اقتصاد فضایی ایران؛ از توانمندی علمی تا مسیر تجاری‌سازی

به گزارش سیتنا، اقتصاد فضایی شامل تمامی فعالیت‌های اقتصادی، علمی و صنعتی است که مستقیماً یا غیرمستقیم از فضا ارزش‌آفرینی می‌کنند. این حوزه از تولید ماهواره و پرتابگرها گرفته تا خدمات داده‌ای، سنجش از دور، مخابرات و ناوبری را شامل می‌شود.

در سطح جهانی، اقتصاد فضایی رشد چشمگیری داشته و پیش‌بینی می‌شود از حدود ۶۰۰ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۴ به ۱.۸ تریلیون دلار تا ۲۰۳۵ برسد. این رشد عمدتاً ناشی از کاهش هزینه‌های پرتاب، افزایش خدمات تجاری فضایی و توسعه کاربرد داده‌های فضایی در صنایع مختلف است.

وضعیت ایران در اقتصاد فضایی

ایران در توانمندی فناوری فضایی در منطقه و جهان جایگاه بالایی دارد. کشور توانایی طراحی، ساخت و پرتاب ماهواره را دارد و در تولید علم فضایی نیز مقام اول منطقه را به خود اختصاص داده است. با این حال، سهم ایران در اقتصاد فضایی جهانی هنوز محدود است، چرا که بخش خصوصی و بازار خدمات فضایی هنوز کوچک و نوپا هستند.

پژوهشگاه فضایی ایران در سال‌های اخیر، رویکرد خود را از پژوهش صرف به تجاری‌سازی فناوری و داده‌های فضایی تغییر داده است. هدف این نهاد، ایجاد ارزش اقتصادی واقعی از فعالیت‌های فضایی و توسعه بازار خدمات کاربردی در زمینه‌هایی مانند کشاورزی، منابع آب و مدیریت بحران است.

مقایسه ایران با جهان

در کشورهای پیشرو مانند ایالات متحده، چین، هند و اتحادیه اروپا، اقتصاد فضایی ترکیبی از بودجه دولتی و سرمایه‌گذاری بخش خصوصی است و سهم قابل توجهی از بازار جهانی را به خود اختصاص داده است.

جداول نشان می‌دهد که ایران هنوز در مراحل اولیه تبدیل توان فنی فضایی به اقتصاد پایدار است و برای رسیدن به سطح جهانی، نیاز به توسعه بخش خصوصی، بازاریابی خدمات فضایی و سرمایه‌گذاری بلندمدت دارد.

لزوم توسعه اقتصاد فضایی ایران

ایران توانمندی فنی و پژوهشی بالایی در حوزه فضایی دارد، اما هنوز سهم اقتصادی آن در مقیاس جهانی محدود است. با این حال، ادامه برنامه پژوهشگاه فضایی به سمت تجاری‌سازی و کاربردی‌سازی داده‌ها و فناوری‌ها می‌تواند زمینه را برای توسعه اقتصاد فضایی کشور فراهم کند.

به گفته کارشناسان، ایجاد بازار پایدار، تقویت بخش خصوصی و توسعه خدمات فضایی کاربردی، کلید ارتقای سهم ایران از اقتصاد فضایی جهانی است.

انتهای پیام