افزایش نگران‌کننده زورگویی سایبری در میان کودکان اروپا

به گزارش سیتنا،زورگویی سایبری در میان کودکان و نوجوانان به مشکلی روبه‌گسترش در سراسر اروپا تبدیل شده و همه کشورهای این بلوک را درگیر کرده است، بر اساس گزارشی تازه از سازمان همکاری و توسعه اقتصادی (OECD).

آنچه به‌ویژه نگران‌کننده است این است که نرخ‌های زورگویی سایبری در همه ۲۹ کشور و منطقه اروپاییِ مشمول پژوهش افزایش یافته است. سطح‌ها بسیار متفاوت است و کشورهایی مانند کشورهای بالتیک، بریتانیا و ایرلند از جمله آسیب‌دیده‌ترین‌ها هستند.

پس کدام کشورها بیش از همه از زورگویی سایبری در میان جوانان آسیب می‌بینند؟ نرخ زورگویی سایبری میان دختران و پسران چه تفاوتی دارد؟ و آیا میان ساختار خانواده، مانند زندگی با یک والد یا دو والد، و احتمال قربانی شدن پیوندی وجود دارد؟

زورگویی سایبری چیست؟

بر اساس گزارش «زندگی کودکان در عصر دیجیتال چگونه است؟» سازمان همکاری و توسعه اقتصادی در سال ۲۰۲۵، زورگویی سایبری به آزار، تهدید یا اظهارنظرهای منفی آنلاین درباره یک کودک از سوی همسالان یا غریبه‌ها اشاره دارد. این پدیده معمولا شامل رفتار پرخاشگرانه عمدیِ تکرارشونده، عدم توازن قدرت و استفاده از رسانه‌های آنلاین است.

در این پیمایش، زورگویی سایبری با نمونه‌هایی چنین توصیف شده است: «کسی پیام‌های فوری، ایمیل یا پیامک‌های توهین‌آمیز فرستاد؛ مطلبی روی دیوار شما گذاشت؛ وب‌سایتی ساخت که مسخره‌تان کند؛ بدون اجازه از شما عکس‌های ناخوشایند یا نامناسب را در اینترنت منتشر کرد یا آن‌ها را با دیگران به‌اشتراک گذاشت.»

داده‌های OECD شامل دانش‌آموزان ۱۱، ۱۳ و ۱۵ ساله است. در دوره ۲۰۲۱ تا ۲۰۲۲، نرخ زورگویی سایبری، که سهم کودکانی را نشان می‌دهد که آنلاین مورد زورگویی قرار گرفته‌اند، از ۷.۵ درصد در اسپانیا تا ۲۷.۱ درصد در لیتوانی در نوسان بود.میانگین OECD که تا حد زیادی بازتاب‌دهنده اروپا است، ۱۵.۵ درصد بود. در کنار لیتوانی، کشورهایی با نرخ زورگویی سایبری بالاتر از این میانگین شامل لتونی، لهستان، انگلستان، مجارستان، استونی، ایرلند، اسکاتلند، اسلوونی، سوئد، ولز، فنلاند و دانمارک می‌شوند.

پرتغال، یونان و فرانسه نیز از جمله کشورهایی هستند که کمترین نرخ زورگویی سایبری را دارند. در آلمان و ایتالیا نیز زورگویی سایبری پایین‌تر از میانگین اروپا بود.

چرا نرخ زورگویی سایبری بین کشورها متفاوت است؟

جیمز اوهیگینز نورمن، استاد دانشگاه شهر دوبلین و دارنده کرسی یونسکو درباره زورگویی و زورگویی سایبری، به یورونیوز نکست گفت: «تفاوت‌های فراملی در فراگیری زورگویی (سایبری) در اروپا را باید در تعامل عوامل فناورانه، فرهنگی و نهادی فهمید.»

او یادآور شد که از منظر فناوری، تفاوت در دسترسی به اینترنت، نفوذ تلفن‌هوشمند و پلتفرم‌های غالب آنلاین بر فراوانی و ماهیت تعاملات آنلاین جوانان اثر می‌گذارد.

از نظر فرهنگی، هنجارهای اجتماعی مربوط به تعارض، ارتباط و پرخاشگری به‌شدت متفاوت است؛ جوامعی که پذیرش بیشتری نسبت به خصومت لفظی یا پرخاشگری غیرمستقیم دارند، معمولا سطوح بالاتری از زورگویی آنلاین را گزارش می‌کنند.

از نظر نهادی، نابرابری‌ها در آموزش سواد دیجیتال، برنامه‌های پیشگیریِ مدرسه‌محور و میانجی‌گری والدین به تفاوت نتایج ملی می‌انجامد.

به گفته کارشناسان شبکه اروپایی ضدزورگویی (EAN)، تفاوت‌های میان نظام‌های ملی آموزش‌وپرورش نیز اهمیت دارد.

آن‌ها به یورونیوز نکست گفتند: «هرجا سواد دیجیتال و ایمنی آنلاین به‌طور فعال آموزش داده شود، جوانان معمولا برای پیشگیری و واکنش به زورگویی سایبری آمادگی بهتری پیدا می‌کنند.»

