طلاق بدون زن و مرد

گزارش آگهی/ طلاق که خود از دو مرحله اجرای صیغه طلاق و ثبت واقعه طلاق تشکیل می‌گردد، اصولا پس از رسیدگی در مرجع قضایی و با حضور هر دو طرف صادر می‌گردد، با این حال این فرض هم وجود دارد که یکی از طرفین در مراحل رسیدگی به دادخواست طلاق دخالتی نداشته باشند که به طلاق غیابی می‌انجامد.

در این نوشته به معرفی طلاق غیابی خواهیم پرداخت.

طلاق غیابی به چه معناست؟

آرا و احکام صادره از محاکم قضایی در یک نوعی از تقسیم‌بندی، به آرای حضوری و آرای غیابی تقسیم می‌شود. اهمیت و فلسفه این تقسیم‌بندی را باید در یکی از ویژگی های ماهیتی رسیدگی‌های قضایی دنبال کنیم.

توضیح آن که یکی از مهم‌ترین ویژگی‌ها که قطعا باید در هر رسیدگی رعایت شود، فرصت دفاع برای هر دو نفر و نیز رعایت عدالت در تصمیم‌گیری است.

فرصت دفاع که در کلیه محاکم باید برای کلیه طرفین یک اختلاف یا دفاع فراهم باشد، در صورتی قابل تصور است که کلیه طرفین در جریان رسیدگی قضایی قرار گیرند و در نتیجه دفاعیات خود را اعم از کتبی یا شفاهی، بتوانند ارائه نمایند.

به همین سبب است که کلیه اوراقی که به مراحل رسیدگی مرتبط می‌شود، اعم از دادخواست یا شکواییه اولیه که شروع رسیدگی قضایی را به همراه دارد تا دعوت به تحقیقات و تصمیمات قضایی واصله، باید به کلیه طرفین اعلام شود.

اعلام تصمیمات و اوراق قضایی به طرفین آن را ابلاغ می‌نامند. در نتیجه ابلاغ به این معناست که هر یک از اوراق قضایی توسط مراجع صالح به طرفین یک دعوا یا اختلاف ارائه گردد. حال چنانچه ابلاغ مستقیما به خود شخص مخاطب تحویل گردد، ابلاغ واقعی داریم اما در هر صورت دیگری، برای مثال تحویل اوراق به همسر یا خانواده شخص، با ابلاغ قانونی مواجه هستیم.

ابلاغ واقعی و قانونی، چنانچه شخص در جلسه رسیدگی حاضر شود و یا آن که لایحه دفاعیه ارائه نماید، تفاوتی از حیث اثرات با هم ندارند، لیکن چنانچه اوراق به صورت قانونی ابلاغ شده باشد و مخاطب نیز در هیچ یک از مراحل رسیدگی حضور نیافته و نیز لایحه دفاعی ارائه ننموده باشد، یک مرحله رسیدگی مازاد برای وی پیش‌بینی خواهد شد.

توضیح آن که در فرض اخیر، رای صادره به عنوان رای غیابی شناخته می‌شود که مخاطب هرگاه از آن مطلع شود می‌تواند درخواست رسیدگی واخواهی نماید. واخواهی مرحله جدیدی از رسیدگی نیست بلکه به معنای تکرار شدن همان مرحله‌ای از رسیدگی است که شخص غایب از دست داده است.

با توضیحات ارائه شده بنیاد وکلا به دست می‌آید که رای غیابی می‌تواند برای هر نوعی از دعوا و اختلاف صادر گردد، پس زمانی که در خصوص طلاق غیابی صحبت می‌کنیم، دقیقا مقصود آن است که یکی از طرفین در مراحل رسیدگی حضور نداشته باشد و نیز از درخواست طلاع دفاع کتبی ارائه ننموده باشد.

در دعوای طلاق دو طرف شامل زوج و زوجه هستند. هیچ شخص دیگری نمی‌تواند در این رسیدگی ورود نماید و از جانب یکی از طرفین درخواست طلاق را ثبت نماید و مخاطب دعوا نیز قطعا طرف مقابل است.

اما فرض‌های مختلفی که ممکن است به صدور رای طلاق غیابی منجر شود را با هم بررسی نماییم.

