چه کسی هزینه‌ اختلال اخیر سامانه‌های کامپیوتری را می‌پردازد؟

به گزارش سیتنا به نقل از ایندیپندنت، بسیاری از شرکت‌های هواپیمایی، بانک‌ها، شبکه‌های تلویزیونی بزرگ و کسب‌وکارهای مختلف در سراسر جهان روز جمعه ۱۹ ژوییه (۲۹ تیرماه) با اختلال گسترده در سامانه‌های کامپیوتری مواجه شدند و‌ فعالیتشان مختل شد.

این اختلال که باعث هرج‌ومرج در فرودگاه‌ها، بانک‌ها، فروشگاه‌های بزرگ و همچنین لغو پروازها در بسیاری از کشورها شد، یکی از بدترین اتفاق‌های در حوزه فناوری اطلاعات محسوب می‌شود که هم‌زمان در نقاط مختلف جهان اتفاق افتاد و زندگی روزمره مردم را در چند قاره تحت تاثیر قرار داد.

پس از آنکه روز جمعه تعداد گزارش‌ها درباره اختلال در سامانه‌های کامپیوتری افزایش یافت، اعلام شد که این اختلال به دلیل قطعی برخی سرویس‌های مایکروسافت رخ داده است. شرکت مایکروسافت در ادامه اعلام کرد که در حال اقدام‌های جبرانی برای رفع مشکل مربوط به سیستم‌عامل ویندوز است.

اما حالا که این وضعیت بحرانی فروکش کرده و اوضاع به شکل سابق برگشته، این پرسش مطرح شده است که چه کسی مسئول جبران این خسارات‌ اعم از مادی و معنوی است؟ در واقع، اگر صورتحسابی برای محاسبه ضرر و زیان وارده تنظیم شود، چه شخص یا نهادی موظف است آن را بپردازد؟

وب‌سایت اسکای‌نیوز با مطرح کردن این پرسش‌ها می‌نویسد که احتمالا سنگین‌ترین زیان‌ها به صنعت هوانوردی وارد آمده و این بخش بیشترین آسیب را از اختلال سامانه‌های کامپیوتری متحمل شده است. با این حال، بعید به نظر می‌رسد که شیوه ادعای ضرروزیان به‌خصوص برای مسافران پروازها واضح باشد.

یکی از مسائل کلیدی این است که مسافران در حال سفر از نقطه‌ای به نقطه دیگر جهان بودند و در برخی موارد، بین قوانین آمریکا و اتحادیه اروپا در مورد غرامت لغو یا تاخیر پروازها تفاوت وجود دارد.

همچنین مشخص نیست که مسافران باید از چه کسانی و به کجا شکایت کنند. آن‌ها معمولا در وهله اول برای بازپرداخت هزینه بلیت یا طلب ضرروزیان به سراغ شرکت هواپیمایی خواهند رفت اما احتمالا شرکت‌ها ادعا می‌کنند که به پرداخت غرامت بابت پروازهای دچارمشکل‌شده موظف نیستند، زیرا این موضوع مشکلی جهانی و مشمول «شرایط فوق‌العاده» بوده است که آن‌ها را از جبران خسارت معاف می‌کند.

پرسشی دیگری که مطرح می‌شود این است که آیا مسافرانی که بیمه مسافرتی داشتند، می‌توانند طلب جبران خسارت کنند یا خیر؟ پاسخ این است که سیاست‌های شرکت‌های بیمه هم متفاوت است و همین موضوع باعث سردرگمی می‌شود.

برخی شرکت‌های بیمه‌گر مدعی شده‌اند که خود آن‌ها نیز در پی این قطعی سیستم سراسری، ضرر دیده‌اند و نمی‌توان از آن‌ها طلب خسارت کرد. برخی هم به‌ویژه آن‌‌هایی که برابر حملات امنیت سایبری بیمه ارائه می‌دهند، استدلال می‌کنند که روز جمعه بدترین کاهش ارزش سهام را متحمل شدند و خودشان زیان‌دیده محسوب می‌شوند.

