رئیس صندوق نوآوری: فناوری عامل توسعه اقتصادی است
رئیس صندوق نوآوری و شکوفایی، گفت: دانش‌بنیان شدن امروز یک انتخاب نیست، بلکه ضرورت است و اگر به دنبال نگه‌داشت نخبگان هستیم راه‌حل آن شرکت‌های دانش‌بنیان است و اگر به دنبال توسعه اقتصادی هستیم، همه معتقدند فناوری عامل توسعه اقتصادی است.
به گزارش سیتنا، رویداد «معرفی دستاوردهای شبکه بانکی در تأمین مالی شرکت‌های دانش‌بنیان» عصر شنبه هفتم بهمن با حضور وزیر اقتصاد و دارایی، معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس جمهور، رئیس صندوق نوآوری و شکوفایی، رییس مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری و جمعی از مدیران شبکه بانکی کشور در محل صندوق نوآوری برگزار شد.
دکتر سیداحسان خاندوزی، وزیر امور اقتصاد و دارایی در این رویداد با بیان اینکه سال گذشته ۲ درصد از GDP کشور به حوزه دانش‌بنیان‌ها اختصاص داشت که عدد بالاتری نسبت به سال ۱۴۰۰ بود، گفت: این در حالی است که در سال ۱۴۰۰ حدود ۱.۶ درصد تولید ناخالص داخلی به شرکت‌های دانش‌بنیان اختصاص یافت.
موتور محرکه اقتصاد ایران باید شرکت‌های دانش‌بنیان باشند
وزیر اقتصاد تاکید کرد: باید وابستگی به منابع طبیعی به عنوان موتور محرکه شرکت‌های اقتصادی را به جایی برسانیم که موتور محرکه اقتصاد ایران، شرکت‌های دانش‌بنیان باشند.
خاندوزی با بیان اینکه بسیاری از شرکت‌های بزرگ اقتصاد ایران متکی به منابع طبیعی هستند، گفت: شرکت‌های بزرگ، شرکت‌هایی هستند که متکی به خلق ارزش افزوده ناشی از بهره‌وری و کارایی و دانش و نوآوری‌اند؛ بنابراین دسترنج مغزافزار‌ها و تلاش‌های نخبگان علمی و صنعتی کشور ما باید مبنای کار شرکت‌های بزرگ اقتصادی باشد.
وی با اشاره به اینکه بانک‌ها تلاش می‌کنند ریل کهنه سیاست‌های اعتباری کشور را به سمت مقصد جدید هدایت کنند، افزود: یکی از اتفاقات مبارک در این زمینه این است که شبکه تامین تسهیلات و اعتبارات بانکی کشور در سال ۱۴۰۱ دو برابر سال ۱۴۰۰ ضمانت‌نامه برای شرکت‌های دانش‌بنیان صادر کرد و طی آن، ۵۶ هزار میلیارد تومان به بیش از ۱۰۰ هزار میلیارد تومان در سال ۱۴۰۱ رسید. در حوزه تسهیلات نیز شاهد رشد نسبتا قابل توجهی بودیم؛ به این ترتیب که میزان تسهیلات ارائه شده در این بخش، از کمتر ۹۰ هزار میلیارد تومان به ۱۴۰ هزار میلیارد تومان افزایش یافت. هرچند این میزان تسهیلات‌دهی، درخور تحسین است، ولی با هدف‌گیری‌ها فاصله معناداری دارد.
وزیر اقتصاد با ارائه پیشنهاد به مدیران عامل بانک‌ها گفت: از مدیران عامل بانک‌های تحت مدیریت دولت به شکل جدی می‌خواهم که اگر سقف بانک مرکزی مانع آن‌ها نیست، بخشی از تسهیلات تبصره ۱۸ قانون جهش تولید که باید به شرکت‌های دانش‌بنیان تخصیص پیدا کند را تا پایان سال به این بخش اختصاص دهند.
خاندوزی با بیان اینکه بانک‌ها باید در زمینه ارائه تسهیلات به شرکت‌های دانش‌بنیان اطلاع‌رسانی کنند، گفت: نظام تامین مالی باید به استقبال شرکت‌های دانش‌بنیان برود. تلاش ما در وزارت اقتصاد این است که بتوانیم از طریق خط ویژه‌ای که برای شرکت‌های دانش‌بنیان باز کرده‌ایم، مسیر تسهیلات‌دهی به این شرکت‌ها را کوتاه و تسهیل کنیم و پیش شرط‌هایی که نظام تودرتوی اداری و بروکراسی کشور پیش پای شرکت‌های دانش‌بنیان قرار می‌دهد را آسان‌تر کرده و این شرکت‌ها را تا حد ممکن سریع‌تر از این معبر عبور دهیم تا بتوانیم در تامین مالی آن نقشی که شایسته است را ایفا کنیم.
