عضویت ایران در شورای حکام ITU؛ تبدیل نقش ایران از تماشاگر به بازیگر

به گزارش سیتنا، دکتر داوود زارعیان، معاون امور مشتریان و مدیرکل سابق روابط عمومی و امور بین الملل شرکت مخابرات ایران با سابقه حضور در دو اجلاس سران مختار ITU، در سرمقاله شماره 38 ماهنامه نسل چهارم نوشت:

اتحادیه جهانی مخابرات یا اتحادیه بین المللی ارتباطات دور، سال 1865 به منظور همکاری های بین المللی در همه زمینه های ارتباطات دور تاسیس شد. زمینه تاسیس در همه زمینه ها از این لحاظ بود که از همان ابتدای تاسیس این اتحادیه، پیش بینی می شد که در آینده تحولاتی را در عرصه ارتباطات و فناوری اطلاعات شاهد باشیم و یک سازمان جهانی که تحت نظر سازمان ملل است، باید بر همکاری های بین المللی، روندها، فرایندها و همچنین مسائل مختلف در حوزه ارتباطات دور، نظارت داشته باشد، بر همین اساس ITU  کارش را آغاز کرد.
این اتحادیه در ابتدا بر کار تلگراف در سطح بین الملل نظارت داشت. بعد از آن به موضوع تلفن ورود پیدا کرد و تلگراف و تلفن را در حوزه فعالیت خود قرار داد. اتحادیه جهانی مخابرات چند سال بعد و با توسعه ماهواره های ارتباطی، در حوزه ماهواره های زمینی و دریایی وارد شد و در سال های اخیر با توسعه اینترنت، این مبحث موضوع اصلی و مهم اتحادیه شد و در این زمینه  برنامه هایی به صورت جدی مطرح شد که در ادامه به آنها اشاره خواهم کرد.
اتحادیه بین المللی ارتباطات دور، وظایف مختلفی را برای خود تعریف و تدوین کرد و به تصویب رساند؛ از جمله موضوع تخصیص فرکانس رادیویی که یکی از مهمترین مسائل جهانی است و امروز در همه کشورهای دنیا به آن اهمیت زیادی داده می شود. در مبحث استانداردها هم استانداردهای تجهیزات مخابراتی و استاندارهایی که باید در زمینه پروتکل های مختلف ارتباطی مورد بررسی قرار گیرند، مورد تاکید قرار گرفت.
بحث توسعه ارتباطات و توسعه جهانی ارتباطات از دیگر مباحث مورد توجه این اتحادیه بود که در این زمینه با برگزاری چند همایش بین المللی پیگیر توسعه ارتباطات و ایجاد تعادل در بخش ارتباطات دور بودند.
اگر بخواهیم به این اتحادیه نگاه دقیقی داشته باشیم، باید اعتراف کنیم که نقش اتحادیه بین المللی ارتباطات دور در توسعه ارتباطات حائز اهمیت است؛ چراکه از سال 1985 با پیگیری های اتحادیه، ابتدا توسعه تلفن ثابت و بعد از آن توسعه اینترنت مورد توجه قرار گرفت و تلاش شد با کمک به کشورهای در حال توسعه، در این زمینه قدم های موثری برداشته شود.
یکی از مسائل و موضوع های اصلی و اساسی که قصد دارم اشاره کنم، موضوع ساختار اتحادیه  بین المللی ارتباطات دوراست که به بهانه انتخاب ایران به عنوان یکی از 48 عضو شورای حکام لازم است مورد بحث و بررسی قرار گیرد.
اتحادیه بین المللی ارتباطات دور دارای ساختاری است، به طوری که یک مجمع سیاستگذاری در بالاترین ساختار سیاست گذاری ارتباطات دور قرار گرفته است. این مجمع که عالی ترین مرجع تصمیم گیری اتحادیه است هر چهار سال یکبار در یک کشور عضو تشکیل جلسه می دهد. عنوان این کنفرانس، کنفرانس سران مختار است و همه تصمیمات اساسی اتحادیه در این کنفرانس گرفته می شود. اصولا کنفرانس سران مختار با حضور مقامات عالی رتبه ارتباطات دور از 189 عضو و دولت و همین طور شرکت های خصوصی که بعضا 300 الی 350 شرکت کننده هستند، تشکیل می شود. تصمیمات با رای کامل و با اجماع همه اعضا به تصویب می رسد و مورد اجرا قرار می گیرد و به عبارتی به کشورهای عضو ابلاغ می شود.
این کنفرانس در سه دوره اخیر یعنی سال 2010 در مکزیک، سال 2014 در کره جنوبی و سال جاری میلادی در امارات برگزار شد و در هر دوره تصمیمات مهمی اتخاذ شده است.
بعد از مجمع سیاست گذاری، دومین رکن و دومین ساختار اساسی اتحادیــه بین المللی ارتباطات دور، شورای اتحادیه بین المللی یا همان شورای حکام است. شورای حکام دارای 48 عضو است که وظیفه اجرای تصمیمات مجمع سیاست گذاری را بر عهده دارد. این 48 عضو از مناطق مختلف دنیا به نسبت و با رای همه کشورهای عضو انتخاب می شوند که جمهوری اسلامی ایران به عنوان یکی ازاعضای شورای حکام انتخاب شده و طبیعتا در این چهار سال نقش مهمی در اجرای تصمیمات مجمع سیاست گذاری بر عهده دارد و می تواند موثر و نقش آفرین باشد.
