اپراتورهای مجازی تلفن همراه از راه می‌رسند
ورود اپراتورهای مجازی به فضای تلفن همراه کشور، کم‌کم شکل جدی‌تری به خود می‌گیرد. اگر تا سال گذشته این موضوع در حد یک فراخوان بود، مصوبه هیأت وزیران درباره حق پروانه این اپراتورهای نشان داد دولت در به سرانجام رساندن این پروژه عزم جدی دارد.
به گزارش سیتنا، نشریه ارتباطات در گزارشی نوشت: اگر کارها همان‌گونه که وعده داده شده پیش برود، احتمالاً در پایان تابستان باید مشخص شده باشد که چند اپراتور مجازی وارد رقابت با هم می‌شوند؛ اپراتورهایی که به دلیل وابستگی به زیرساخت‌های اپراتورهای حقیقی موجود، نمی‌توانند رقیبی جدی برای آنها به شمار بیایند، اما کسی از آینده خبر ندارد.
مدتی است بحث روی کار آمدن اپراتورهای مجازی که از آنها با عنوان انحصاری MVNO یاد می‌شود، جدی شده و گفته می‌شود تاکنون هشت شرکت برای فعالیت در این بخش اعلام آمادگی کرده‌اند و برای سایر متقاضیان فعالیت در این حوزه نیز تنها تا نیمه مردادماه فرصت باقی است.
مطالعات صورت‌گرفته گویای آن است که بر اساس برآوردهای اقتصادی و حقوقی انجام‌شده، به منظور ارتقاء رقابت بین اپراتورهای تلفن همراه، شرایط حاضر زمان مناسبی است تا اپراتورهای مجازی تلفن همراه وارد بازار شوند.
طبق آنچه پیش از این اعلام شده بر اساس بررسی‌های صورت‌گرفته، به نظر می‌رسد راه ورود اپراتور چهارم تلفن همراه از طریق MVNO است، البته آنچه می‌تواند عامل موفقیت اپراتور چهارم موبایل شود تخصیص فرکانس‌های مناسب‌تر در باندهای ۷۰۰ و ۸۰۰ مگاهرتز است که در این صورت فضا برای توسعه خدمات در مناطق محروم‌تر فراهم می‌آید.
اما در خصوص اینکه اپراتور مجازی چیست و چه کارکردی دارد، مدیر بررسی‌های اقتصادی سازمان تنظیم مقررات رادیویی پیش از این اعلام کرد:«سرویس‌های اپراتور چهارم که به عنوان اپراتور مجازی در کشور فعالیت خواهند کرد همان سرویس‌های مشابه اپراتورهای موجود را ارائه می‌دهند و عمده تفاوتی که خواهند داشت این است که شبکه دسترسی یا همان طیف رادیویی را ندارند.»
حسین فلاح در توضیح بیشتر این مطلب گفت:«با توجه به اینکه کشور از نظر پوشش تلفن همراه به درجه اشباع رسیده است و مشترکان می‌توانند علاوه بر خدمات تلفنی از خدمات اینترنتی نیز با استفاده از سیم‌کارت‌هایشان استفاده کنند، لازم است روی این بستر موجود خدمات محتوایی و ارزش افزوده جدید ارائه شود.»
در واقع اپراتور مجازی شبکه تلفن همراه نوعی اپراتور تلفنی است که خود عملاً دارای امکانات فیزیکی برای ارسال مکالمات و داده‌ها نیست. این نوع اپراتورها با بستن قرارداد با یک اپراتور دیگر که دارای امکانات فیزیکی برای ارسال مکالمات و داده‌هاست، خدمات خود را به صورت عمده خریداری کرده و سپس با نشان تجاری و برند خود اقدام به فروش خدمات تلفن همراه در بازار خرده‌فروشی می‌کنند.
به عبارت دیگر MVNOها سرویس ویژه‌ای متفاوت از خدمات تلفن همراه ارائه نمی‌دهند، بلکه شرکت‌های اپراتور مجازی می‌توانند با استفاده از بستر تلفن‌های همراه، محتوا و اپلیکیشن‌های داخلی را ارائه دهند و برای رسیدن به این نقطه لازم است میزان تولید محتوا افزایش یابد.
اگرچه در حال حاضر بخش زیادی از محتوای اینترنتی تولید داخلی است اما لازم است از تولید‌کنندگان اپلیکیشن‌های داخلی حمایت بیشتری صورت گیرد و به نوعی نهضتی در تولید محتوا به وجود آید. سیاست‌های دولت و وزارت ارتباطات نیز بر این مبنا استوار است که تولید محتوای داخلی تا مرز 50 تا 60 درصد افزایش پیدا کند اما با توجه به اینکه خود دولت نمی‌تواند تأمین‌کننده محتوا باشد، برای ایجاد زیرساخت‌های مورد نیاز آن تلاش می‌شود، اپراتور مجازی نیز یکی از این زیرساخت‌هاست.
