سهم ایران در تولید انرژی‌ از منابع تجدیدپذیر در جهان

محمد طهماسب زاده* - تجدید‌پذیرها دومین منبع انرژی در تولید برق جهانی در سال 2017 بودند. این منابع ارزشمند تجدیدپذیر،   24.5 درصد از تولید برق جهان را در دست دارند و پس از زغال سنگ (با سهم 38.5 درصدی) و گاز طبیعی (با سهم 23 درصدی) و بالاتر از هسته‌ای (با سهم 10.3 درصدی) قرار دارند. از سال 1990 ، تولید برق تجدید پذیر در سراسر جهان به طور متوسط 3.8 درصد در سال رشد کرده است، که بیشتر از میانگین رشد کل تولید برق ( 2.9 درصد) است. در حالی که 19.4 درصد از برق جهانی در سال 1990 از منابع تجدید پذیر تولید شده بود، این سهم تا سال 2017 به 24.5 درصد افزایش یافته است.

بنابر گزارش آژانس بین المللی انرژی (IEA)، در سال 2017، 1816.2 میلیون تن معادل نفت خام (Mtoe) انرژی از منابع تجدیدپذیر در جهان تولید شده است که کشور چین  با تولید 277.9 میلیون تن معادل نفت خام، سهم 15 درصدی و رتبه اول را دارد. کشور ایران با تولید 1.8 میلیون تن معادل نفت خام با سهم نزدیک به صفر درصد، رتبه 83 ام جهان را در اختیار دارد.

یکی از مهمترین دلایل عدم توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر در ایران، منابع سوخت‌های فسیلی خصوصا گاز است که کشور را از نیاز به جهش به سمت انرژی‌های تجدیدپذیر دور کرده است. روند تولید انرژی‌های تجدیدپذیر در ایران روند رو به رشدی را نشان می‌دهد ولی سهم تولید برق از انرژی‌های تجدیدپذیر با توجه به افزایش تقاضای برق در کشور، روند نزولی دارد و این نشان از عدم توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر بر حسب نیاز کشور بوده است.

ایران در تولید انرژی‌های تجدیدپذیر از کشور رقیب اقتصادی خود در منطقه فاصله زیادی دارد. البته منابع سوختهای فسیلی ایران و ترکیه قابل مقایسه نبوده و ترکیه در توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر، جبر جغرافیایی بیشتری نسبت به ایران دارد. کشورهای نفتی منطقه اعم از عربستان، امارات و عراق نیز تمایل چندانی در تولید انرژی‌های تجدید پذیر از خود نشان نداده‌اند و میزان تولید انرژی‌های تجدیدپذیر در این کشورها از ایران نیز کمتر است. اما برای توسعه پایدار و دستیابی به سبد انرژی متنوع، جهش به سوی استفاده از انرژی های تجدید پذیر بسیار ضروری است.

*کارشناس توسعه زیست بوم نوآوری حوزه انرژی