تنزل رتبه ایران در حوزه هوش مصنوعی

به گزارش سیتنا، دکتر داوود ادیب امروز در پنجمین نشست تخصصی هوش مصنوعی و اقتصاد که در سالن جلسات معاونت صدا از سوی  رادیو اقتصاد برگزار شد، گـفت: بر اساس آخرین رتبه ‌بندی کشورها در حوزه هوش مصنوعی در آکسفورد اینساید در ۲۰۲۳، ایران رتبه ۹۴ را در میان ۱۹۳ کشور به دست آورده است و رتبه ما در این حوزه نسبت به سال گذشته تنزل یافته است.
وی با بیان اینکه در حوزه دانشی جلو هستیم که دلیل آن تعداد انتشار مقالات است، اظهار کرد: سه شاخص عمده برای آمادگی هوش مصنوعی در دنیا تعیین شده که شامل «دولت، حکمرانی و تسهیل‌گری و قوانین»، «زیرساخت» و «تکنولوژی و فناوری» می‌شود. بر اساس آخرین گزارشی که از سازمان وایپو در حوزه نوآوری جهانی دریافت کردیم، در شاخص نهادی که به یکی از شاخص های آمادگی هوش مصنوعی مرتبط می‌شود، متاسفانه رتبه خوبی نداریم و بین ۱۳۳ کشور در شاخص نهادی که مربوط به حکمرانی استرتبه ۱۳۳ را کسب کرده‌ایم و به این معنا است که بعد از ما در این ارزیابی هیچ کشور دیگری وجود ندارد.
ادیب، این آمار را هشداری برای کشور در حوزه حکمرانی نو آوری و همینطور هوش مصنوعی دانست و یادآور شد: هر چه ما زیرساخت مناسبی داشته باشیم و بتوانیم فناوری‌هایی را جذب کنیم و یا در کشور این فناوری‌ها را توسعه دهیم، اگر به موضوع قوانین و حکمرانی داده و حکمرانی بر داده توجه نکنیم، شانس خوبی در دنیا نخواهیم داشت.
رئیس هیات مدیره انجمن هوش مصنوعی و اقتصاد دیجیتال ایران به بیان وضعیت زیرساخت‌های این حوزه پرداخت و با بیان اینکه اقبال و شانس قابل توجهی در این حوزه نداریم، گفت: ایران در شاخص مرتبط با محیط‌ سازمانی رتبه ۱۲۷، در شاخص اثربخشی دولت رتبه ۱۲۰، در شاخص محیط نظارتی رتبه ۱۳۱، در شاخص کیفیت نظارتی رتبه ۱۳۳ و در شاخص احکام قانونی رتبه ۱۱۸ را کسب کرده است.
به گفته وی، ایران همچنین در شاخص محیط تجارت رتبه ۱۲۸ و در شاخص سیاست‌های انجام کسب و کار رتبه ۱۲۶ را از آن خود کرده و همه این رتبه‌ها در میان ۱۳۳ کشور جهان محاسبه شده است.
ادیب با اشاره به وضعیت کشور در حوزه زیرساخت‌های فناوری اطلاعات و ارتباطات، گفت: کشور در این حوزه نسبت به سال گذشته (۲۰۲۲) که رتبه ۹۷ را داشته، در سال ۲۰۲۳ تنزل رتبه داشته و به جایگاه ۱۰۲ جهانی رسیده است. در زیر شاخص‌های این شاخص نیز وضعیت کشور به این صورت است:
* در حوزه دسترسی به فناوری اطلاعات و ارتباطات رتبه ۸۹
* استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات رتبه ۶۵
* سرویس آنلاین دولتی رتبه ۱۱۵
* مشارکت الکترونیکی رتبه ۱۲۸
* زیرساخت‌های عمومی رتبه ۵۰
وی تاکید کرد: این اعداد نشان می‌دهد که در حوزه زیرساختی باید فعالیت بیشتری داشته باشیم. در زیرساخت تنها موضوع تجهیزات مطرح نیست. درست است که اگر تجهیزات سرورهای قوی در اختیار داشته باشیم، می‌توانیم در این حوزه قوی کار کنیم و لیکن با شرایط موجود می‌توانیم از روش‌هایی چون کلود کامپیوتینگ استفاده کنیم. ما در حوزه هوش مصنوعی می‌توانیم از کارهای کوچک آغاز کنیم و حتما لازم نیست که گام‌های بزرگ برداریم.
رئیس هیات مدیره انجمن هوش مصنوعی و اقتصاد دیجیتال ایران با بیان اینکه کشورهای مختلف بر اساس توانمندی‌هایشان هر کدام یک موضوع و جهت‌گیری خاصی نسبت به هوش مصنوعی داشته‌اند، ادامه داد: امریکا به دلیل توان مالی که دارد، شرکت‌های بزرگ را خریداری کرده است، کشورهای عربی چون امارات و عربستان جذب نمایندگی این حوزه را در پیش گرفته‌اند و هندوستان به سمت آموزش هوش مصنوعی حرکت کرده است.
وی ادامه داد: در اتحادیه اروپا به دلیل توانمندی کمتر فناوری آنها نسبت به کشورهای پیشرو به سمت قانونگذاری، سیاست گذاری و تدوین استراتژی رفته‌اند و سعی کرد ه اند در این حوزه قدرت را به دست بگیرند. کشور چین نیز در حوزه ربات‌ها بیشتر فعال شده است. ایران نیز به دلیل اینکه در سه حوزه دولت، زیرساخت و تکنولوژی مزیت رقابتی قابل توجهی ندارد ، پیشنهاد می‌شود که با توجه به سبقه‌ای که در حوزه ریاضیات دارد، مزیت رقابتی خود را در حوزه الگوریتم‌ها و مدل‌ها تعریف کند.
ادیب خاطرنشان کرد: با شروع در مدل‌سازی سادهمی‌توانیم مزیت رقابتی را در دنیا کسب کنیم.