«اصول حاکم بر پروانه‌های مجازی تلفن همراه اسفندماه سال گذشته در کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات تصویب شد و بر این اساس اعلام شد:«اشخاص حقیقی و حقوقی متقاضی دریافت پروانه MVNO می‌توانند با مراجعه به پورتال سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی و مطالعه دقیق این مصوبه و فراخوان صدور پروانه MVNO از شرایط دریافت پروانه و مدارک و مستندات لازم آگاه شوند و از پانزدهم اردیبهشت تا پانزدهم مرداد سال جاری درخواست خود را همراه با مدارک و مستندات لازم به سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی ارسال کنند.»
معاون بررسی‌های فنی و صدور پروانه رگولاتوری نیز به تازگی با بیان اینکه از زمان اعلام فراخوان صدور پروانه MVNO از اردیبهشت‌ماه تاکنون هشت درخواست به رگولاتوری ارسال شده که در حال بررسی است، گفت:«شرکت‌هایی که تاکنون درخواست دریافت پروانه MVNO کرده‌اند قصد دارند در زمینه محتوا، حوزه‌های بانکی، سرویس‌های ارزش افزوده و ارتباطات ماشین به ماشین فعالیت کنند.»
به گفته صادق عباسی شاهکوه پروانه اپراتورهای مجازی تلفن همراه (MVNO) به منظور افزایش رقابت، کیفیت و پوشش نیازهای جدید مشتریان و ترغیب نوآوری و ارائه خدمات ارزش افزوده در بازار تلفن همراه کشور صادر می‌شود و مقررات به گونه‌ای تنظیم شده که رقابت در خدمات پایه شکل نگیرد بلکه در خدمات جدید، فضای رقابت به وجود آید.
نخستین MVNO توسط اپراتور دانمارکی TELE2 راه‌اندازی شد و پس از آنکه موج این پدیده اروپا را فرا گرفت، اپراتور مجازی موفق انگلیس در سال ۱۹۹۹ میلادی (۱۳۷۸ شمسی) با برند Nextel به فروش خدمات مخابراتی اپراتور UK پرداخت. موفقیت این اپراتور فاقد شبکه و تجهیزات به شکل‌گیری اپراتور مجازی «ویرجین موبایل» در ایالات متحده آمریکا منجر شد؛ اپراتوری که توانست از ابتدای آغاز به کار خود تاکنون رقمی بالغ بر ۴۸۰ میلیون درآمد داشته باشد.
حق امتیاز
هیأت وزیران به تازگی حق امتیاز پروانه اپراتور مجازی تلفن همراه و پروانه ارائه خدمات ارتباطی را تعیین کرد.
متن مصوبه هیأت وزیران بدین شرح است:
1- حق امتیاز پایه پروانه اپراتور مجازی تلفن همراه (MVNO) نوع اول 50 میلیارد ریال و پروانه اپراتور مجازی تلفن همراه نوع دوم 20 میلیارد ریال تعیین می‌شود.
تبصره- در صورتی که ارزش خالص روز درآمد پیش‌بینی‌شده در طرح تجاری بیش از 200 میلیارد ریال باشد، به ازای هر 50 میلیارد ریال، 10 درصد به حق امتیاز اضافه خواهد شد. برای مقادیر ارزش خالص روز کسری از 50 میلیارد ریال ضریب افزایش حق امتیاز به صورت خطی محاسبه خواهد شد.
2- حق امتیاز پروانه ارائه خدمات ارتباطی (Servco) 20 میلیارد ریال تعیین می‌شود.
اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس‌جمهور، این مصوبه را در تاریخ 2/4/1394 برای اجرا به وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، وزارت امور اقتصادی و دارایی و وزارت اطلاعات ابلاغ کرد.
قانون
پیش از این معاون بررسی‌های فنی و صدور پروانه رگولاتوری جزئیاتی از نحوه ورود اپراتورهای مجازی به بازار ایران را تشریح کرده بود. او با تأکید بر اینکه «در این آیین‌نامه برای ورود شرکت‌های حوزه اینترنت به ویژه شرکت‌های PAP به بازار اپراتورهای مجازی امتیاز قائل شده‌ایم»، افزود:«آینده بازار ارتباطات کشور همگرایی بخش ارتباطات ثابت و سیار است و به همین دلیل پیش‌بینی می‌شود شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات ارتباطی ثابت علاقه‌مند به حضور در بازار موبایل مجازی باشند.»
