هوش مصنوعی در خدمت درمان ناباروری

به گزارش سیتنا، روش‌های درمان ناباروری از جمله لقاح مصنوعی یا آی‌وی‌اف، سالانه به فرزند‌دار شدن میلیون‌ها نفر در گوشه‌وکنار جهان کمک می‌کنند؛ افرادی که بدون این شیوه‌های نوین درمانی، هرگز پدر یا مادر نمی‌شدند.

با این حال، نرخ موفقیت این روش، که شامل بوجود آوردن یک جنین سالم از طریق بارورکردن یک تخمک با یک اسپرم در شرایط آزمایشگاهی است، متغیر بوده و بخصوص با افزایش سن پدر‌ و مادرها، کاهش می‌یابد.

حالا، تقریباً ۵۰ سال پس از تولد نخستین کودک از طریق آی‌وی‌اف، ناتالی مَسَن، مدیر واحد بالینی مرکز آی‌وی‌اف بیمارستان آمریکایی پاریس، از امکان استفاده از هوش مصنوعی برای «برگزیدن جنین‌های بهتر، یا دست‌کم تعیین شانس موفقیت آن‌ها» می‌گوید.

این مرکز درمانی سالانه بیش از ۲۳۰۰ مورد لقاح مصنوعی انجام می‌دهد و مجهز به «امبریوسکوپی» است که همچون دوربینی ۲۴ ساعته، مدام روند شکل‌گیری و رشد جنین‌ها را زیر نظر دارد.

از اطلاعات ثبت‌شده با این دوربین،‌ همچون شکل، تقارن و تقسیم سلول‌های جنین، تاکنون در مقیاس بسیار محدودی استفاده شده‌است.

اما تجهیزاتی که از ابزارهای هوش مصنوعی، مثل آموزش ماشین بهره می‌برند، می‌توانند به پزشکان در انتخاب جنین‌هایی که شانس بالاتری برای موفقیت دارند،‌ کمک کنند؛ چه برای قرار گرفتن در رحم مادر و چه انجماد برای آینده.

این موضوع می‌تواند به شکل قابل توجهی از تعداد موارد آی‌وی‌اف ناموفق و سقط ناشی از نقص ژنتیکی جنین بکاهد؛ موضوعی که هم از نظر سلامت جسمی و روحی مادر حائز اهمیت است و هم از نظر جلوگیری از اتلاف پول در این روش گران‌قیمت درمانی.

ابزارهای هوش مصنوعی می‌توانند بدون دستکاری جنین‌ها، به پزشکان و خانواده‌ها کمک کنند؛ چراکه موضوعاتی همچون خلق «نوزادان سفارشی بر اساس مهندسی ژنتیکی» در میان نیست.

پروفسور فریدا انتظامی، مدیر مشترک بخش آی‌وی‌اف بیمارستان آمریکایی پاریس، در گفت‌وگو با خبرگزاری فرانسه تأکید می‌کند که «همچنان انسان‌ها هستند که تصمیم نهایی را خواهند گرفت و هوش مصنوعی، صرفاً ابزاری کمکی و جدید است».

این بیمارستان، تجهیزات هوش مصنوعی خود را از یک استارت‌آپ اسرائیلی به نام AIVF دریافت کرده است. به گفتهٔ پروفسور انتظامی، این تجهیزات فعلاً مراحل آزمایشی داخلی را، «با هدف نصف کردن تعداد سیکل‌های مورد نیاز برای رسیدن به بارداری» طی می‌کنند.

این پژوهشگر ارشد می‌گوید: «هوش مصنوعی AIVF می‌تواند با شانس ۷۰ درصدی، جنین‌های عاری از مشکلات ژنتیکی را شناسایی و برای قرار دادن در رحم مادر، توصیه کند».

دکتر انتظامی تأکید می‌کند: «با توجه به این‌که در حال حاضر نزدیک به نیمی از جنین‌هایی که تا آستانه قرار گرفتن در رحم مادران رشد می‌کنند، دارای نواقص ژنتیکی هستند، آمار هوش مصنوعی AIVF بسیار چشمگیر و قابل توجه است».

از سوی دیگر ابزارهای مجهز به هوش مصنوعی می‌توانند در تعیین دفعات و دوز لازم برای تزریق هورمون، پیش از برداشت تخمک هم مفید واقع شوند، و یا شانس یافتن اسپرم سالم و مناسب در نمونه‌هایی با تعداد پایین‌تر را افزایش دهند.

به گفته پژوهشگران، چنین کمک‌های «شخصی‌سازی شده‌ای» به زوج‌های امیدوار به فرزنددار شدن کمک می‌کند که کمتر دچار آنچه که «تلاطم‌های روحی و روانی» ناشی از این مسیر «طولانی، پیچیده و معمولاً پر استرس» می‌خوانند، شوند.

در عین حال،‌ گروهی دیگر از پژوهشگران با احتیاط بیشتری با این موضوع روبه‌رو می‌شوند.

جولین کاپلین، یک متخصص «اخلاقِ زیستی» در دانشگاه «ماناش» استرالیا، که تلاش‌های آزمایشی اخیر در بیمارستان آمریکایی پاریس را زیر نظر داشته، معتقد است که استفاده از هوش مصنوعی در روند گزینش جنین، به این معنا است که – به گفته او- «الگوریتم‌های کامپیوتری، رفته‌رفته در مورد این‌که چه افرادی به دنیا می‌آیند، تصمیم خواهند گرفت».

او با انتشار بیانیه‌ای گفته است: «از آن‌جا که برخی زوج‌ها ممکن است با استفاده از هوش مصنوعی در مسیر گزینش فرزندان‌شان‌، مخالفت واقعی اخلاقی داشته باشند،‌ باید از قبل دربارهٔ احتمال استفاده از این ابزارهای فناوری در روند درمانی‌شان مطلع شوند و همچنین این حق را هم داشته باشند که استفاده از این ابزارها را نپذیرند».

نتایج این مطالعه که اوایل سال جاری منتشر شد، در عین حالی که خواستار دقت و وسواس بیشتری در این زمینه شده، تأکید می‌کند که «نگرانی‌های اخلاقی، به منزلهٔ مخالفت کلی با استفاده از ابزارهای هوش مصنوعی، جهت ارزیابی کیفیت جنین نیست».

انتهای پیام