موضوع دیگر زیانی است که به شرکت‌های تجاری وارد شده و آن‌ها اکنون درگیر این موضوع‌اند که آیا می‌توانند خسارت‌های توقف فعالیتشان را از جایی طلب کنند؟

در اینجا چند نکته وجود دارد که یکی از مهم‌ترین آن‌ها این است که هنگامی که اختلال سراسری در سامانه‌های کامپیوتری وجود داشت، شرکت‌های مدعی خسارت چقدر دچار ضرروزیان شدند و این رقمی است که به‌راحتی نمی‌توان آن را مشخص کرد.

افزون بر آن، استدلال می‌شود که حتی اگر یک کسب‌وکار بزرگ یا یک مصرف‌کننده شخصی تحت‌تاثیر قطعی سیستم‌های کامپیوتری قرار گرفته باشند، آیا ضررهای واردشده به آن‌ها حتما و لزوما در نتیجه قطعی بوده است یا عوامل دیگری نیز می‌توانسته‌اند تاثیرگذار باشند.

برخی شرکت‌های بیمه‌گر شرکت‌ها و سازمان‌ها استدلال می‌کنند که این شرایط استثنایی و دشواری اثبات ضرر و زیان وارده باعث می‌شود آن‌ها به پرداخت هزینه ملزم نباشند.

یکی دیگر از حوزه‌های کلیدی برای جبران خسارت احتمالا بخش خدمات مالی است. اگرچه به نظر می‌رسد این بخش چندان تحت تاثیر قرار نگرفته است. مثلا برخی بورس‌ها از جمله بورس لندن ادعا می‌کنند که تقریبا تحت تاثیر مشکلات سراسری اختلال کامپیوتری قرار نگرفته‌اند زیرا از پشتیبانی قوی برخوردار بوده‌اند اما برخی کارگزاری‌های مالی در مناطق دیگر جهان، به‌ویژه هند که بازارها در زمان وقوع قطعی، فعال بودند، با ادعای درخواست غرامت مشتریانی که متحمل ضرر شده‌اند، مواجه‌اند.

این مشتریان می‌گویند که به دلیل اختلال در سیستم نتوانسته‌اند سهامی را که قصد فروشش را داشتند، جابجا کنند و ارزش آن سهام در همان فاصله ریزش کرده است. در اینجا نیز محاسبه صحت و میزان ضرر مدعیان کار دشواری است و بعید به نظر می‌رسد شاکیان در این حوزه بتوانند غرامت دریافت کنند.

با توجه به این وضعیت پیچیده که چگونگی دریافت غرامت را هم برای بیمه‌گران و هم مشتریان آشفته کرده، برخی کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند که تجربه روز جمعه درس بزرگی به شرکت‌های بیمه داده است و آن‌ها احتمالا متن‌ بیمه‌نامه‌ها را سختگیرانه‌تر از قبل تنظیم خواهند کرد.

از سوی دیگر، برخی تحلیلگران هم می‌گویند که اگرچه بحران پیش‌آمده خسارات‌ زیادی به بسیاری از شرکت‌ها و مردم وارد کرده، بخش وسیع‌تری از فناوری اطلاعات احتمالا می‌تواند از این اختلال بهره ببرد، زیرا مشتریان برای سرمایه‌گذاری در عرصه امنیت سایبری تشویق شده‌اند.

شان ایال، مدیرعامل و تحلیلگر ارشد که بخش‌ نرم‌افزاری ارتباطات، امنیت و زیرساخت را در یک کارگزاری پوشش می‌دهد، در این مورد می‌گوید: «شرکت‌ها احتمالا قابلیت‌های واکنش به حوادث و نیاز به اجرای طرح‌های پشتیبان را بررسی خواهند کرد.»

بنابراین، در حالی که هنوز مشخص نیست پیامدهای مالی قطعی سراسری سامانه‌های کامپیوتری چه خواهد بود و آیا مشتریان ضرردیده می‌توانند ادعای خسارت کنند یا خیر، به نظر می‌رسد که سود اصلی نصیب بخش فناوری اطلاعات خواهد شد.

انتهای پیام