وی در ادامه با بیان اینکه میزان تامین مالی شرکت‌های دانش‌بنیان با قابلیت و ظرفیت بالای این شرکت‌ها سنخیتی ندارد، به مدیران شبکه بانکی توصیه کرد: اگر از انحراف منابع نگران نیستید و مطمئن هستید که منابع بانکی به تولید اصابت می‌کند برای تسهیلات‌دهی به دانش‌بنیان‌ها مسیر ویژه‌ای باز کنید.
وزیر امور اقتصاد و دارایی ادامه داد: تاکنون قانون اجازه نمی‌داد که بانک‌ها سرمایه‌گذاری مستقیم کنند، ولی قانون جهش تولید دانش‌بنیان به درستی این مسیر را باز کرد و ما خوشحالیم که بانک ملت و یکی از بانک‌های خصوصی در این زمینه پیشگام شدند و این تاکید را برای سایر بانک‌ها داریم که برای سال ۱۴۰۳ تعداد بیشتری از بانک‌ها از این ظرفیت قانونی برای تامین مالی بخش‌های تولیدی استفاده کنند.
خاندوزی اضافه کرد: با توجه به دوره رشد سریع و ظرفیت فوق‌العاده‌ای که در نخبگان، مخترعان و مبتکران وجود دارد، ظرفیت‌ها بسیار بالاتر است و امیدواریم با سایر سیاست‌های کنترلی که در حوزه نقدینگی و پل‌های پولی وجود دارد بتوانیم ظرفیت بالاتری را برای شرکت‌های دانش‌بنیان ایجاد کنیم.
وی تاکید کرد: کمک کردن از طریق ابزارهای تأمین مالی و زیرساخت‌های تامین مالی شرکت‌ها می‌تواند برای کشور ارزآور باشد و شرکت‌ها را به فاتح بازار‌های صادراتی تبدیل کند، ضمن آنکه این شرکت‌ها می‌توانند نیاز کشور را به محصولات دانش‌بنیان به حداقل برسانند؛ از این‌رو تامین مالی این شرکت‌های دانش‌بنیان از اولویت‌ها به شمار می‌رود.
دانش‌بنیان شدن یک انتخاب نیست، بلکه ضرورت است
در ادامه این رویداد نیز دکتر محمدصادق خیاطیان، رئیس صندوق نوآوری و شکوفایی در سخنانی با بیان اینکه دانش‌بنیان شدن امروز یک انتخاب نیست، بلکه ضرورت است، گفت: اگر به دنبال نگه‌داشت نخبگان هستیم راه‌حل آن شرکت‌های دانش‌بنیان است و اگر به دنبال توسعه اقتصادی هستیم، همه معتقدند فناوری عامل توسعه اقتصادی است.
خیاطیان با بیان اینکه اگر فناوری عامل اقتدار کشور است، این اقتدار از طریق شرکت‌های دانش‌بنیان میسر می‌شود، افزود: در دروان کرونا دو شرکت دانش‌بنیان در داخل کشور دستگاه ونتیلاتور تولید می‌کردند و اگر تحریم هم نبودیم باز کشور‌های دیگر به ما نمی‌دادند و امروز عدم وابستگی در حوزه ونتیلاتور به‌خاطر فعالیت شرکت‌های دانش‌بنیان است.
وی با اشاره به اینکه نظام تامین مالی نوآوری، قلب تپنده اکوسیستم دانش‌بنیان کشور است، گفت: اگر نظام تأمین مالی برای نوآوری نباشد رشد لازم محقق نمی‌شود. بسیاری از شرکت‌های دانش‌بنیان به تازگی وارد بازار شده‌اند و رشد فزاینده و مضاعفی دارند و نیازمند تأمین مالی گسترده‌تری نسبت به بقیه شرکت‌ها هستند. میانگین شرکت‌های دانش‌بنیان در اخذ تسهیلات از خیلی از حوزه‌ها بالاتر است یعنی پول به بخش تولید می‌رود.
