جویشگر بومی می‌تواند موتور محرک اقتصاد و اشتغال کشور باشد

سیتنا - "مونا ارشادی فر" در یادداشت سردبیر بیست و سومین شماره از ماهنامه نسل چهارم نوشت: امروزه بحث موتورهای جستجو و حضور جویشگرهای بومی در این حوزه به موضوعی قابل تامل تبدیل شده است. از یک سو حضور روزانه و مراجعه رو به افزایش مردم و کاربران به جویشگرها، ضرورت ورود موثر بخش داخلی در این حوزه را اجتناب ناپذیر کرده است و از سوی دیگر علی رغم اقدامات چندین ساله جویشگرهای بومی در این بخش و حمایت دولتی از آنها، نتوانسته اند به جایگاه اصلی خود برسند، لذا ضرورت تجاری سازی این جویشگرها در راستای ارائه خدمات جدید و متنوع به کاربران و درآمدزایی آنها، بیش از پیش مورد تاکید قرار گرفته است.

اغلب کاربران برای جستجوی موارد روزانه به موتورهای جستجوی مختلف و متنوع مراجعه نمی کنند و به صورت معمول از یک یا دو جویشگر خاص و معروف استفاده می کنند. در همین حال در صورتی که کاربـران منطقــه ای و محلی، به سرویس ها و خدمات خاصی نیاز داشته باشند که نتوانند در موتورهای جستجوی مرسوم پیدا کنند به سمت استفاده از جویشگرهای دیگر متمایل می شوند و اینجاست که تقویت جویشگرهای بومی معنا یافته و زیر ذره بین قرار می گیرند.به صورت معمول موتورهای جستجوی معروف در دنیا دارای سه ویژگی و کلیدی «ارائه نتایج مرتبط»، «رابط ساده و مرتب برای خواندن» و «گزینه‌های مفید برای گسترش یا محدود کردن جستجو» هستند. با توجه به این معیارها و به استناد بررسی های موسسه تحقیقاتی «نت‌فوربیگینر» تعداد 10 موتور جستجوی مورد علاقه کاربران که بیشترین حجم مراجعه روزانه کاربران در سطح دنیا را به خود اختصاص می دهند مشتمل بر گوگل، یاهو، ماهالو، وبُ‌پدیا، اینترنت آرشیو، بینگ، کلاستی، اَسک، دوپایل و داک‌داک‌گو هستند.

از آنجا که جویشگرها یکی از مهمترین سرویس های ارائه خدمات محتوایی در دنیا به شمار می روند و اگر چه به دلیل وجود رقبای جدی و قدرتمند در این حوزه مانند گوگل از سال های دور تا به امروز، ورود موثر جویشگرها با سطح نفوذ بین المللی در این حوزه بسیار سخت به نظر می رسد، اما در سال های اخیر جویشگرهایی با دایره هدف بومی و منطقه ای پا به عرصه گذاشته و توانسته است در این حوزه اعتبار کسب کرده و رفته رفته به عنوان منبعی قابل وثوقی در حیطه محیطی خود به شمار روند.

در این راستا و بنا به دلایل مختلف فرهنگی، اجتماعی و سرویس‌های ارزش افزوده، جویشگرهای بومی در کشور ما نیز پا به عرصه رقابت گذاشته و تا حدودی مورد توجه مخاطبان داخلی نیز قرار گرفتند، اما نظر به ضرورت توجه به حوزه اقتصادی این جویشگرها و اینکه با تجاری سازی جویشگرهای بومی شاهد تاثیرات مستقیم و غیرمستقیم بر حوزه اقتصاد و اشتغال‌ نیز خواهیم بود و اینکه می توان جستجوگرها را  بازیگران اصلی اقتصاد اینترنتی دانست لذا لزوم توجه بیشتر به حوزه عملکردی این جویشگرها و تحول در دایره ارتباط با کاربران ضرورتی اجتناب ناپذیر به نظر می رسد.به عبارت دیگر جستجوگرها در دنیا جنبه اقتصادی پررنگی داشته و ظرفیت بالقوه‌ای دارند که در حال حاضر این اهداف در ایران محقق نشده است که اگر این اتفاق بیفتد، باعث می‌شود جهش قابل توجه در بازار فناوری اطلاعات کشور ایجاد شود.

