چگونه از صحت اخبار در فضای وب مطمئن شویم؟

سازمان خبری فناوری اطلاعات و ارتباطات (سیتنا) - چندی پیش یک برنامه نویس کامپیوتر با راه اندازی یک وب سایت و صدور بیانیه ای ادعا کرد که تحقیقات نشان می‌دهد کاربران اینترنت اکسپلورر در مقایسه با کاربران سایر مرورگرها از هوش و ذکاوت پایین‌تری برخوردارند.

بسیاری از رسانه های مهم بین المللی مانند سی.ان.ان و بی.بی.سی در دام وی افتادند و پژوهش ادعا شده را به عنوان خبری موثق منتشر کردند.

در پی افشای جعلی بودن خبر یادشده این رسانه ها به اشتباه و کوتاهی خود در اطمینان از صحت خبر اذعان کردند.

البته در این خبر سی ان ان هنوز به کذب بودن تحقیق مذکور اشاره ای نشده است.

حال این سوال مطرح است که چگونه می توان از تکرار چنین اشتباهی که به گمراه کردن عموم مردم منجر می شود پیشگیری کرد؟

مندی جنکینز و کریگ سیلورمن که سابقه ای طولانی در عرصه روزنامه نگاری دیجیتال دارند، می‌گویند سازمان‌های خبری می‌توانستند با اتخاذ چند تدبیر ساده از این اتفاق جلوگیری کنند.

خانم جنکینز سردبیر در وب سایت هافینگتون پست و آقای سیلورمن سردبیر سایت OpenFile.ca با انتشار مطلبی نکات زیر را برای اطمینان از موثق بودن منابع و گزارش های دیجیتال ارائه کرده‌اند.

• از سایت Whois شروع کنید. با مراجعه به این سایت می توانید دریابید چه فرد یا سازمانی دامنه اینترنتی مورد نظر شما را به ثبت رسانده است.

• منبع دیگر سایت آرشیو اینترنت است که به شما اجازه می دهد تاریخچه سایت سازمان یا فرد مورد نظر را بررسی کنید.

• گوگل قابلیت جالبی در این باره دارد. با استفاده از سرویس Google Page Rank رتبه بندی سایت مورد نظر را بررسی کنید و اگر رتبه آن بالا بود به این معناست که سایت های معتبری به آن لینک داده‌اند.

• به این سوالات پاسخ دهید: ‌مالک سایت کیست؟ ‌آیا معتبر است؟ به زیر نویس آن مراجعه کنید و ببیند که آیا نام فرد یا سازمان مشخصی به عنوان مالک اعلام شده است یا خیر.

• با انجام یک جستجوی وبلاگی یا خبری ببینید آیا در گذشته درباره فرد یا سازمان مورد نظر مطلبی منتشر شده است که بتواند موثق بودن آن را تایید کند.

• با مراجعه به سایت Digg نظر کاربران را درباره سایت مورد نظر بررسی کنید. آیا مطالب آن به قدر کافی اعتباردارند که کاربران آن را بارها بین خود لینک کنند؟

• از طریق تلفن یا ایمیل سعی کنید که با منبع خبر تماس بگیرید. البته در صورتی که شماره تماس یا آدرس ایمیل در سایت وجود داشته باشد.

• به اسم ناشر دقت کنید. آیا اسم یک فرد معروف یا شخصیتی تاریخی است؟‌ بسیاری از ناشران کاذب تمایل دارند که از اسامی مشهور استفاده کنند.

• به آمار و ارقام مندرج در گزارش توجه کنید: ‌آیا به نظر عجیب نمی آیند؟ ‌در گزارش جعلی درباره کاربران اینترنت اکسپلورر به نظرسنجی از حداقل ۱۰۰ هزار کاربر استناد شده بود.

سیلورمن می گوید وقتی که رسانه ها می خواهند رویدادی را که از تمام جوانب آن اطلاعات تایید شده ای در اختیار ندارند، پوشش دهند، باید به طور صریح به مخاطبان خود اعلام کنند که از چه مواردی به طور قطع اطلاع دارند چه مواردی را نمی دانند یا نمی توانند صحت آن را تایید کنند.

منبع: وب‌سایت شبکه بین‌المللی روزنامه‌نگاران - جنیفر دورا