آن‌ها همچنین تاکید کردند که نابرابری‌های اجتماعی و اقتصادی، و نیز سطح حمایت خانواده و جامعه، می‌تواند تعیین کند جوانان تا چه حد در برابر زورگویی آسیب‌پذیرند و مدارس و نهادها تا چه اندازه می‌توانند به‌طور موثر مداخله کنند.

زورگویی سایبری در همه کشورهای اروپایی افزایش یافت

میان سال‌های ۲۰۱۷ تا ۲۰۱۸ و ۲۰۲۱ تا ۲۰۲۲، زورگویی سایبری در هر ۲۹ کشور و منطقه اروپاییِ پوشش‌داده‌شده در این گزارش افزایش یافت. این رشد در دانمارک، لیتوانی، نروژ، اسلوونی، ایسلند و هلند بیش از ۵ واحد درصد بود.

میانگین OECD از ۱۲.۱ درصد به ۱۵.۵ درصد رسید.

دکتر آلینا کوسما از کالج ترینیتی دوبلین گفت: «این افزایش اندک است و می‌توان آن را به این نسبت داد که نسل کنونی نوجوانان دسترسی بیشتری به دستگاه‌های دیجیتال پیدا کردند و زمان بیشتری را آنلاین گذراندند.»

کارشناسان EAN تاکید کردند که همه‌گیری کووید-۱۹ نقش مهمی داشت: با تعطیلی مدارس و انتقال زندگی اجتماعی به فضای آنلاین، جوانان زمان بسیار بیشتری را در پلتفرم‌های دیجیتال گذراندند؛ جایی که بروز تعارض و زورگویی آسان‌تر است.

اوهیگینز نورمن گفت: «این دوره با گسترش سریع استفاده از تلفن‌هوشمند و مشارکت در شبکه‌های اجتماعی در میان جوانان هم‌زمان بود؛ امری که فرصت‌های ارتباط اجتماعی و نیز تعاملات زیان‌آور آنلاین را گسترش داد.»

او افزود که محیط‌های ارتباطی دیجیتال غالبا ناشناسی، آنی‌بودن و مخاطبان گسترده‌تری فراهم می‌کنند؛ اموری که پاسخ‌گویی اجتماعی و همدلی را کاهش می‌دهد و به‌نوبه خود می‌تواند رفتارهای خصمانه یا طردکننده را در فضای آنلاین عادی‌سازی کند.

او اضافه کرد: «با این‌حال مهم است تاکید کنیم که این دوره را نباید نشانه‌ای از روند افزایشی بلندمدت در شیوع زورگویی سایبری دانست. داده‌های ملی اخیر حاکی از آن است که سطوح پس از همه‌گیری به ثبات رسیده است.»

دختران بیشتر در معرض زورگویی سایبری‌اند

در بسیاری از کشورها، احتمال قربانی شدن در زورگویی سایبری برای دختران بیشتر است، اما لیتوانی یک استثنای قابل‌توجه است.

بر پایه میانگین OECD، این نرخ برای پسران ۱۴.۳ درصد و برای دختران ۱۶.۴ درصد است. در چند کشور از جمله سوئد، فرانسه، انگلستان و ایتالیا این شکاف بیش از ۵ واحد درصد است.

نورمن این فاصله را با الگوهای رفتاری و هنجارهای جنسیتی توضیح می‌دهد. دختران بیشتر در ارتباطات مبتنی بر شبکه‌های اجتماعی و کنش‌های خودنمایی آنلاین مشارکت می‌کنند؛ فعالیت‌هایی که به‌طور نزدیک با شکل‌های رابطه‌ای و عاطفیِ زورگویی سایبری مانند طرد اجتماعی، شایعه‌پراکنی و آزار مبتنی بر تصویر پیوند دارد.

نرخ زورگویی سایبری در خانواده‌های تک‌سرپرست بالاتر است

نوجوانانِ خانواده‌های تک‌والد نیز بیش از همتایان خود در خانواده‌های دووالد از قربانی شدن در زورگویی سایبری گزارش می‌دهند؛ این الگو در همه کشورها دیده می‌شود.

این شکاف حتی از تفاوت جنسیتی هم وسیع‌تر است: ۱۹.۸ درصد در برابر ۱۴.۱ درصد.

در بیش از ۲۰ کشورِ فهرست، این تفاوت بیش از ۵ واحد درصد است.

اوهیگینز نورمن گفت: «شیوع بالاتر زورگویی سایبری در میان جوانانِ خانواده‌های تک‌والد می‌تواند نشان‌دهنده آسیب‌پذیری‌های ساختاری و روان‌اجتماعیِ مرتبط با بستر خانواده باشد.»

این امر نشان می‌دهد والدین تنها اغلب با فشارهای زمانی، مالی و عاطفی بیشتری روبه‌رو هستند؛ فشارهایی که می‌تواند نظارت بر فعالیت‌های دیجیتال کودکان را محدود و فرصت‌های هدایت آنان برای رفتار ایمن آنلاین را کاهش دهد.

کودکان در این خانواده‌ها ممکن است برای ارتباط اجتماعی زمان بیشتری را آنلاین بگذرانند و در نتیجه در معرض خطر بیشتری قرار گیرند.

انتهای پیام