بررسی کاربردهای هوش مصنوعی در پارلمان ها

به گزارش سیتنا، دفتر مطالعات مرکز نوآوری و خانه خلاق مرکز پژوهش‎ های مجلس شورای اسلامی در گزارش«سلسله گزارشات نوآوری پارلمانی (۲): کاربرد‌های هوش مصنوعی در پارلمان‌ها» آورده که پیرو افزایش استفاده از فناوری‌های هوش مصنوعی در فرایندهای قانونگذاری در سراسر جهان، این گزارش به بررسی تطبیقی کاربرد هوش مصنوعی در پارلمان‌ها می‌پردازد. پس از همه‌گیری کووید-۱۹ و نیاز فزاینده پارلمان‌ها به فناوری‌ها برای حفظ کارایی و اثربخشی خود، توجه به هوش مصنوعی نیز به‌شدت افزایش یافته است. هدف از این مطالعه، تحلیل نمونه‌های موفق و شناسایی چالش‌ها و تأثیرات فناوری بر فرایندهای قانونگذاری است.

یافته‌های این گزارش نهاد پژوهشی نشان می‌دهد که پارلمان‌ها از هوش مصنوعی برای اتوماسیون وظایف اداری، بهبود دسترسی عمومی و تقویت مشارکت مردمی استفاده می‌کنند. چالش‌های مهم شناسایی شده نیز شامل مسائل فنی، نگرانی‌های اخلاقی و مقاومت در برابر تغییر است. در ایران، با وجود تمایل به استفاده از فناوری‌های نوظهور مانند هوش ‌مصنوعی در عرصه‌های تصمیم‌گیری و قانونگذاری، مجلس شورای اسلامی و نهادهای مرتبط هنوز در مراحل مقدماتی استفاده از این فناوری‌ها قرار دارند. چالش‌های اصلی نظیر نبود نقشه راه مشخص برای تحول دیجیتال‌، کمبود نیروی انسانی ماهر و فقدان زیرساخت‌های لازم و تجربیات عملی در به‌کارگیری فناوری‌های پیشرفته و ضعف در درس‌آموزی از تجربه‌های موجود موفقیت و شکست، حرکت متناسب در این حوزه را با موانعی روبه‌رو کرده است.

در این گزارش تاکید شده که تصوراتی که هوش ‌مصنوعی را به‌عنوان راه‌حلی جامع برای تمام مشکلات می‌بینند، با دیدی واقع‌بینانه‌تر بازنگری شوند؛ زیرا استفاده مؤثر از این فناوری نیازمند زیرساخت‌های مناسب، برنامه دقیق و مدون، پایش و ارزیابی مستمر عملیاتی‌سازی برنامه و اصلاح آن است. طبعاً استفاده غیرمسئولانه از هوش ‌مصنوعی می‌تواند موجب بروز مشکلات جدید شود.از یک‌سو ابعاد فناوری هوش ‌مصنوعی و قابلیت‌ها و مخاطرات و آثار آن هنوز مبهم است و همچنین کاربرد هوش ‌مصنوعی در پارلمان‌ها و سازوکارهای مربوط به قانونگذاری نیز سابقه چندانی ندارد؛ ازسوی‌دیگر با توجه به‌سرعت تحولات این فناوری و آثاری که در حوزه‌های مختلف ایجاد کرده است، نظاره‌گر ماندن پارلمان ایران و عدم به‌کارگیری خردمندانه آن، موجب عقب‌ماندگی‌ها و هزینه‌های بسیاری خواهد شد. در چنین شرایطی رصد مستمر تجربه‌های روز پارلمان‌های دنیا و مطالعه یافت‌های عملی و کاربردی و درس‌آموزی از آنها ضروری می‌کند.

در یافته های این گزارش مرکز پژوهش ها آمده که مرکز نوآوری قوه مقننه از ابتدای تأسیس خویش کوشیده است تا مفهوم «نوآوری پارلمانی» را تبیین و ترویج کند و در خصوص مسیرهای به‌کارگیری این نوآوری‌ها برای ارتقای کارآمدی و اثربخشی مجلس شورای اسلامی، پیشنهادهایی ارائه دهد و تجربیات نوینی خلق کند. در همین راستا موضوع چگونگی کاربست هوش ‌مصنوعی در مجلس شورای اسلامی در محور فعالیت‌های این مرکز قرار گرفته و مطالعات پایش این کاربست‌ها در دیگر پارلمان‌های دنیا و تسهیلگری برای ایجاد محصولات و تجارب موفق را در دستور کار خود قرار داده است.

در جمع بندی یافته های این گزارش نهاد پژوهشی آمده که هدف اصلی گزارش پیش‌رو، ارائه تصویری منسجم از کاربردهای هوش ‌مصنوعی در پارلمان‌هاست تا به تصمیم‌گیران قوه مقننه و مرکز پژوهش‌های مجلس این امکان را بدهد که با شناسایی ظرفیت‌های این فناوری، انتخاب‌هایی متناسب با نیازها، امکانات و اهداف خود انجام دهند. برای بهره‌مندی بهتر تصمیم‌گیران و کارشناسان، در این گزارش کوشش شده ‌است که طیف وسیعی از منابع جدید مرتبط با این موضوع بررسی شود و مطالعه تجربه‌ها به تعدادی از کشورهای توسعه‌یافته محدود نماند. این امر به‌منظور معرفی تنوع کاربردهای مختلف هوش ‌مصنوعی در پارلمان‌های کشورهای گوناگون با شرایط متفاوت صورت گرفته است.استفاده خردمندانه و مدبرانه از این فناوری، این امکان را فراهم می‌کند که مجلس شورای اسلامی به‌سرعت خود را با تحولات جدید علمی و فناوری هماهنگ سازد و به این ترتیب، نقش خود را به‌عنوان نهادی پیشرو در حکمرانی دیجیتال تقویت کند.

انتهای پیام