سرنوشت مبهم وایبر و واتس آپ در پایان اولتیماتوم دستگاه قضا به وزارت ارتباطات!

سیتنا - با اتمام مهلت یک ماهه‌‎ی دستگاه قضا به وزارت ارتباطات برای فرآهم آوردن زمینه و بستر فنی مورد نیاز مسدودسازی و کنترل اطلاعاتی موثر شبکه‎های اجتماعی نظیر وآتس آپ، وایبر و تانگو، گمانه‎زنی‎ها برای ادامه‎ی فعالیت یا مسدودسازی این شبکه‌های اجتماعی شدت گرفته است.

به گزارش سیتنا، راه حل‌های فرهنگی، نیازمند زمانی کافی برای تاثیرگذاری و نهادینه شدن در بستر یک جامعه است و بدون صرف هزینه و زمان، نمی‌توان انتظار بهبود سریع و عدم تخطی از خط قرمزهای جامعه را داشت.

در اواخر شهریورماه سال جاری، سخنگوی قوه قضاییه، در نامه‌ای خطاب به وزیر ارتباطات، مسدودسازی و پالایش هوشمند محتوای مجرمانه را خواستار شد.

در متن نامه‎ی محسنی اژه‎ای خطاب به محمود واعظی آمده بود: «با عنابت به این که علی رقم استمهال سه ماهه جنابعالی و همکاران محترم مبنی بر اعلام آمادگی در خصوص فرآهم‌آوری امکان مسدودسازی و پالایش هوشمند محتوای مجرمانه در شبکه‌های موصوف و ارائه شبکه‌های اجتماعی داخلی هم سطح با شبکه‌های مذکور، مع الاسف تا کنون اقدام موثری به عمل نیامده است. لذا در اجرای دستور ریاست محترم قوه قضائیه حضرت آیت‌الله آملی ظرف مدت حداکثر یک ماه نسبت به فرآهم‌آوری زمینه و بستر فنی مورد نیاز مسدودسازی و کنترل اطلاعاتی موثر شبکه‌های یاد شده اقدام عاجل صورت پذیرد، در غیر این صورت قوه قضائیه در راستای وظایف ذاتی خود نسبت به مسدودسازی شبکه‌های اجتماعی دارای محتوای مجرمانه اقدام مقتضی به عمل آورده و با متخلفین از دستورات قضایی در هر رده‌ای طبق قانون برخورد خواهد نمود.»

در پاسخ به این نامه، وزیر ارتباطات در گفت‌وگو با خبرگزاری فارس، گفت: «اینکه به قوه قضاییه، قول سه ماهه برای رفع این موضوع (شبکه‌های اجتماعی) داده باشم به خاطر نمی‌آورم، تعداد این شبکه‌ها این قدر زیاد است که مسدود کردن آنها راه‌حل مناسبی نیست.»

به گزارش سیتنا، بدون تأمین بستر فنی و وجود فناوری‎ها و تکنولوژی‎های نوین، نمی‌توان فرایند فرهنگ سازی را آغاز نمود. به هر حال در هر جامعه‌ای و در هر بعدی از آن، بخشی از ناهنجاری و جرم وجود دارد و نمی‌توان تمام ناهنجاری‌ها را با رویکردهای سلبی یا ایجابی از بین برد؛ چراکه مدارا و تساهل ضرورتی برای ادامه مسیر توسعه و تغییر است.

ب رهم زدن نظم عمومی جامعه توسط عده‌ای با اهداف مختلف مانند محدودسازی فعالیت عموم مردم در شبکه‌های اجتماعی بین المللی، برجسته سازی ابعاد منفی استفاده از ابزارهایی مانند واتس‌آپ، ترویج عناد و هنجارشکنی و ... در ماه‌های اخیر بسیار رواج داشته است و این مسئله از دید مسئولان دور نمانده است.

اما شاید رویکرد سلبی و محرومیت تمام مردم به دلیل فعالیت گروهی هنجارشکن، چندان مطلوب عموم نباشد. با تغییرات آرام و رویکرد مناسب و کم پیامد درباره‎ی فیلترینگ هوشمند، باید به هزینه‌های صرف شده در سرمایه‌های اجتماعی کشور بیش از پیش توجه داشت.