اتحادیه جهانی ارتباطات دور، چند بخش مهم دیگر هم در ساختار خود دارد، از جمله بخش ارتباطات رادیویی که در قالب یک  معاون  اداره می شود، همچنین بخش توسعه دبیرخانه و بخش مهمی که مسوولیت برگزاری همایش های بین المللی در حوزه ارتباطات دور را دارد. این بخش ها هر کدام در چهارچوب تعاریفی که برای اتحادیه از جهت اهداف عملکرد شده وظایف متعددی را انجام می دهند.
شاید در بین بخش هایی که اشاره شد، بخشی که وظیفه برگزاری همایش ها را برعهده دارد برای ما ایرانی ها شناخته شده تر است، چرا که دو اجلاس جهانی سران درباره جامعه اطلاعاتی یا همان WSIS در سال 2003 و 2005 به ترتیب در ژنو و سوئیس و تصمیمات بسیار مهمی که در این دو اجلاس گرفته شد را به یاد داریم. برای  توسعه اینترنت و پوشش کامل شهر و روستا در استفاده از امکانات ارتباطی به ویژه اینترنت در هر دو اجلاس جهانی که در این سال ها برگزار شد، ایران حضور و مشارکتی جدی داشت که اثرات آن قابل مشاهده است.
به نظر بنده، از سال  2005 به بعد، ایران موفقیت چشمگیری در اتحادیه بین المللی ارتباطات دور نداشت؛ چراکه نقش بازیگر را ایفا نمی کرد. این موفقیت یعنی انتخاب ایران به عنوان عضوی از شورای حکام، موفقیت بزرگی بود که بعد از 12 سال نصیب ما شد.
به هر حال همیشه شوراهای سیاست گذاری یا حکام،  نقش مهمی، هم در اجرای تصمیماتی که اتحادیه بین المللی ارتباطات دور گرفته و هم در پیشنهادهایی که برای تصمیمات آینده مد نظر است بر عهده دارد و اینکه یک کشور عضو این شورا باشد می تواند از حالت تماشاگر به بازیگر تبدیل شود. امیدواریم ایران نماینده فعالی را در این شورا معرفی کند و این نماینده بتواند نقش آفرینی خوبی داشته باشد و در تصمیمات شورا که مطمئنا به صورت بسیار جدی به نفع کشور ما باشد حضور داشته و بتوانیم یک بحث جدی را در اینجا در قالب یک سوال که چرا در بیش از 150 سالی که این اتحادیه تشکیل شده نباید نماینده ای از کشور ما در بالاترین ارکان  اتحادیه به عنوان دبیرکل، رییس دبیرخانه یا معاون بخش رادیویی، معاون بخش توسعه یا استاندارد حضور داشته باشد و نقش افرینی کند مطرح کنیم. البته ما کارمندانی را در اتحادیه داشتیم، اما واقعا مسئولیت کلیدی اتحادیه هیچ وقت در اختیار ما نبوده و بیشتر این مسئولیت ها در اختیار کشورهایی بوده که یا سهم فعالی در پرداخت هزینه ها داشتند، یا افراد نخبه ای را در مقاطع خاص به اتحادیه فرستادند، به عنوان مثال در حالی که در بسیاری ازسالها  ژاپنی ها، چینی ها، اسپانیایی ها و فرانسوی ها مسوولیت پست های کلیدی اتحادیه را به عهده داشتند، آقای توره از کشور مالی طی هشت سال مسوولیت دبیرکلی اتحادیه را بر عهده داشت چراکه به نظر من خودشان نخبه بودند و توانستند به این جایگاه برسند.
برای کشورهایی مثل ما باید برنامه ای داشت و به نظر من برنامه از همین جا شروع می شود، یعنی اگر ما در سال جاری تلاش کردیم که به عنوان یکی از 48 عضو شورای حکام انتخاب شویم، باید برای دوره بعد تلاش کنیم که به عنوان یکی از معاونین اتحادیه برگزیده شویم و من فکر می کنم با توجه به توانی که در کارشناسان ایرانی سراغ داریم، این امکان وجود دارد که آنها بتوانند حتی به عنوان دبیرکل اتحادیه هم انتخاب شوند.
در هر صورت امیدوارم که این انتخاب بتواند سرآغازی باشد برای حضور موثرتر ایران در این اتحادیه بین المللی و همه ما می دانیم که چند سالی است توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشورها بر مبنای توسعه ارتباطات و فناوری اطلاعات کلید خورده و امروز کشوری توسعه یافته تر است که از ارتباطات و فناوری اطلاعات بهتر و بیشترو موثرتر استفاده کند، در چنین شرایطی مسئولیت داشتن و در راس این سازمان ها بودن قطعا می تواند برای کشور اثرات مفیدی را به دنبال داشته باشد.
جمهوری اسلامی ایران همواره مورد توجه مسوولان اتحادیه بین المللی ارتباطات دور بود، چرا که ایران یکی از اولین کشورهایی است که عضو این اتحادیه شده و طی سال هایی که اجلاس های بین المللی، نمایشگاه و نشست های مختلفی که توسط ITU برگزار می شود حضور فعال داشته و به ویژه آنکه همیشه ارتباطات خوبی را  با دبیران کل ITU  داشته است، بنابراین انتظار می رود این روند حفظ و آرام آرام تقویت شود و ما این امکان را پیدا کنیم که در پست های کلیدی قرار گیریم.

انتهای پیام