بازار ۱۰۰ میلیارد تومانی لبوبو و لفوفو در ایران؛ فریب دیجیتال در سایه خلأ نظارتی!
با رشد ناگهانی موج لبوبو و لفوفو در شبکههای اجتماعی، بازار این محصولات عجیب و کمکیفیت در ایران داغ شده؛ بازاری ۱۰۰ میلیارد تومانی طی یک سال که به گفته کارشناسان، با تبلیغات اغراقآمیز و جریانسازیهای مصنوعی، کاربران را به خرید کالاهایی سوق میدهد که نه پشتوانهای دارند و نه ارزش واقعی. این تب ساختگی حالا نگرانیهایی درباره سوءاستفاده از اعتماد کاربران و بینظمی در فضای تجارت آنلاین ایجاد کرده است.
به گزارش سیتنا، تب لبوبو از حدود یک سال پیش شروع شد و ترند جهانی آن همچنان ادامه دارد. فضای مجازی پر شده از عکسهای لبوبو و در دنیای واقعی هم برخی مردم گاهی ساعتها در صف میمانند تا یکی از این عروسکها را بخرند.
این تب به ایران هم رسید و لبوبو میان برخی از کاربران ایرانی پرطرفدار شد. تیک تاک و اینستاگرام پر شد از ویدیوهایی که در آن کاربران لبوبو را به یکدیگر هدیه میدادند و یا جعبههای شانسی لبوبو را به این امید که رنگ مورد علاقهشان در جعبه باشد، باز میکردند.
با توجه به گران بودن لبوبو و نبود نمایندگی رسمی فروشگاه پاپ مارت، شرکت تولیدکننده این عروسک، بازار مدل تقلبی آن با نام «لفوفو» در ایران بسیار داغ است. چندی پیش رسانهها گزارش کردند که فروش لفوفو در ایران به یک صنعت ۱۰۰ میلیارد تومانی تبدیل شده است.
در همین حال، بعضی از رسانهها از محبوبیت لبوبو در ایران انتقاد کرده و درباره «تعارض» لبوبو با «فرهنگ بومی» نوشتند و از نبود جایگزین داخلی انتقاد کردند.
با این حال برخی از مردم، به خصوص دهه هشتادیها و دهه نودیها، با ترند جهانی لبوبو همراه شدهاند.
فروشگاههای آنلاین و مغازهها در داخل ایران لبوبو یا نسخه تقلبیاش لفوفو را با قیمتهای مختلف، از چندصدهزار تومان تا میلیونها تومان به فروش گذاشتهاند.
در شبکههای اجتماعی ایرانی نیز از تصویر دستهگلهای بزرگ طرح لبوبو گرفته تا ماشین عروس تزیین شده با لبوبو به چشم میخورد. حتی بستنیهایی با طرح لبوبو هم در بعضی از سوپرمارکتهای ایرانی به فروش میرسد.
لبوبو چیست؟
با وجود محبوبیت بیسابقه این عروسک، هنوز برای بسیاری این سوال مطرح است که لبوبو چیست و چرا ناگهان اینقدر محبوب شد.
کلمه لبوبو معنی خاصی ندارد و نام یک شخصیت خیالی در مجموعه عروسکی «هیولاها» است که حدود ۱۰ سال پیش، توسط کیسینگ لانگ، هنرمند و تصویرگر اهل هنگکنگ، با الهام از اساطیر نوردیک خلق شد.
در سال ۲۰۱۹ شرکت چینی پاپ مارت که در فروش فیگورهای کلکسیونی تخصص دارد، این شخصیت را خرید. پاپمارت معمولا فیگورها را به شکل شانسی میفروشد. لبوبو هم معمولا در جعبههای شانسی فروخته میشود و شما تا زمانی که جعبه را باز نکنید، نمیدانید کدام رنگ یا مدل را دریافت کردهاید. همین باعث میشود که طرفداران مدام این جعبهها را بخرند تا رنگ دلخواهشان را پیدا کنند یا کلکسیونی از رنگها و مدلهای مختلف جمع کنند.
لبوبو در رنگها و طرحهای مختلف عرضه میشود، اما ویژگیهای ظاهری مشترکی دارد: گوشهای دراز، چشمهای درشت و لبخند شیطنتآمیز که دندانهای تیز و مثلثیشان را نشان میدهند.
بسیاری از کاربران هنوز هم بر سر اینکه لبوبو دوستداشتنی و بامزه است یا زشت و عجیب و غریب با هم اختلافنظر دارند.