صادق عباسی شاهکوه با تأکید بر اینکه بر اساس مقررات تدوین‌شده تعداد زیادی اپراتور مجازی نمی‌تواند در کشور شکل بگیرد، ادامه داد:«اینکه متقاضیان راه‌اندازی اپراتور مجازی موبایل ملزم به انعقاد قرارداد با اپراتورهای فعلی موبایل و نیز ظرفیت‌سازی مطابق تعهدات خواهند بود، کار راحتی نیست و به همین دلیل ممکن است چند کنسرسیوم از شرکت‌های ارائه‌دهنده این خدمات شکل گیرد.»
این معاون رگولاتوری همچنین درباره نتایج مطالعات انجام‌شده برای ورود اپراتور تلفن همراه افزود:«بر مبنای مطالعات صورت‌گرفته به نظر می‌آید راه ورود اپراتور چهارم تلفن همراه از طریق MVNO است؛ البته آنچه می‌تواند عامل موفقیت اپراتور چهارم موبایل شود، تخصیص فرکانس‌های مناسب‌تر در باندهای ۷۰۰ و ۸۰۰ مگاهرتز است که در این صورت فضا برای توسعه خدمات در مناطق محروم‌تر فراهم می‌شود.»
فرکانس ۷۰۰ مگاهرتز در کشور که یکی از بکر‌ترین فرکانس‌های مخابراتی است و می‌تواند تحولی بسزایی در صنعت ارتباطات کشور ایجاد کند، در دست سازمان صدا و سیما قرار دارد و بلااستفاده مانده است. چند ماهی است اپراتورهای تلفن همراه، شرکت‌های انتقال‌دهنده داده (PAP) و اپراتور رادیو ترانک عمومی کشور در حال مذاکره با این سازمان برای دراختیارگیری بخشی از این فرکانس حیاتی مخابرات هستند تا بتوانند سطح ارائه خدمات خود را ارتقاء دهند.
کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات در جلسه شماره ۲۱۰ خود مقررات مرتبط با تعهدات اپراتورهای موبایل دارای شبکه درباره ارائه خدمات به اپراتورهای مجازی تلفن همراه و نیز اصول حاکم بر پروانه فعالیت اپراتورهای مجازی را با هدف افزایش رقابت، کیفیت و پوشش خدمات و ارائه خدمات ارزش افزوده در بازار موبایل کشور تصویب کرد.
اپراتور مجازی باید بخش‌هایی از شبکه زیرساخت موبایل را به جز شبکه دسترسی رادیویی راه‌اندازی کند و ایجاد مرکز سوئیچینگ موبایل و ثبت اطلاعات مکانی مشترکان از دیگر الزامات مد نظر برای اپراتور مجازی به شمار می‌رود.
اپراتور مجازی ملزم به ارائه هر گونه خدمات ارتباطی و انتقال داده از قبیل دسترسی به اینترنت، دسترسی به شبکه ملی اطلاعات و خدمات مبتنی بر موبایل است.
بر اساس مصوبه کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات، اپراتورهای موبایل به عنوان اپراتورهای میزبان ملزم شدند بخشی از ظرفیت شبکه خود را به اپراتورهای مجازی تخصیص دهند و نحوه اعمال ساز و کار فنی آن به نحوی باشد که برای استفاده از این ظرفیت مشترکان اپراتور مجازی اولویت داشته باشند.
اپراتور میزبان باید درخواست مذاکره همه متقاضیان دارای موافقت اصولی را بررسی کند و هر گونه محدودیت توسط اپراتور میزبان در ارائه خدمات به اپراتور مجازی خارج از چارچوب تعیین‌شده در پروانه او مجاز نیست؛ در همین حال محدودیت و جلوگیری از همکاری اپراتور مجازی با سایر اپراتورهای میزبان در قالب قرارداد یا هر توافق و قرارداد دیگر توسط اپراتور میزبان ممنوع است.
طبق این مصوبه، اپراتور میزبان نباید هیچ‌گونه تمایزی از لحاظ کیفیت خدمات میان آنچه به مشترکان خود ارائه می‌کند و آنچه در اختیار اپراتور مجازی قرار می‌دهد، قائل شود و عدم همکاری اپراتورهای میزبان با اپراتورهای مجازی در انعقاد قرارداد، از مصادیق رفتارهای ضدرقابتی محسوب می‌شود.
انتهای پیام
افزودن دیدگاه جدید