دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی: دو فضایی شدن "مدل حکمرانی علم و فناوری" ضرورتی قطعی است

به گزارش سیتنا، همزمان با هفته دفاع مقدس؛ مراسم آغاز سال تحصیلی جدید دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی، پژوهشی و فناوری کشور با حضور دکتر سعیدرضا عاملی؛ دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی، محمد علی زلفی گل؛ وزیر علوم، تحقیقات و فناوری، دکتر فتوحی؛ رییس دانشگاه شریف، حجت‌الاسلام سیدفخرالدین طباطبایی؛ مسئول نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری دانشگاه‌ صنعتی شریف در سالن جباری دانشگاه شریف برگزار شد.

در افتتاحیه این مراسم دکتر سعیدرضا عاملی ضمن تبریک آغاز سال تحصیلی به جامعه دانشگاهی کشور گفت: مصادف شدن آغاز سال تحصیلی با هفته دفاع مقدس و اربعین حسینی منبعی برای معرفت بیشتر نسبت به حماسه‌های حسینی چه در دفاع مقدس و چه ریشه آن یعنی کربلای حسینی است؛ ان شاالله از این پیوند بهره ببریم و با انگیزه بیشتر، افق نگاه والاتر، همیاری و همدلی در مسیر سلامت و تعالی جامعه قدم برداریم.

وی به گذشت 19 ماه از شیوع کرونا در کشور اشاره کرد و افزود: با شیوع پاندامی کرونا شاهد فوت بیش از 119 هزار نفر در کشور هستیم که در میان آنها اساتید، دانشجویان،کارمندان، کادر درمان و مردم از طبقات و گروه‌های مختلف اجتماعی بوده‌اند. این روزها خبر تسلیت به یکدیگر در کشور در حال افزایش است. جامعه دانشگاهی رسالت سنگینی درمقابل موضوع "کرونا" و تامین و تعالی سلامت در جامعه بر عهده دارد.

استاد دانشگاه تهران گفت: "آغازها را نویدبخش نوآوری ها و تحولات اساسی" خواند و افزود: با آغاز سال تحصیلی 1400 انتظار می‌رود که راهگشایی مسیرهای جدی حوزه آموزش و پژوهش، حوزه نوآوری و خلاقیت با هدف تامین سلامت و تعالی جامعه -که از اهداف بلند انبیای الهی بوده است- شتاب جدی‌تری بگیرد.

دکتر عاملی به ظرفیت وسیع آموزش مجازی اشاره کرد و گفت: با وجود پاندمی کرونا فضایی به وجود آمد که ناگزیر از فضای مجازی در سطحی فراگیرتر و گسترده‌تر استفاده کنیم. در دوران کرونا آموزش و پژوهش در دامنه‌ای وسیع به فضای مجازی منتقل شد. ظرفیت فضای مجازی، دامنه‌ای برای عمل کردن در محیط رقومی است؛ ظرفیت محیط رقومی، به وسعت جامعه ریاضیات است و ظرفیت های تراکنشی و الکوریتم‌های آن متمایل به بی‌نهایت تنوع و تکثر دارند.

کرونا اثبات کرد که فضای دوم(مجازی)، فضای مهم، اثرگذار و فراگیر برای توسعه و تقویت علم و دانش است. معنای تاثیر فراگیر این است که "مدل حکمرانی علم و فناوری کشور" را باید تغییر دهیم.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی، ظرفیت فضای مجازی را ظرفیتی فراگیر و شبکه‌ای عنوان کرد و گفت: دامنه وسیع فضای مجازی می‌تواند همکاری‌های دانشگاهی را بیش از گذشته افزایش دهد. فضای مجازی، ظرفیت کار جمعی و گروهی را فراهم کرده است؛ اوج شکوه علم در دنیا، محصول کار جمعی و گروهی بوده است.

وی ادامه داد: فضای مجازی محیطی است که امکان ایجاد منبع انبوه و استفاده از همه منابع انسانی در یک ظرف واحد را فراهم کرده است که این اتفاق در گذشته محقق نشده بود. با وجود انتقال آثار علمی دانشگاه صنعتی شریف در داخل و خارج از کشور، فعالیت‌ها و همکاری های علمی محدود به محیط درونی دانشگاه است. بسیاری از دانشگاه های ما ارتباطات برونی شان شاید در سطح ملی کمتر از سطح بین المللی است؛ به دیگر سخن درسطح بین المللی برون گرایی بهتری داشته‌اند اما در سطح ملی از برون گرایی ضعیف تری برخوردار بوده‌اند. درواقع فضای مجازی به منزله یک کار برای همه کارها است و نیز تراکم داده‌های پراکنده علمی کشور را فراهم می‌کند.

استاد دانشگاه تهران گفت: کرونا اثبات کرد که فضای دوم(مجازی)، فضای مهم، اثرگذار و فراگیر برای توسعه و تقویت علم و دانش است. معنای تاثیر فراگیر این است که "مدل حکمرانی علم و فناوری کشور" را باید تغییر دهیم. و جناب دکتر زلفی گل، وزیر علوم از جنس همین تغییر هستند و نیز دانشگاه صنعتی شریف، دانشگاهی مرجعی برای تحولات ناشی از علم و فناوری است.