شرکت پاپمارت میگوید لبوبو شخصیتی مهربان دارد که همیشه میخواهد به دیگران کمک کند، اما گاهی ناخواسته خلاف آن عمل میکند.
لبوبو عضوی از مجموعه عروسکهای «هیولاهای» ساخت پاپمارت است. در دنیای لبوبوها شخصیتهای دیگری هم وجود دارند که عروسکهای آنها میان آنهایی که این سریها را میشناسند بسیار پرطرفدار هستند؛ مثل «زیمومو»، رئیس قبیله «هیولاها»، به همراه دوست پسرش «تیکوکو» و دوستش «موکوکو».
عرضه نسخههای جدید و کمیاب این عروسکها گاهی باعث ایجاد صفهای طولانی مقابل فروشگاههای پاپمارت میشود.
ترند شدن لبوبو
پیش از اینکه دنیا با پدیده لبوبو آشنا شود، فروش این هیولاهای کوچک پشمالو محدود به چین بود. اما حالا در بیش از ۳۰ کشور جهان فروخته میشود و ۴۰ درصد فروش آن در خارج از چین اتفاق میافتد.
دلایل مختلفی در شهرت لبوبو دخیل هستند. اما محبوبیت جهانی آن زمانی اوج گرفت که «لیسا»، عضو گروه کیپاپ بلکپینک در لایو تیکتاک با یک فیگور لبوبو ظاهر شد و بعدها در پستهای مختلف از آن تعریف کرد. پس از او ستارههای دیگری هم به این جریان پیوستند. اینفلوئنسرها و چهره های تلویزیونی در استوری اینستاگرام خود عکسی از کلکسیون لبوبوها منتشر کردند و دیوید بکام، ستاره فوتبال انگلیس هم عکسی از لبوبویی که دخترش برایش خریده بود منتشر کرد. تصاویری از ریانا و دوا لیپا درحالی که این عروسکها را به کیفهای خود وصل کرده بودند در شبکههای اجتماعی منتشر شد.
تبلیغ و تایید از طرف چهرههای شناخته شده و استفاده آنها از یک محصول خاص تاثیر عمیقی روی رفتار مصرفکننده دارد. این تاثیر میتواند یک محصول را به ترند تبدیل کند، تقاضا را بالا ببرد و باعث شود مردم از نظر احساسی با آن محصول ارتباط بیشتری بگیرند و آن را جذابتر ببینند.
شاید بتوان گفت که تبلیغات مستقیم و غیرمستقیم چهرههای مشهور، لبوبو را «مد» کرد و آن را به یک کالای کلکسیونی محبوب تبدیل کرد.
هشتگ لبوبو در تیکتاک بیش از ۲۰۰ میلیونبار پست شد و با ترند شدن آن، درآمد شرکت چینی تولیدکننده این عروسک، پاپمارت، تقریبا سه برابر شد.
لبوبو یا لفوفو؟
محبوبیت لبوبو باعث شده بازار نسخههای تقلبی این عروسکها هم رونق بگیرد. در بریتانیا، ارزش لبوبوهای تقلبی به میلیونها پوند میرسد. در ایران هم به خاطر گرانی و کمیابی لبوبو، اغلب مدل تقلبی آن یعنی لفوفو فروخته میشود.
کارشناسان هشدار دادهاند که عروسکهای تقلبی لبوبو به دلیل نبود کنترل کیفیت، ممکن است برای کودکان ایمن نباشند.
ترندی که نهایتا اعتماد عمومی را هدف گرفت
در نهایت، ماجرای لبوبو و لفوفو بیش از آنکه یک ترند در شبکههای اجتماعی باشد، نشاندهنده شکاف جدی میان مصرف آگاهانه و مصرف هدایتشده است؛ شکافی که با اتکای بیش از حد به تبلیغات تأثیرگذاران، خلأ نظارت مؤثر و سرعت بالای چرخه ترندسازی هر روز عمیقتر میشود.
تجربه این بازار ساختگی یادآور این واقعیت است که تا زمانی که سواد رسانهای کاربران تقویت نشود و چارچوبهای شفاف برای تبلیغات آنلاین شکل نگیرد، موجهای مشابه همچنان میتوانند اعتماد عمومی را هدف قرار دهند و هزینههای مالی و روانی تازهای به جامعه تحمیل کنند.
انتهای پیام
افزودن دیدگاه جدید