طلاق غیابی از طرف مرد

مطابق با ماده 1133 از قانون مدنی که درباره طلاق صحبت کرده است، مرد می‌تواند هر وقت که بخواهد زن خود را طلاق دهد. هر چند این ماده بعدها به این صورت اصلاح شد که مرد جهت طلاق زوجه باید درخواست خود را با دادگاه صالح ارائه نماید، اما در حق وی نسبت به اعلام و اقدام در خصوص طلاق تغییری ایجاد نشد.

در نتیجه همانگونه که مشاهده می‌شود، ثبت طلاق از طرف زوج به عنوان یک حق برای وی به رسمیت شناخته شده است و رسیدگی قضایی به آن صورت انجام نخواهد شد.

حال در چنین حالتی که درخواست طلاق از طرف مرد ارائه شده است، چنانچه هیچ کدام از اوراق قضایی به زوجه ابلاغ واقعی نشود و نیز نامبرده در جلسه رسیدگی حضور نیافته و نیز لایحه دفاعیه ارائه ننماید، طلاق از نوع غیابی خواهد بود.

با وجود آن که در کلیه آرای صادره غیابی امکان واخواهی به عنوان یک حق قانونی به رسمیت شناخته شده است، لیکن باید در نظر داشته باشیم که واخواهی از رای طلاق غیابی که زوجه نسبت به آن درخواست واخواهی ثبت می‌نماید، عملا اثری به دنبال نخواهد داشت.

زیرا در واخواهی طرف غایب به دنبال آن است که با ارائه دفاعیات خود بتواند رای صادر شده را به نفع خود تغییر دهد. حال آن که با توجه به ماده قانونی یاد شده مرد این حق را دارد که همسر خود را با اراده یک طرفه طلاق دهد و حضور و یا عدم حضور زوجه در مراحل رسیدگی، تغییری در این حق ایجاد نخواهد کرد.

با این حال این وضعیتی که شرح آن گذشت را باید یکی از انواع حالت‌های طلاق غیابی در نظر بگیریم.

طلاق غیابی از طرف زن

طلاق غیابی از طرف زن به این معناست که هیچ یک از اوراق قضایی به زوج ابلاغ واقعی نشده باشد و نیز زوج در هیچ یک از مراحل رسیدگی حضور نداشته و یا لایحه دفاعیه ارائه ننموده باشد.

طلاق غیابی از طرف زوجه در چند حالت مختلف ممکن است که اتفاق بیفتد. اما پیش از معرفی آن‌ها باید در نظر داشته باشیم که طلاقی که به واسطه اعمال حق طلاق توسط زوجه صورت می‌پذیرد، طلاق غیابی نخواهد بود.

توضیح آن که در اعمال حق طلاق، در واقع زوجه وکالت در طلاق و نیز توکیل در وکالت دارد. به همین سبب نیز اراده وکیل جایگزین اراده زوج می‌شود که در نتیجه نمی‌توانیم بگوییم طلاق غیابی است بلکه طلاق با حضور هر دو اراده زوج و زوجه محقق شده و از نوع حضوری تلقی خواهد شد.

ماده 1029 از قانون مدنی یکی از حالت‌هایی است که طلاق غیابی از طرف زوجه درخواست می‌گردد. مطابق با این ماده چنانچه زوج برای مدت 4 سال تمام غایب مفقود الاثر باشد، زوجه می‌تواند تقاضای طلاق خود را ثبت نماید.

در نظر داشته باشید که غایب مفقود الاثر به شخصی گفته می‌شود که به هیچ وجه به وی دسترسی وجود نداشته باشد، هیچ اطلاعی از محل وی در دسترس نباشد و نیز هیچ ارتباطی با هیچ شخصی برقرار ننموده باشد.

چنانچه زوج به مدت 4 سال در چنین حالتی بوده باشد، برای زوجه حق طلاق ایجاد خواهد شد که طبیعتا به واسطه غایب بودن زوج، طلاق از نوع غیابی خواهد بود.

حالت دیگر از طلاق غیابی نیز مانند فرض اصلی است. یعنی زوج اوراق و ابلاغات قضایی مربوط به دادخواست طلاق را دریافت ننموده باشد، در هیچ یک از مراحل رسیدگی حضور نیافته باشد، هیچگونه لایحه دفاعی ارائه ننموده باشد و نیز رای طلاق را دریافت واقعی نکرده باشد.

در این صورت رای طلاق صادره نسبت به زوج از نوع غیابی است که طبیعتا می‌تواند با دادخواست واخواهی از طرف وی، هرگاه که از صدور رای مطلع شود، مورد اعتراض واقع شود.

انتهای پیام