دکتر عاملی "دوفضایی کردن مدل حکمرانی علم و فناوری" را یک ضرورت قطعی دانست و گفت: زمانی که ابزاری به فناوری‌های نوین نگاه می‌کنیم، برنامه ریزی براساس فناوری نو داشته‌ایم البته بدون توجه به اینکه چه اثری و ظرفیت‌هایی در جهان واقعی و فیزیکی باید جا به جا شود.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی به صنعت 4 و کشاورزی 4 اشاره کرد و گفت: این صنعت، محصول دوفضایی کردن آن بود. این فضا، صنعت فیزیکی سایبریphysical cybernetic industrial) ) را خلق کرد. درواقع باید دو فضای مجازی و غیرمجازی مکمل هم باشند. باید بدانیم اگر حکمرانی دو فضایی ایجاد کردیم بسیاری از امور در سطح دانشگاهی چون داده‌ها و... مشترک خواهد شد. با این طرح ظرفیت نرم افزارها و اپلیکشن‌ها یکپارچه خواهد شد. اگر هر دانشگاهی برای خودش یک نرم افزار جامعی طراحی کند، نشان دهنده تفکر دیجیتال نیست بلکه تفکر آنالوگ را به نمایش گذاشته است. تفکر دیجیتال، کارایی‌اش برای همگان است؛ یک نرم افزار و پلتفرم قدرتمند یک بانک برای همه بانک‌ها کارایی دارد.

استاد دانشگاه تهران اظهار داشت: اصلاح تفکر برای ایجاد ظرفیت‌های جدید، به استفاده بهینه از منابع و سرمایه‌های کشور می‌انجامد و موجب هدر رفت منابع ملی نمی‌شود اما کار کردن با تفکر آنالوگ در فضای دیجیتال، مشکلات علمی و پژوهشی کشور را حل نخواهد کرد، بلکه پیچیدگی‌ها وهزینه‌ها  و سرمایه گذاری‌های نا به جا را افزایش می‌دهد.

وی  تاکید کرد: نیازمند مدل حکمرانی جدید دوفضایی برای مدیریت علم و فناوری کشور هستیم. برای نیل به این مقصود، باید هدف گذاری کنیم. دانشگاهیان و پژوهشگران محترم تایید می‌کنند که علم بدون هدف مثل سرمایه گذاری بدون هدف است.

دکتر عاملی عنوان کرد: قاعدتاً علم باید افق نگاه ما را تعریف کند. حکیم فرزانه انقلاب اسلامی در بیاناتشان از تمدن نوین اسلامی سخن گفته‌اند؛ ایشان می‌فرمایند "رسیدن به هدف تمدن نوین اسلامی، یک هدف گذاری مطلوب است."

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی تمدن نوین اسلامی را موضوع پیچیده‌ای ندانست و گفت: بنیان تمدن نوین اسلامی بر پایه تامین عدالت و مبارزه با تبعیض است. درحقیقت عمود خیمه مهدویت بر عدالت متبنی است؛ عدالتی که سیستم ایجاد می کند قطعا نجات بخش بشر است و نیز درصد خطای این عدالت از عدالت شخصی بسیار کمتر است.

وی افزود: عدالت نظام مند، عدالت مبتنی بر سیستم‌های هوشمند است. ماشین هوشمند دارای هوا و هوس نفسانی نیست. انسان‌ها در آزار و اذیت یکدیگر به ماشین پناه می‌برند و سیستم و الگوریتم به ماشین دستور می‌دهد و نفس انسانی بر آن حاکم نیست. بنابراین سیستم کمک کننده به استقرار عدالت است ولی توجه به هدف، تامین کننده این امر هم می‌تواند باشد.

استاد دانشگاه تهران به موضوعات مطروحه دکتر فتوحی، رییس دانشگاه شریف مبنی بر "چالش‌ها و مسائل حوزه علم" اشاره کرد و افزود: مسائل مطرح شده، نیازمند راه حل‌های نظام مند است. اگر به دنبال راه حل‌های نظام‌مند نرویم؛ در دنیایی از تشخیص‌ها و اقدامات فردی گرفتار می‌شویم و در نتیجه امکان تراکم سرمایه محقق نخواهد شد.

دکتر سعیدرضا عاملی تصریح کرد: بسیار امیدوارم به ظرفیت منابع انسانی کشور و تبدیل شدن آنها به سرمایه اجتماعی که همانا محصول همدلی، مهربانی، با هم بودن و ثبات است. این موضوعات اصولی است که فقدان هر کدام از آنها سرمایه اجتماعی را از بین خواهد برد.

وی ثبات را مهم‌ترین رکن فضای دانشگاهی عنوان کرد و گفت: فضای دانشگاه نیازمند آرامشی اطمینان بخش است که استادان و پژوهشگران و دانشجویان به موضوعات علمی با دقت نظر بیشتر بپردازند.

استاد دانشگاه تهران ادامه داد: دانشگاه مرجع مهمی برای حل مسائل کشور و کمک دهنده به پیشرفت ایران اسلامی است و همواره حکیم انقلاب اسلامی بر اهمیت مرجعیت نخبگانی دانشگاه  تاکید داشتند. درحقیقت سرمایه علم قابل تفکیک نیست؛ فضای دانشگاهی و حوزوی پیوندی در حوزه علم دارند که هر دو به تفسیری نجات بخش بشر هستند. از خداوند متعال طلب می‌کنیم در ایام اربعین شاهد افتخارات بزرگ، حل مسائل اساسی، استقرار عدالت و اقتدار ایران اسلامی در جامعه باشیم.

انتهای پیام