرد جدید خودروسازان برای سود بیشتر و تحویل دیرهنگام خودروها عنوان کردند. در عمل نیز جز حدود ۱۰درصد، تغییری در قیمت خودروها به وجود نیامد. به عنوان مثال پراید که از ۴۰ میلیون تومان به ۳۶ میلیون تومان رسیده بود.

هنوز بحثهای بسیاری در این خصوص وجود دارد که خودروسازان با احتکار خودروهایشان بازار را تشنه نگه میدارند تا قیمتها در بازار آزاد افزایش یابد.

با درنظر گرفتن اینکه سایپا ۱۱ تا ۱۵ میلیون برای پیش‌فروش خودروهای مختلف دریافت میکند، و با احتساب دریافت متوسط ۱۳ میلیون تومان برای ۵۰ هزار خودرو، این خودروساز حدود ۶۵۰ میلیارد تومان سرمایه از دست مردم خارج کرده است.

در مورد ایران خودرو نیز با احتساب متوسط ۲۰ میلیون تومان دریافتی برای پیش خرید (۱۵ میلیون و ۹۰۰ هزار تا ۲۳ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان)، این خودروساز حدود ۸۰۰ میلیارد تومان سرمایه جمع کرده است. بخشی از این سرمایه تا اواسط سال آینده در دست خودروسازان می ماند و سود مشارکت حدود ۱۸ درصد به آن تعلق می‌گیرد.

صحبتهای هاشم یکه زارع، مدیرعامل گروه صنعتی ایران خودرو نیز نشان می دهد که خودروسازان نقدینگی سرگردان مردم را هدف قرار داده اند. او شهریورماه ۹۷ در گفتگو با رسانه ها اظهارداشت: "۷۰ هزار میلیارد تومان نقدینگی سرگردان به سمت بازار خودرو، سکه و مسکن وارد شده که برابر با فروش کل خودروسازی کشور در یک سال است. این میزان نقدینگی سبب ایجاد التهاب و بازار کاذب شده است."

بنظر می‌رسد که با توجه به شرایط تحریم، خیال خودروسازان راحت شده تا بی هیچ عجله ای برای مشتریان تضمین شده، با هر کیفیتی خودرو تولید کنند.

انتهای پیام