رئیس صندوق نوآوری و شکوفایی با اشاره به خوش‌حسابی شرکت‌های دانش‌بنیان گفت: شرکت‌های دانش‌بنیان که از سوی صندوق نوآوری و شکوفایی به شبکه بانکی کشور معرفی می‌شوند با پیامی مواجه می‌شوند مبنی بر اینکه که منابع برای تسهیلات‌دهی به آن‌ها وجود ندارد. این در حالی است که شرکت‌های دانش‌بنیان بسیار خوش‌حساب هستند و نرخ نکول پایینی دارند.
خیاطیان افزود: اکوسیستم دانش‌بنیان کشور نیاز به تنوع بخشی در تأمین مالی دارد و یکی از ابزارهای تأمین مالی موضوع سرمایه‌گذاری خطرپذیر (VC) است.
وی با بیان اینکه بسته رشد تولید یکی از ابتکارات صندوق نوآوری و شکوفایی در راستای تحقق شعار سال (مهار تورم، رشد تولید) بود، ادامه داد: از طرفی همکاری صندوق با بانک‌ها گسترده است که یکی از این همکاری‌ها اهرمی‌سازی منابع است؛ به این معنا که ریسک بانک‌ها را پایین می‌آوریم.
عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی با بیان اینکه ما نسبت به وضع تبصره ۱۶ قانون بودجه 1402 بسیار حرف و گلایه داریم، گفت: ما در تبصره ۱۶ سال گذشته و تبصره ۱۸ امسال سرمان پایین است. ۲۰ درصد عملکرد تبصره ۱۶ و ۱۰ درصد عملکرد تبصره ۱۸ بسیار تأسف‌آور است. گزارش وزارت کار در این زمینه می‌گوید در رتبه دانش‌بنیان، رتبه آخر هستیم.
رئیس صندوق نوآوری و شکوفایی ادامه داد: ماده ۱۸ قانون جهش تولید دانش‌بنیان برای موضوع VC یک جریانی ایجاد کرده است و در همین راستا بانک‌ها باید در حوزه صنعت VCدر صنعت دانش‌بنیان ورود کنند.
خیاطیان با اشاره به موضوع تأمین مالی جمعی تأکید کرد: تأمین مالی جمعی به همت فرابورس رقم خورد. صندوق نوآوری در همین راستا مسابقه تلویزیونی «شکوفا» را طراحی و تولید کرده است و ما رکورد تأمین مالی ۵۰ میلیارد ریالی در ۵۰ دقیقه را در این مسابقه داریم.
وی با اشاره به حوزه‌های اولویت‌دار علم و فناوری در کشور گفت: طبق فرمان رهبر معظم انقلاب، ما باید در هوش مصنوعی جزو ۱۰ کشور برتر دنیا باشیم. حوزه میکروالکترونیک یکی از حوزه‌های پیشرو است که جزو اولویت‌های ماست؛ انرژی و آب نیز از دیگر حوزه‌های اولویت‌دار است که باید به آن توجه داشته باشیم.
رئیس صندوق نوآوری و شکوفایی در پایان با اشاره به سهم اقتصاد دانش‌بنیان از GDP کشور گفت: سهم اقتصاد دانش‌بنیان از GDP کشور باید به ۷ درصد برسد و این مسئله نیازمند یک تأمین مالی جدی است.
افزایش دو برابری تولید دانش‌بنیان‌ها در سال 1402
دکتر روح‌الله ذوالفقاری، معاون تسهیلات و تجاری‌سازی صندوق نوآوری و شکوفایی نیز در ادامه این رویداد گفت: با همکاری سه بانک و شورای پول و اعتبار، تسهیلاتی به شرکت‌ها اختصاص یافت و این همکاری موجب شد تولید در سال جاری نسبت به سال ۱۴۰۱ دو برابر شود.
ذوالفقاری با بیان اینکه این رویداد به معرفی دستاوردهای شبکه بانکی در حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان و زیست‌بوم نوآوری کشور می‌پردازد، افزود: زیست‌بوم نوآوری کشور در سال ۱۳۹۲ ذیل قانون حمایت از شرکت‌ها و مؤسسات دانش‌بنیان شکل گرفت و در آن سال، حدود ۵۵ شرکت تشکیل شد، اما امروز نزدیک به ۱۰ هزار شرکت دانش‌بنیان در کشور فعالیت می‌کنند.
وی افزود: از سال ۱۳۹۷تاکنون تقریبا ۱۸ هزار میلیارد تومان تسهیلات قرض‌الحسنه با کارمزد ۲ درصد به شرکت‌های دانش‌بنیان اختصاص یافته و همچنین ۱۷ هزار میلیارد تومان از طریق شبکه بانکی، ضمانت‌نامه در اختیار شرکت‌ها قرار گرفته است.
