نقش علم و فناوری در کاهش اثرات بلایای طبیعی
سازمان خبری فناوری اطلاعات و ارتباطات (سیتنا) - امروز 24 مهر ماه آخرین روز از هفته کاهش اثرات بلایای طبیعی است. طبق معمول در این روز مصاحبه‌های مختلفی از سوی مسئولان امر منتشر شده و گزارش فعالیت‌های انجام شده به اطلاع مردم رسانده می‌شود. معمولا هم ترجیع‌بند همه این مصاحبه‌ها و گزارش‌ها این است که زلزله به‌عنوان مهم‌ترین و خانمان‌برانداز‌ترین بلای طبیعی از نظر علمی قابل پیش‌بینی نیست.
در این گزاره اشکالاتی وجود دارد که اساسی‌ترین آن اطلاق مفهوم بلا به زلزله است. بلا وقتی معنی می‌دهد که چیزی خسارت وارد کند و شر باشد، اما زمین‌شناسان معتقدند که اگر زمین نلرزد و آتشفشان‌ها فوران نکنند کره زمین دچار اضمحلال و نابودی خواهد شد؛ در واقع باید گفت زمین لرزه‌ها و آتشفشان‌ها بخشی از فعل‌وانفعالات این کره خاکی هستند و به اعتقاد برخی زمین‌شناسان اساسا زندگی و حیات در زمین مدیون همین تحرکات طبیعی است.
از این زاویه نگاه، زلزله نه تنها بلا نیست که نعمت هم هست اگر خوب اندیشه کنیم. بنابراین پس چرا ما و به‌ویژه ایرانی‌ها زلزله را بلا می‌دانیم. چون آنچه از زلزله به یاد داریم مرگ و کشتار و تخریب و نابودی بوده است. آیا این اثرات و پیامدها محصول طبیعی زلزله هستند؟ خیر. کمااینکه در کشورهای پیشرفته‌ای مانند ژاپن و آمریکا زلزله پیامد وحشتناکی ندارد و چه بسا ده‌ها زلزله مشابه زلزله‌های مرگبار ایران، در این کشورها رخ داده و کسی حتی آنها را به یاد ندارد.
امروزه علم و فناوری به کمک بشر آمده و به جای نفرین‌کردن به زمین و زمان، راهکاری پیش پای آدمیان قرار داده تا با رعایت نکات مهندسی، سازه‌هایی با قدرت و مقاومت بسازند تا در برابر سخت‌ترین و شدید‌ترین زلزله‌ها مقاومت کند و بر سر مردمان آوار نشود. هفته کاهش اثرات بلایای طبیعی باید فرصتی باشد برای مسئولان مدیریت بحران کشور تا در باره این رویکرد علمی تصمیم تازه اتخاذ کنند و‌گرنه با نشستن و برخاستن و سمینار و گرامیداشت، نه زلزله مهار می‌شود نه اثرات آن کم!
اخیرا مدیر سازمان مدیریت بحران شهرداری تهران در مصاحبه‌ای صادقانه اعلام کرد که هیچ سازمانی برای مقابله با آثار و تبعات بحران ناشی از زلزله احتمالی تهران آمادگی ندارد. او حداقل این شجاعت را داشت که چنین موضوعی را اعلام عمومی کند اما کسانی هم هستند که با استدلال پیشگیری از مشوش شدن اذهان مردم، اوضاع را آرام و عادی جلوه می‌دهند. ما فقط روزها را سپری می‌کنیم و امیدواریم که آن زلزله اساسا هیچ وقت نیاید هر چند می‌دانیم که حتما می‌آید و حتی همین الان هم سال‌ها دیر شده است؛ زلزله‌ای که به تخمین کارشناسان برجسته زلزله‌شناسی کشور، حداقل 400هزار کشته در تهران بر جای خواهد گذاشت!
زلزله قابل پیش‌بینی نیست اما تبعات آن قابل کنترل هست. با علم و فناوری، ساختمان‌ها را بازسازی و نوسازی و مقاوم‌سازی کنید، آن وقت بگذارید هر وقت زلزله خواست بیاید چرا که دیگر نگران پیامدهای آن نخواهیم بود.آن وقت دیگر زلزله بلا نخواهد بود.
منبع: حمید ضیایی‌پرور - همشهری
افزودن دیدگاه جدید