در این راستا موضوع خوشه های اقتصادی و صنعتی، مدتهاست که برای یکپارچگی و همگرایی شرکت های کوچک و رقیب در دنیا مطرح است و این موضوع کلیدی در جویشگرهای بومی هم ورود کرده است. به گفته مهندس سلجوقی، رئیس شورای راهبری طرح جویشگر بومی، ایجاد خوشه در حوزه های مختلف امکان پذیر است؛ برای مثال ایران در حوزه شیرینی تنوع و قابلیت زیادی دارد و اکنون برندهای مختلفی در این حوزه فعالیت می کنند که اگر در قالب یک خوشه اقتصادی فعالیت داشتند فرصت بهتری برای حضور در بازارها را کسب می کردند. این موضوع به عنوان یک پیشنهاد به هیات دولت ارسال شده که خوشه های اقتصادی در بخش های مختلف فعال شوند و به عنوان پیشتاز در حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات خوشه خدمات و محتوای بومی فعال شده که یکی از محورهای این خوشه جویشگر بومی است.

او می گوید: ابتدا در نظر داشتیم خوشه جویشگر بومی ایجاد کنیم؛ اما در اولین مشورت با فعالان حوزه جویشگر بهتر دیدیم که خوشه خدمات و محتوای بومی با زیرشاخه جویشگر بومی را تعریف کنیم. ایجاد خوشه های اقتصادی نیازمند سرمایه اجتماعی بالا است که به نظر می رسد این سرمایه اکنـون در ایران وجــود دارد. خــوشه های اقتصادی نباید توسط دولت ایجاد شوند بلکه بخش خصوصی باید ایجادکننده خوشه باشند و دولت تنها باید نقش همگرایی، کاتالیزور و هماهنگــی این خوشــه ها را داشته باشد.

دکتر یاری، مدیر طرح جویشگر بومی، نیز می گوید: شرکت‌های حاضر در طرح از جنب‌وجوش فنی خوبی برخوردار هستند، در گام‌های دوم و سوم طرح می‌خواستیم با ترکیب‌هایی که اتفاق می‌افتد و تشکیل خوشه اقتصادی، به شرکت‌ها بیشتر حال و هوای کسب‌وکاری داده و آن‌ها را در مسیر برندسازی قرار دهیم که متاسفانه این گام از سوی وزارتخانه متوقف شده است و وزارتخانه در صدد است از طریق تشکیل کنسرسیومی،  موضوع تجاری سازی را خودش دنبال کند که به زودی آن فعالیت هم آغاز خواهد شد.

او می گوید: البته این فعالیت با توجه به اینکه در صدد است خدمات یکپارچه سازی ایجاد کرده  و خدمتی برای بازار هدف خود ایجاد کند به خودی خود مثبت است. به هرحال توقف فعالیت گسترده اول نشان دهنده این است که دولت متاسفانه توانمندی حمایت از طرح‌های بلند مدت را نداشته و به دنبال برداشت‌های خیلی سریع است که احتمالا علت  توقف فعالیت‌های قبلی و شروع این فعالیت خود نشان دهنده این انتظار است.

یاری در خصوص مهم‌ترین چالش این طرح هم می گوید که بخش خصوصی سرمایه گذاری در این حوزه انجام نمی‌دهد و می‌گوید که با وجود غولی مثل گوگل، جایی برای حرکت موتورهای جستجوی بومی نیست و ریسک زیادی را در بازار می‌بینند، بنابراین با توسعه و حمایت شرکت‌های کوچک  باید شرکت‌های متوسط و بعد بزرگی را ایجاد کنیم که این بزرگترین چالش است.

از سوی دیگر و در راستای کمک به توسعه محتوای جویشگرهای بومی، میزان استفاده از ویژگی‌های خط و زبان فارسی،  فراهم سازی مزیت رقابتی در مقایسه با خدمات دهندگان بین المللی و توفیق در جهت جذب کاربران بومی از مواردی است که در این زمینه باید مورد توجه قرار گیرد.

این جویشگرها باید به دور از رقابت تنها به دنبال خدمات بومی جذاب و پرکاربرد، متناسب با ذائقه کاربران ایرانی باشند و همین موضوع خود می‌تواند منجر به رونق کسب و کار جویشگرهای بومی شود و در نهایت باید گفت: جویشگرها تا این مرحله توانسته اند با حمایت دولت به سطحی از بلوغ برسند و مورد توجه نسبی کاربران قرار گیرند، اما دیگر از این نقطه به بعد، تنها باید حمایت دولت در ارائه نقشه راه و تدوین سیاست های کلی خلاصه شود تا با تجاری سازی طرح جویشگرهای بومی و پیاده سازی خوشه اقتصادی، شاهد حضور موثر بخش توانمند خصوصی کشور در این پروژه کلان ملی باشیم تا زمینه چرخش تندتر موتور محرک اقتصاد و اشتغال کشور به مدد پروژه های این چنینی فراهم شود.

انتهای پیام