دکتر ادیب ، در بخش دیگری از سخنان خود به موضوع هوش مصنوعی و ارزش‌های دموکراتیک و به عبارتی به موضوع AI DV Index اشاره نمود.   
ادیب ادامه داد: مرکز هوش مصنوعی و خط ‌مشی دیجیتال (C AI DP) هر سال گزارشی به نام گزارش AI DV منتشر می نماید که وضعیت هوش مصنوعی (AI) و ارتباط آن با ارزش‌های دموکراتیک (DV) را در کشورهای مختلف بررسی می ‌کند. هدف این گزارش بررسی نحوه مدیریت هوش مصنوعی در کشورها و میزان پایبندی کشورها به اصول و موازین بین‌المللی در این زمینه است که این موضوع  از طریق ارزیابی، سنجش و مقایسه خط ‌مشی‌ها،برنامه ها و راهبردها و عملکردهای مرتبط با هوش مصنوعی در کشورهای مختلف انجام می‌پذیرد.

وی افزود: عوامل ارزیابی در این گزارش بر اساس چارچوب های شناخته شده سیاست گذاری هوش مصنوعی مانند اصول هوش مصنوعی سازمان همکاری و توسعه اقتصادی و یا  توصیه‌های اخلاقی یونسکو برای هوش مصنوعی ، اعلامیه  های جهانی حقوق بشر و اصول تصمیم گیری دموکراتیک در هر کشور که شامل شفافیت، مشارکت عمومی و دسترسی به اسناد خط ‌مشی می باشد انتخاب شده اند.

ادیب گفت: در این سنجه 12 سوال وجود دارد که اگر کشوری به هر سوال پاسخ مثبت بدهد امتیاز 1 و اگر پاسخ منفی دهد امتیاز 0 و اگر پاسخ میانه بدهد نمره نیم را دریافت می نماید . تعدادی از این سوال های 12 گانه به شرح ذیل است:

- آیا کشور، فرایندی را برای مشارکت معنادار مردم در تدوین خط‌مشی ملی هوش مصنوعی ایجاد کرده است؟

- آیا اسناد و مدارک مربوط به خط ‌مشی‌ها و رویه‌های هوش مصنوعی کشور به ‌راحتی در دسترس عموم قرار دارد؟

- آیا کشور به‌موجب قانون، حق شفافیت الگوریتمی را برقرار کرده است

- آیا کشور، توصیه‌ نامه یونسکو در مورد اخلاق هوش مصنوعی را پذیرفته است؟

- آیا کشور، توصیه‌نامه یونسکو در مورد اخلاق هوش مصنوعی را اجرا می‌کند؟

ادیب در پایان سخنان خود مطرح کرد: در ارزیابی انجام‌شده در گزارش ۲۰۲۲ این موسسه، ایران نمره ۳ از ۱۲ (جایگاه ۷۰ در بین ۷۵ کشور) را کسب کرده و در گروه پایین‌ترین کشورها (گروه پنجم) دسته‌بندی شده است و همچنین در ارزیابی انجام‌شده در گزارش ۲۰۲۳ این موسسه، ایران نمره ۳ از ۱۲ (جایگاه ۷۸ در بین ۸۲ کشور) را کسب کرده و کماکان در گروه پایین‌ترین کشورها (گروه پنجم) دسته‌بندی شده است.

انتهای پیام