در همین حال، آیت الله آملی لاریجانی با تاکید بر اینکه قوه قضاییه هیچ علاقه‌ای به مسدود سازی شبکه‌های اجتماعی ندارد، گفت: «توصیه مشفقانه دستگاه قضا این است که دستگاه‌های اجرایی مرتبط به پالایش این فضا کمک کند تا همه کسانی که می‌خواهند از فناوری‌های ارتباطی به طور صحیح استفاده کنند، امکان فعالیت در فضای سالم را داشته باشند.»

در همین راستا، دکتر واعظی در پاسخ به خبرنگار ایرنا، درباره اینکه وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات برای پاسخگویی به قوه قضاییه در مهلت یک ماهه تعیین شده چه اقداماتی انجام داده است، گفت: «از یکسال گذشته همه مسوولان با همکاری دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌های مختلف و با صرف سرمایه‌های زیاد تلاش کردند، که آلودگی‌ها برطرف شود. ممکن است یک یا 2 ماه طول بکشد چرا که کار فنی کار پیچیده‌ای است ولی آنچه وظیفه ما بوده انجام خواهیم داد و تاکنون انجام داده‌ایم.»

از سوی دیگر بعد از تعیین ضرب العجل یک ماهه‎ی قوه قضاییه، مرکز ملی فضای مجازی اعلام کرد که اولین نرم افزار فیلترینگ هوشمند با همکاری دانشگاه‌های داخلی آماده بهره‌برداری است.

در همین حال، دکتر علیرضا شاه‌میرزایی، عضو حقیقی شورای عالی فضای مجازی در گفت‌وگو با خبرنگار سیتنا درباره‎ی آخرین وضعیت و روند اجرایی فیلترینگ هوشمند در کشور، اعلام کرد: اجرایی کردن فیلترینگ هوشمند با وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات و جزء وظایف آن‎هاست، اما متاسفانه هنوز از سوی این وزارت‌خانه اقدامی صورت نگرفته است.

در هر حال با توجه به مباحث رخ داده در حوزه‎‎ی فیلترینگ هوشمند، توجه به برخی نکات فرهنگی در این باره خالی ای فایده نیست:
•    نبود فضای عمومی در دنیای واقعی، افراد و به خصوص جوانان را به نوعی انزواطلبی و هدایت به سمت شبکه‌های اجتماعی مجازی کشانده است.
•    برخوردهای سلبی و خشونت امیز در برخورد با عموم مردمی که مخاطب این ابزارهای ارتباطی هستند، آنان را به سمت شبکه‌ها و ابزارهای مشابه به منظور کاهش میزان کنترل سوق خواهد داد.
•    آماده نبودن بستر فرهنگ و خودکنترلی فردی برای همراهی با تغییرات لحظه‌ای فناوری، موجب ترویج استفاده نادرست از ابزارهای ارتباطی خواهد شد.
•    تعمیم استفاده نادرست و غیراخلاقی از ابزارهای ارتباطی مانند وایبر، واتس آپ و... به عموم مردم و اجبار به مسدوسازی به عنوان یک شیوه کنترلی،ممکن است موجب نارضایتی در سطح عموم شود.
•     برجسته سازی اخبار مربوط به کنترل و محدودیت در استفاده از ابزارهای ارتباطی در سطح بین الملل موجب ایجاد ذهنیت منفی و شکاف بین دولت و مردم می‌گرددو فرصتی برای کارشکنی دشمنان کشور را فراهم می‌سازد.
•     ایجاد بستر فنی مناسب از سوی وزارت ارتباطات و آمادهسازی فرهنگی از سوی نهادهای فرهنگی ذی‌ربط ممکن است به بهبود تنش و ایجاد فضای مناسب فرهنگی در استفاده از خدمات ارتباطی کمک کند.

حال و با به اتمام رسیدن این دوره‎ی یک ماهه و البته نوعی مدارا در بیانات آیت الله آملی لاریجانی در استفاده از ابزارهای ارتباطی، در انتظار واکنش قوه قضاییه یا وزارت ارتباطات در این باره هستیم.

گزارش اختصاصی سیتنا - www.citna.ir