معاون تسهیلات و تجاری‌سازی صندوق نوآوری و شکوفایی با بیان اینکه مساله تضمین یک مساله جدی برای شرکت‌های دانش‌بنیان است، گفت: ما در صندوق نوآوری و شکوفایی سعی کردیم چارچوب تامین را به عنوان شبکه مکمل تامین کنیم. امسال، سال رشد تولید بود. بر این اساس سه بانک تسهیلاتی را با همکاری صندوق نوآوری و شکوفایی و شورای پول و اعتبار به شرکت‌های دانش‌بنیان اختصاص دادند و این همکاری موجب شد تولید در سال ۱۴۰۲ نسبت به سال قبل دو برابر شود.
ذوالفقاری افزود: موضوع دسترسی شرکت‌های دانش‌بنیان به بازار مالی از دیگر مسائل است و تامین این اوراق مشکلات پیچیده‌ای را برای شرکت‌ها ایجاد می‌کند. ریسک اوراق برای شرکت‌های دانش‌بنیان را با شبکه بانکی به صورت ۵۰-۵۰ بین بانک‌ها و صندوق نوآوری و شکوفایی تقسیم کردیم. این امر مزیت زیادی را برای شرکت‌ها ایجاد کرده است.
وی شرکت‌های دانش‌بنیان را از خوشنام‌ترین مشتریان شبکه بانکی توصیف کرد و یادآور شد: از این‌رو شبکه بانکی برای حمایت از این شرکت‌ها می‌تواند ریسک مدیریت شده‌ای را در نظر بگیرد.
ایجاد شعب اختصاصی بانک ملی برای شرکت‌های دانش‌بنیان
دکتر ابوالفضل نجارزاده، رئیس شورای هماهنگی بانک‌های دولتی نیز در این رویداد گفت: یکی از مسائلی که در حوزه دانش‌بنیان مطرح است، ایجاد شعب اختصاصی بانک‌ها در حوزه دانش‌بنیان است.
نجارزاده با اشاره به تاکید رهبر معظم انقلاب مبنی بر حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان گفت: شبکه بانکی کشور در سال جاری با توجه به تاکید ایشان و نیز سیاست دولت سیزدهم مبنی بر حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان، عملکرد متفاوتی را در حمایت از این شرکت‌ها رقم زدند.
مدیرعامل بانک ملی ایران با بیان اینکه این بانک نگاه ویژه‌ای به حوزه دانش‌بنیان دارد، ادامه داد: راهبرد قطعی ما در حوزه دانش بنیان، حمایت از شرکت‌های فعال در این حوزه است. در همین راستا، ارائه خدمات مشاوره‌ای به شرکت‌های دانش‌بنیان، تامین مالی این شرکت‌ها، تسهیل صدور ضمانت‌نامه و استفاده از ابزارهای نوین اعتبارسنجی برای اعطای ضمانت‌نامه برای شرکت‌های دانش‌بنیان در دستور کار این بانک قرار گرفته است.
وی در ادامه با اشاره به اینکه بانک ملی با استقرار یک شعبه در محل صندوق نوآوری و شکوفایی شرایط را برای شرکت‌های دانش‌بنیان تسهیل کرده است، گفت: بانک ملی با راه‌اندازی شعب خاص شرکت‌های دانش‌بنیان، خدمات ویژه‌ای را به این شرکت‌ها ارائه داده است.
نجارزاده با اشاره به حمایت بانک ملی از اکوسیستم نوآوری کشور ادامه داد: البته در شروع راه هستیم و در ادامه راه تامین مالی شرکت‌های دانش‌بنیان، تلاش می‌کنیم گام‌های موثرتری را برداریم.
ابزارهای جدید مالی بانک ملت در خدمت دانش‌بنیان‌ها
دکتر مسعود نصراصفهانی، رئیس هیات مدیره بانک ملت نیز دیگر سخنران این مراسم که در سخنانی با اشاره به اینکه ابزارهای جدید مالی از سوی این بانک در اختیار دانش‌بنیان‌ها قرار می‌گیرد، از آمادگی این بانک برای توسعه همکاری‌ها با صندوق نوآوری و شکوفایی خبر داد و گفت: بانک ملت نخستین بانکی است که شرکت دانش‌بنیان مشترک را با صندوق نوآوری تاسیس کرده است و اعضای هیات مدیره آن معرفی شده‌اند.
وی با بیان اینکه منتظر اخذ تاییدیه‌ها برای تاسیس این شرکت دانش‌بنیان هستیم، ادامه داد: از طرف دیگر، شرکت CVC را نیز تاسیس کردیم. بانک ملت تلاش می‌کند ابزارهای جدید مالی را در اختیار دانش‌بنیان‌ها قرار دهد.
نصراصفهانی تاکید کرد: بانک ملت از حامیان جدی شرکت‌های دانش‌بنیان است.
افزایش ۱۰ برابری درآمد شرکت‌های دانش‌بنیان در طول ۴ سال
مصطفی عرب، مدیرعامل شرکت اعتبارسنجی ارزش‌آفرینان اعتماد نیز در این مراسم با بیان یانکه پیشران‌های اقتصاد دانش‌بنیان شرکت‌های بزرگی هستند که این زنجیره را توسعه می‌دهند، گفت: ۸ درصد شرکت‌های پذیرفته شده در سازمان بورس توانسته اند مجوز دانش‌بنیانی بگیرند. تخمین ما این است که ۳۰۰ هزار نفر در این شرکت‌ها فعالیت می‌کنند. بنابراین، با توجه به گستردگی این شرکت‌ها به نظر می‌رسد توسعه نظام رتبه‌بندی برای این شرکت‌ها در توسعه اقتصاد دانش‌بنیان راهگشاست.
عرب با اشاره به اینکه درآمد شرکت‌های دانش‌بنیان به ۴۱۱ هزار میلیارد تومان رسیده است، افزود: البته ۵۲ درصد این درآمد‌ها صرفا توسط یک درصد این شرکت‌ها کسب شده است و وقتی ما روند درآمدی این شرکت‌ها را در بازه زمانی ۴ ساله نگاه می‌کنیم، درآمد این شرکت‌ها ۱۰ برابر شده است. علت کلیدی افزایش درآمد این شرکت‌ها نیز، افزایش تعداد شرکت‌ها و تورم است.
مدیرعامل شرکت اعتبارسنجی ارزش‌آفرینان اعتماد ادامه داد: ۳۸ درصد درآمد این شرکت‌ها مبتنی بر فروش محصولات دانش‌بنیان بوده و ۴۳ درصد فروش محصولات دانش‌بنیان را ۲۷ شرکت داشتند؛ بنابراین می‌توانیم نتیجه بگیریم که پیشران‌های اقتصاد دانش‌بنیان شرکت‌های بزرگی هستند که این زنجیره را توسعه می‌دهند.
وی با بیان اینکه سیستم بانکی تشخیص درستی بین شرکت دانش‌بنیان و محصول دانش‌بنیان نمی‌دهد، گفت: به همین دلیل ۴۰ درصد تسهیلاتی که توسط سیستم بانکی به شرکت‌های دانش‌بنیان داده شده به محصولات دانش‌بنیان تعلق گرفته که معادل ۵۶ هزار میلیارد تومان و سهم ۱.۶ درصدی است که نشان می‌دهد ۷۱ درصد از شرکت‌های دانش‌بنیان نتوانسته‌اند از سیستم بانکی تامین مالی شوند. ۸۰ درصد تسهیلات شرکت‌های دانش‌بنیان را صرفا ۳.۵ درصد از شرکت‌ها گرفته‌اند.
تجلیل از مدیران پیشرو شبکه بانکی در تامین مالی حوزه فناوری
گفتنی است در حاشیه این رویداد و با حضور وزیر امور اقتصادی و دارایی، رییس صندوق نوآوری و شکوفایی و رییس مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری، از مسئولان (مدیران عامل و روسای هیات مدیره) بانک‌های ملی، ملت، تجارت، سینا، پاسارگاد، کارآفرین، مهر ایران و پارسیان که نقش مهمی در تامین مالی حوزه فناوری و حمایت از شرکت‌های دانش بنیان ایفا کرده‌اند، با اهدای لوح تقدیر و تندیس، تجلیل شد.
برپایی نمایشگاه دستاوردهای شرکت‌های دانش بنیان در صندوق نوآوری
همچنین در حاشیه این رویداد، نمایشگاه محصولات شرکت‌های دانش‌بنیانی که به واسطه حمایت‌های شبکه بانکی کشور تولید و به بازار عرضه شده است، برپا شد.
انتهای پیام
افزودن دیدگاه جدید